Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (14.1952)

ZAGADNIENIE RODZIMEJ TWÓRCZOŚCI

cza twórczego po ustaleniu zakresu ich dzieł — należą i należeć będą
zawsze do najważniejszych zagadnień naszej nauki. Daleki jestem rów-
nież od negowania ważności analizy formalnej, gdyż w plastyce zmiany
formy sygnalizują zawsze istotne zmiany zachodzące w treści dzieła.
Jednakże sądzę, że zobrazowane w krótkości wyniki naszych badań nad
zagadnieniem rodzimości sztuki polskiego Odrodzenia wskazują niedwu-
znacznie na konieczność nie poprzestawania na tych niejako wstępnych
i przygotowawczych metodach. Zatrzymywanie się na analizie stylistycz-
nej i szukanie związków genetycznych formy przyzwyczaiło nas do raczej
statystycznego ujmowania zjawisk artystycznych, do szukania systematyki
form i typów stylistycznych. Tymczasem dzieło sztuki jest przede wszyst-
kim zjawiskiem jednostkowym powstałym dla pewnego konkretnego celu,
często różnego w każdym wypadku w działalności nawet jednego artysty
czy jednego warsztatu Koroną więc badań musi być interpretacja histo-
tyczna treści każdego — oczywiście ważnego z punktu widzenia rozwoju —
dzieła sztuki, próba pokazania, jaka jest jego geneza nie tylko od strony
formalnej, ale treściowej, jakie cele zamierzył artysta osiągnąć i w czyim
to czynił interesie. Interpretacja treści poprzez formę i tematykę dzieła
pozwoli dopiero na dotarcie do jego istotnego znaczenia społecznego
i pozwoli na bezbłędne jego wartościowanie. Praca to trudna i uciążliwa,
ale jedynie w ten sposób możemy ustalić i wydobyć prawdziwie warto-
ściowe pozycje naszej narodowej spuścizny, przydatne do budowy także
współczesnej, rodzimej kultury narodowej.

61