Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (62.2000)

693

Zygmunt Otto Łakociński
(1905-1987)

Zygmunt Otto Roman
Łakociński urodził się
w Wiedniu 20 czerwca
1905 roku. Ojciec jego, Józef
Łakociński ożeniony z Austria-
czką, Jenny Bohm, pracował
jako nadinspektor celny. Po
ukończeniu drugiego roku gim-
nazjum niemieckiego, w wieku
dwunastu lat, Zygmunt przepro-
wadził się do Krakowa, gdzie
kontynuował naukę w polskim
gimnazjum humanistycznym. Ję-
zyk polski znał dobrze z domu,
pobierał ponadto w Wiedniu pry-
watne lekcje. W 1920 roku wstą-
pił do Korpusu Kadetów Nr 1 we Lwowie, gdzie uzy-
skał maturę w 1924 roku. W tym samym roku rozpo-
czął studia historii sztuki na Wydziale Filozoficznym
Uniwersytetu Jagiellońskiego, najpierw w charakte-
rze wolnego słuchacza, a po zdaniu uzupełniającego
egzaminu z łaciny, słuchacza zwyczajnego. Był
uczniem Juliana Pagaczewskiego. Studia, z jedno-
roczną przerwą na służbę wojskową (1930-1931),
ukończył w 1932 roku, uzyskując doktorat na pod-
stawie dysertacji Średniowieczne malowidła ścien-
ne w Czchowie. W czasie studiów współpracował
z prof. Jerzym Mycielskim najpierw przy organiza-
cji wystaw sztuki dawnej z kolekcji prywatnych,
a potem przy rewindykacji zbiorów polskich
z Niemiec. W roku 1928 odbył w tym celu podróż
do Berlina z pełnomocnictwa m.in. Lubomirskich,
Potockich i Tyszkiewiczów. Tam udało mu się odzy-
skać czterdzieści cztery obrazy zdeponowane w la-
tach 1890-1900 w Monachium, a znajdujące się
w Kaiser Friedrich-Museum w Berlinie.
W roku 1928 rozpoczął pracę w Krakowskim Urzę-
dzie Wojewódzkim w dziale opieki nad zabytkami.
Współpracował również z Encyklopedią polską Gu-
tenberga, do której opracował wiele haseł. W tym cza-
sie wyjeżdżał za granicę, do Wiednia, Berlina,

Budapesztu, Danii i Szwecji.
W czasie pobytu w Szwecji
w 1933 roku konsul polski
w Malmó namówił go do ubiega-
nia się o nowo powstałe stanowi-
sko lektora języka polskiego
w Lund, finansowane wspólnie
przez oba kraje. Łakociński pod-
jął starania o etat, prawdopodob-
nie ze względu na swoją sytuację
osobistą - w Szwecji mieszkała
bowiem jego przyszła żona Ca-
rola von Gegerfelt i w 1934 roku
rozpoczął pracę. Był to pierw-
szy lektorat języka polskiego
w Szwecji. Dotychczas katedry
slawistyki miały jedynie lektoraty języka rosyjskiego;
później utworzono lektoraty języka polskiego
w Uppsali (1936) i w Sztokholmie (1937). Powie-
rzono mu również funkcję referenta prasy szwedz-
kiej dla konsulatu w Malmó. Łakociński, mimo że
odczuwał żal z powodu porzucenia chwilowo - jak
sądził - zawodu, opuszczenia środowiska, przyja-
ciół i Krakowa, był pełen entuzjazmu i planów oży-
wienia stosunków polsko-szwedzkich. Z jego inicja-
tywy powstał w 1935 roku Związek Polaków
w Szwecji z siedzibą w Malmó oraz oddział Towa-
rzystwa Szwedzko-Polskiego w Lund. W 1938 roku
zorganizował wycieczkę studentów szwedzkich do
Lwowa, Warszawy i Krakowa. Planował również
zorganizowanie wycieczki polskich historyków
sztuki do Szwecji, do której niestety nie doszło
wskutek wybuchu wojny. Z polecenia Komitetu
Współpracy Kulturalnej Szwedzko-Polskiej zapra-
szał polskich prelegentów na wykłady do Szwecji.
Protestant z wyznania, starał się również zainicjować
współpracę polskiego kościoła protestanckiego
i szwedzkiego. Uważał, że kościół szwedzki mógłby
odegrać rolę rozjemcy w konflikcie między rdzennie
polskimi protestantami a niemieckimi duchownymi
reprezentującymi silne tendencje germanizacyjne.