DOI issue:
Nr. 4
DOI article:Miscellanea
DOI article:Miks, Nina: Architektura pałacu biskupiego w Kielcach
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.37708#0487
ARCHITEKTURA PAŁACU BISKUPIEGO W KIELCACH
Ryc. 29. Fragment ryc. 27.
więc przypuszczać, że wykonywał je, jak słusz-
nie już zauważył J. Wegner, Andrzej Poncini,
uczeń Tomasza i prawdopodobnie jego pomoc-
nik. Natomiast zasadniczą budowę kolegiaty na-
leżałoby wiązać z Tomaszem Poncini. Uzasad-
nienie tej hipotezy opieram na analizie archi-
tektury pałacu kieleckiego i kolegiaty łowickiej
we Czwartek po S Bartlomieiu przed ...przy
Imci Xu Magnuskiem z pieniędzy Wężykowskiełi
między Ko.płany y niższych Ministrów Eccla da-
łem naprzód do szpitala... f 15 ...Ponciniemu...
f 6... Od murowania drzwi pobocznych Ponci-
niemu... j 8“
Expensa pro diversis necessitatibus (1659),
s. 418: „...d. 17 Juny Mularzowi Ponciniemu...
f 6“
jw. (1661), s. 429: „...d. 8 lanuary Poncynie-
mu Mularzowi... f 1 d. 17 lanuary Poncziniemu
Mularzowi ...f 1“
jw., s. 431: „...d. 17 May Ponciniemu Mula-
rzowi od opatrzenia kościoła... f 13“
Rachunek Jmci X Głuszyńskiego na ten czas
Procuratora Venerabilis Capituli Lovicien a die
31 May Anni 1662 ad diem 16 May Anni 166
Tertii. s. 452 (1662): „1 Septembra Poncinowi...
f 6“
jw., (1663), s. 453: „1 ma Marty Ponciniemu
od naprawiania Kaplice... f. 10“
jw., s. 454: „7 May Od Vigil... za Poucina...
f 6“.
Ryc. 30. Fragment ryc. 28.
oraz na danych archiwalnych, które wskazują,
że Tomasz w tym okresie mógł prowadzić bu-
dowę kolegiaty. W architekturze zewnętrznej
kolegiaty łowickiej duże podobieństwa do pała-
cu kieleckiego wykazują kamienne obramienia
okien oraz portal wejściowy, zwieńczony gzym-
sem o przerwanym, lekko wygiętym przyczółku
(ryc. 24-26). Niezwykle interesującym przykła-
dem w architekturze wnętrza są stiuki na skle-
pieniach obu naw bocznych kościoła. Zwraca tu
uwagę podobne rozwiązanie całości kompozycji,
a przede wszystkim ornament bardzo charakte-
rystyczny, wypełniający pola między rzeźbiony-
mi w stiuku listwami. Zarówno motyw główek
jak i potraktowany osiowo ornament roślinny
jest w obu wypadkach — w Kielcach i tu —
identyczny (ryc. 27-3'0). Duże podobieństwa do
wewnętrznych portali kieleckich, a w szczegól-
ności do portalu w sali „portretowej" pałacu
wykazuje również marmurowy portal wejścio-
wy z prezbiterium do zakrystii (ryc. 31-34). Aby
się o tym przekonać, wystarczy porównać obra-
mienia portalu i zwieńczenia prostym gzymsem
o analogicznym profilu, motyw guzów oraz oku-
ciowo interpretowanych wolutek. Różnica po-
lega jedynie na wprowadzeniu do portalu ło-
wickiego kartusza herbowego.
171
Ryc. 29. Fragment ryc. 27.
więc przypuszczać, że wykonywał je, jak słusz-
nie już zauważył J. Wegner, Andrzej Poncini,
uczeń Tomasza i prawdopodobnie jego pomoc-
nik. Natomiast zasadniczą budowę kolegiaty na-
leżałoby wiązać z Tomaszem Poncini. Uzasad-
nienie tej hipotezy opieram na analizie archi-
tektury pałacu kieleckiego i kolegiaty łowickiej
we Czwartek po S Bartlomieiu przed ...przy
Imci Xu Magnuskiem z pieniędzy Wężykowskiełi
między Ko.płany y niższych Ministrów Eccla da-
łem naprzód do szpitala... f 15 ...Ponciniemu...
f 6... Od murowania drzwi pobocznych Ponci-
niemu... j 8“
Expensa pro diversis necessitatibus (1659),
s. 418: „...d. 17 Juny Mularzowi Ponciniemu...
f 6“
jw. (1661), s. 429: „...d. 8 lanuary Poncynie-
mu Mularzowi... f 1 d. 17 lanuary Poncziniemu
Mularzowi ...f 1“
jw., s. 431: „...d. 17 May Ponciniemu Mula-
rzowi od opatrzenia kościoła... f 13“
Rachunek Jmci X Głuszyńskiego na ten czas
Procuratora Venerabilis Capituli Lovicien a die
31 May Anni 1662 ad diem 16 May Anni 166
Tertii. s. 452 (1662): „1 Septembra Poncinowi...
f 6“
jw., (1663), s. 453: „1 ma Marty Ponciniemu
od naprawiania Kaplice... f. 10“
jw., s. 454: „7 May Od Vigil... za Poucina...
f 6“.
Ryc. 30. Fragment ryc. 28.
oraz na danych archiwalnych, które wskazują,
że Tomasz w tym okresie mógł prowadzić bu-
dowę kolegiaty. W architekturze zewnętrznej
kolegiaty łowickiej duże podobieństwa do pała-
cu kieleckiego wykazują kamienne obramienia
okien oraz portal wejściowy, zwieńczony gzym-
sem o przerwanym, lekko wygiętym przyczółku
(ryc. 24-26). Niezwykle interesującym przykła-
dem w architekturze wnętrza są stiuki na skle-
pieniach obu naw bocznych kościoła. Zwraca tu
uwagę podobne rozwiązanie całości kompozycji,
a przede wszystkim ornament bardzo charakte-
rystyczny, wypełniający pola między rzeźbiony-
mi w stiuku listwami. Zarówno motyw główek
jak i potraktowany osiowo ornament roślinny
jest w obu wypadkach — w Kielcach i tu —
identyczny (ryc. 27-3'0). Duże podobieństwa do
wewnętrznych portali kieleckich, a w szczegól-
ności do portalu w sali „portretowej" pałacu
wykazuje również marmurowy portal wejścio-
wy z prezbiterium do zakrystii (ryc. 31-34). Aby
się o tym przekonać, wystarczy porównać obra-
mienia portalu i zwieńczenia prostym gzymsem
o analogicznym profilu, motyw guzów oraz oku-
ciowo interpretowanych wolutek. Różnica po-
lega jedynie na wprowadzeniu do portalu ło-
wickiego kartusza herbowego.
171