Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (14.1952)

ARCHITEKTURA PAŁACU BISKUPIEGO W KIELCACH



Ryc. 22. Kościół bernardynek w Łowiczu, filar
pod chórem. (Fot. E. Kozłowska)

Ryc. 23. Pałac w Podzamczu Piekoszowskim,
filar loggii. (Fot. E. Kozłowska)

kimi, z tą różnicą, że środkowa część fasady po-
siada loggię na dwóch kondygnacjach.
Pałac Ujazdowski wzniesiony w latach 30-
tych XVII w. dla Zygmunta III i Władysława
IV (ryc. 9, 10) wielokrotnie był przebudowywa-
ny37. Zwraca tu uwagę m. in. analogiczne po-
traktowanie sześciobocznych wież o podobnym
jak w Kielcach gzymsowaniu odpowiadającym
gzymsowaniu elewacji, podobne obramienia
okien (tu bez przyczółków) oraz układ wysokich
dachów kryjących rozczłonkowaną przez wysu-
nięty ryzalit bryłę budynku. Pałac posiada log-
gię tylko od strony ogrodu. Wiąże się ona z salą
parterową i z klatką schodową usytuowaną po-
dobnie jak w Kielcach.
37 Pierwotny jego wygląd znany jest jedynie
z rysunków w Archiwum Drezdeńskim. W prze-
prowadzanym opisie opieram się zarówno na
tych rysunkach jak i szkicach rekonstrukcyj-
nych sporządzonych przez prof, dr Jana Zach-
watowicza j dr Bogdana Guerquin przy współ-
pracy dr Witolda Kieszkowskiego, znajdujących
się w Zakładzie Architektury Polskiej Poli-
techniki Warszawskiej.

Pałac w Kruszynie zbudowany w r. 1630
z funduszów Kacpra Denhoffa różni się od po-
zostałych budowli grupy wieżami występują-
cymi tu jedynie od strony elewacji ogrodowej;
wzniesione na rzucie prostokąta nie są wyższe
od korpusu, co nadaje im charakter silnie wy-
stępującego ryzalitu. Podobne rozwiązanie w for-
mie bardziej wydłużonego i odwróconego ryza-
litu zastosowane zostało później przez Tyłmana.
W fasadzie oprócz charakterystycznego podziału
z loggią w części środkowej pewne podobieństwa
z pałacem kieleckim wykazują umieszczone
w dachu lukarny. Ogólna koncepcja planu jest
zbliżona do kieleckiego, mimo zasadniczej róż-
nicy, jaką stanowi dziedziniec po środku i brak
narożnych, odstawionych od korpusu sześcio-
bocznych wież. Otwarta loggia połączona jest
z małą sienią oraz z klatką schodową (ryc. 11-13).
Pałac w Podzamczu Piekoszowskim koło
Kielc, własność niegdyś Tarłów, powstał w la-
tach ok. 1645-1650. Obecnie w stanie częścio-
wej ruiny (ryc. 14-16). Wykazuje on zarówno
w elewacjach jak i planie uderzające podobień-
stwo do pałacu kieleckiego. Podział fasady,

167