DOI issue:
Nr. 4
DOI article:Kozakiewiczowa, Helena; Kozakiewicz, Stefan: Polskie nagrobki renesanowe: Stan, problemy i postulaty badań: Problemy ogólne
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.37708#0428
HELENA 1 STEFAN KOZAKIEWICZOWIE
Ryc. 34. Tablica nagrobna Krzysztoporskich w kościele w Bogdanowie.
(Fot. E. Kozłoioska)
za granicą. Do tej ważnej sprawy wrócimy niżej, w ustępie o rodzimych
odrębnościach naszej sztuki renesansowej. Tu jedynie podniesiemy pro-
blem, jaki rozstrzygnąć należało by możliwie jak najszybciej. Dzieła tych
artystów-mieszczan, nagrobki renesansowe, tak licznie rozsiane po całej
Polsce, zwykliśmy uważać za wyraz kultury dworskiej i szlacheckiej. Nie-
wątpliwie tak jest. Lecz należało by poddać dyskusji pytanie, czy nie są
one równocześnie wyrazem kultury — a w każdym razie sztuki miesz-
czańskiej.
Humanizm i piśmiennictwo a sztuka na-
grobkowa. Z innych problemów, ściśle związanych z kulturą ówczes-
ną, należało by wspomnieć tu jeszcze o stosunku do sztuki nagrobkowej
humanizmu i piśmiennictwa epoki Odrodzenia; słowa „humanizm" uży-
wamy przy tym w jego węższym znaczeniu, jakie spotkaliśmy w opraco-
waniach, o których niżej mowa.
Zagadnienie humanizmu podnieśli tu Komornicki i Hornung. Pierw-
szy przypisywał humanizmowi wpływ na rozwój dążenia do sławy po-
śmiertnej, jakie znalazło wyraz w nagrobkach; podkreślił zarazem, że
w sztuce, w przeciwieństwie do literatury, nie znalazło oddźwięku rozbu-
112
Ryc. 34. Tablica nagrobna Krzysztoporskich w kościele w Bogdanowie.
(Fot. E. Kozłoioska)
za granicą. Do tej ważnej sprawy wrócimy niżej, w ustępie o rodzimych
odrębnościach naszej sztuki renesansowej. Tu jedynie podniesiemy pro-
blem, jaki rozstrzygnąć należało by możliwie jak najszybciej. Dzieła tych
artystów-mieszczan, nagrobki renesansowe, tak licznie rozsiane po całej
Polsce, zwykliśmy uważać za wyraz kultury dworskiej i szlacheckiej. Nie-
wątpliwie tak jest. Lecz należało by poddać dyskusji pytanie, czy nie są
one równocześnie wyrazem kultury — a w każdym razie sztuki miesz-
czańskiej.
Humanizm i piśmiennictwo a sztuka na-
grobkowa. Z innych problemów, ściśle związanych z kulturą ówczes-
ną, należało by wspomnieć tu jeszcze o stosunku do sztuki nagrobkowej
humanizmu i piśmiennictwa epoki Odrodzenia; słowa „humanizm" uży-
wamy przy tym w jego węższym znaczeniu, jakie spotkaliśmy w opraco-
waniach, o których niżej mowa.
Zagadnienie humanizmu podnieśli tu Komornicki i Hornung. Pierw-
szy przypisywał humanizmowi wpływ na rozwój dążenia do sławy po-
śmiertnej, jakie znalazło wyraz w nagrobkach; podkreślił zarazem, że
w sztuce, w przeciwieństwie do literatury, nie znalazło oddźwięku rozbu-
112