Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (62.2000)

241

KAZIMIERZ KUCZMAN
Kraków, Państwowe Zbiory Sztuki na Wawelu
JERZY MIZIOŁEK
Warszawa, Katedra Archeologii Śródziemnomorskiej UW
Perły w koronie: arcydzieło Dossa Dossiego
i późnoantyczna gemma z kołekcji Lanckorońskich
je zbiorach Zamku Królewskiego na Wawelu

Gdy z końcem 1994 roku około sześciuset
dzieł sztuki, w tym przeszło sto dwadzieścia
obrazów różnych szkół europejskich, z woli
profesor Karoliny Lanckorońskiej dotarło do Zam-
ków Królewskich w Krakowie i Warszawie, stając
się własnością całego narodu1, nikt nie przypusz-
czał, że ta wiekopomna donacja, mimo przekazywa-
nia przez Ofiarodawczynię na Wawel w ciągu kilku
kolejnych lat następnych dzieł sztuki, może mieć jesz-
cze tak znakomitą kontynuację. W czerwcu 1999 roku
„wawelski” współautor tego artykułu otrzymał z Rzy-
mu od Pani Profesor telefon, iż jej wiedeńska
adwokatka, Johanna Kammerlander, czyni starania
o odzyskanie, drogą sądową, utraconego na rzecz
Kunsthistorisches Museum arcydzieła Dossa Dossie-
go z kolekcji jej ojca, i że szanse na odzyskanie są
tak wielkie, iż można już szykować na Wawelu miej-
sce na eksponowanie dzieła. Gdy w podobny sposób
10 kwietnia 2000 roku Karolina Lanckorońska

obwieściła, iż właśnie w obecności ambasadora au-
striackiego w Rzymie złożyła podpis na upoważnie-
niu dla adwokata do wydania wawelskiemu muzeum
nowego daru, pozyskanie tego arcydzieła dla Polski
wydało się niemal pewne. W darze znalazła się tak-
że późnoantyczna gemma i cztery okazy antycznej
ceramiki greckiej.
Pomimo że donacja Lanckorońskich z roku 1994,
zawierająca dzieła takich mistrzów jak Rembrandt,
Simone Martini, Bemardo Daddi, Bartolo di Fredi,
Apollonio di Giovanni czy Jacopo del Sellaio, nale-
ży do najważniejszych wydarzeń muzealnych w Pol-
sce w obecnym stuleciu, dało się niekiedy słyszeć
głosy, iż w wawelskiej części daru, wśród obrazów
włoskich brakuje prawdziwych arcydzieł, tych, któ-
re kiedyś rozsławiły w całym świecie kolekcję Karo-
la Lanckorońskiego. Do takich dzieł należy Święty
Jerzy walczący ze smokiem Paola Uccello, obecnie
w National Gallery w Londynie2, Święty Andrzej

’Na temat dam, zob. m.in.: J. MIZIOŁEK, The Lancko-
roński Collection in Poland. “Antichita Viva” XXXIV,
1995, nr 3, s. 27-49; id., The Last of the Lanckoronskis as
the Benefactors of Polish Culture and Learning. [W:] Ar-
tist and National Identity in Poland and England. Lon-
don, Birbeck College, 1996, s. 73-84; K. KUCZMAN,
Dar rodziny Lanckorońskich dla Zamku Królewskiego na
Wawelu. „Biuletyn Historii Sztuki” LVII, 1995, nr 1-2,
s. 153-157; id., The Lanckoroński Collection in the Wawel
Royal Castle. „Folia Historiae Artium” S.N. 1, 1995,
s. 135-144; D. JUSZCZAK, H. MAŁACHOWICZ, Wy-
stawa daru rodziny Lanckorońskich w Zamku Królewskim
na Wawelu. „Biuletyn Historii Sztuki” LVII, 1995, nr 1-2,

s. 158-162; J. MIZIOŁEK, Toskańskie malarstwo casso-
nowe z kolekcji Karola Lanckorońskiego w zbiorach Zam-
ku Królewskiego na Wawelu. Studium wstępne. „Studia
Waweliana” VI/VII, 1997/1998, s. 89-155; Donatorce-
w hołdzie. Katalog wystawy odnowionych obrazów i ro-
dzinnych pamiątek z daru Karoliny Lanckorońskiej, Za-
mek Królewski na Wawelu, sierpień-pażdziernik 1998.
Kraków 1998; D. JUSZCZAK, H. MAŁACHOWICZ,
Galena Lanckorońskich. Obrazy z daru Profesor Karoli-
ny Lanckorońskiej dla Zamku Królewskiego w Warszawie.
Warszawa 1998.
2 MIZIOŁEK, Toskańskie malarstwo..., il. 12.