DOI Heft:
Nr. 4
DOI Artikel:Miscellanea
DOI Artikel:Kozakiewiczowa, Helena: Nagrobek Tomasza Sobockiego w sobocie
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.37708#0498
ROMANA ZDZIARSKA
Ryc. 3. Portret ostatnich książąt Mazowieckich, Muzeum Historyczne
miasta Warszawy. (Fot. E Kozłowska)
czasowe badania nad nagrobkiem są niedosta-
teczne i w rezultacie nie przyniosły nawet jego
poprawnego opisu; doprowadziły też do niebez-
piecznego zagmatwania kwestii autorstwa.
Wzmianka źródłowa w Archiwum Akt Daw-
nych w Warszawie odnaleziona przez Witolda
Kieszkowskiego, który szereg lat poświęcił owoc-
nym poszukiwaniom archiwalnym, pozwoli na
nowe oświetlenie • zagadnienia. Brzmi ona na-
stępująco:
„Regestrum pro exactione censum de civita-
tibus Oppidis et Villis ducatus Masoviae et alio-
rum omnium et singulorum proventuum ad The-
saurum Regio... provenieta Anni Domini 1526.
Distributa per Domini Popielski (1527-28). hem
Italo, a sculptura sepulcri olim ducum sexag.
120 ad litteras Mtis R.“\
* Wzmianka ta pochodzi niewątpliwie z Dz. I,
Staropolskiego Arch. Skarbu Koronnego. Wo-
bec tego, że zachowała się ona jedynie w odpi-
sie z wypisu, na którym nie zanotowano nr do-
kumentu, co uniemożliwia jej odnalezienie i sko-
lacjonowanie, ogłaszam ją po usunięciu kilku
błędów, na które zwrócił mi łaskawie uwagę
doc. dr Wolff. W tłumaczeniu polskim tekst jej
brzmi: „Rejestr do wyegzekwowania podatków
od miast i wsi księstwa Mazowieckiego oraz ze
wszystkich indywidualnych dochodów do skar-
bu królewskiego, sporządzony w latach 1526
(suma) rozdzielona przez pana Popielskiego
(1527-8). Zatem Włochowi za rzeźbę nagrobka
W zapisce tej nie ma nazwiska artysty, po-
dana jest tylko jego narodowość. Bezimienne
wymienianie zdarza się także często w rachun-
kach bonerowskich i ma miejsce wtedy, gdy
artysta jest już kilka razy notowany w księ-
gach. Tak też mogło stać się z naszym Wło-
chem. Wysokość honorarium każe się domyślać,
że był on jednym z bardziej cenionych rzeźbia-
rzy. Berecci na przykład, najwyżej opłacany
artysta przy budowie kaplicy Zygmuntowskiej,
za wykonanie 11 rzeźb: w tym 9 w marmurze
(posąg króla na sarkofag, posągi św. Pawła,
Piotra, Zygmunta, Jana Chrzciciela, Wacława
i Floriana oraz dwa płaskorzeźbione popiersia —
Dawida i Salomona), i 2 rzeźby w piaskowcu
(posągi Dawida i Judyty przeznaczone do usta-
wienia na zewnętrznych narożach kaplicy) otrzy-
mał 900 florenów5. Naszemu zaś artyście za kom-
pozycję 2-figurową i płytę inskrypcyjną, z pew-
niegdyś książąt 120 kóp groszy według rozpo-
rządzenia Majestatu Królewskiego11. Zgroma-
dzone przez siebie wypisy archiwalne W. Kiesz-
kowski przekazał Naczelnej Dyrekcji Muzeów
i Ochrony Zabytków, skąd przeszły one następ-
nie do Państwowego Instytutu Sztuki. Wypisj'
te z wielu archiwów polskich obejmują ogrom-
ne materiały dotyczące sztuki renesansu i wczes-
nego baroku w Polsce.
5 Komornicki St., Kaplica Zygmuntowska na
Wawelu 1517-1533, Rocznik Krakowski, XXIII,
Kraków 1932, s. 76-77,
182
Ryc. 3. Portret ostatnich książąt Mazowieckich, Muzeum Historyczne
miasta Warszawy. (Fot. E Kozłowska)
czasowe badania nad nagrobkiem są niedosta-
teczne i w rezultacie nie przyniosły nawet jego
poprawnego opisu; doprowadziły też do niebez-
piecznego zagmatwania kwestii autorstwa.
Wzmianka źródłowa w Archiwum Akt Daw-
nych w Warszawie odnaleziona przez Witolda
Kieszkowskiego, który szereg lat poświęcił owoc-
nym poszukiwaniom archiwalnym, pozwoli na
nowe oświetlenie • zagadnienia. Brzmi ona na-
stępująco:
„Regestrum pro exactione censum de civita-
tibus Oppidis et Villis ducatus Masoviae et alio-
rum omnium et singulorum proventuum ad The-
saurum Regio... provenieta Anni Domini 1526.
Distributa per Domini Popielski (1527-28). hem
Italo, a sculptura sepulcri olim ducum sexag.
120 ad litteras Mtis R.“\
* Wzmianka ta pochodzi niewątpliwie z Dz. I,
Staropolskiego Arch. Skarbu Koronnego. Wo-
bec tego, że zachowała się ona jedynie w odpi-
sie z wypisu, na którym nie zanotowano nr do-
kumentu, co uniemożliwia jej odnalezienie i sko-
lacjonowanie, ogłaszam ją po usunięciu kilku
błędów, na które zwrócił mi łaskawie uwagę
doc. dr Wolff. W tłumaczeniu polskim tekst jej
brzmi: „Rejestr do wyegzekwowania podatków
od miast i wsi księstwa Mazowieckiego oraz ze
wszystkich indywidualnych dochodów do skar-
bu królewskiego, sporządzony w latach 1526
(suma) rozdzielona przez pana Popielskiego
(1527-8). Zatem Włochowi za rzeźbę nagrobka
W zapisce tej nie ma nazwiska artysty, po-
dana jest tylko jego narodowość. Bezimienne
wymienianie zdarza się także często w rachun-
kach bonerowskich i ma miejsce wtedy, gdy
artysta jest już kilka razy notowany w księ-
gach. Tak też mogło stać się z naszym Wło-
chem. Wysokość honorarium każe się domyślać,
że był on jednym z bardziej cenionych rzeźbia-
rzy. Berecci na przykład, najwyżej opłacany
artysta przy budowie kaplicy Zygmuntowskiej,
za wykonanie 11 rzeźb: w tym 9 w marmurze
(posąg króla na sarkofag, posągi św. Pawła,
Piotra, Zygmunta, Jana Chrzciciela, Wacława
i Floriana oraz dwa płaskorzeźbione popiersia —
Dawida i Salomona), i 2 rzeźby w piaskowcu
(posągi Dawida i Judyty przeznaczone do usta-
wienia na zewnętrznych narożach kaplicy) otrzy-
mał 900 florenów5. Naszemu zaś artyście za kom-
pozycję 2-figurową i płytę inskrypcyjną, z pew-
niegdyś książąt 120 kóp groszy według rozpo-
rządzenia Majestatu Królewskiego11. Zgroma-
dzone przez siebie wypisy archiwalne W. Kiesz-
kowski przekazał Naczelnej Dyrekcji Muzeów
i Ochrony Zabytków, skąd przeszły one następ-
nie do Państwowego Instytutu Sztuki. Wypisj'
te z wielu archiwów polskich obejmują ogrom-
ne materiały dotyczące sztuki renesansu i wczes-
nego baroku w Polsce.
5 Komornicki St., Kaplica Zygmuntowska na
Wawelu 1517-1533, Rocznik Krakowski, XXIII,
Kraków 1932, s. 76-77,
182