Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (62.2000)

Recenzje

263

KATARZYNA MIKOCKA-RACHUBOWA
Warszawa, Instytut Sztuki PAN
Annę Markham Schulz, Giammaria Mosca called
Padovano: a Renaissance Sculptor in Italy and Poland.
The Pennsylvania State University Press, University Park, PA [1998], T. 1-2.

Publikacja Annę Markham Schulz jest pierw-
szym monograficznym opracowaniem twór-
czości jednego z głównych artystów okresu
renesansu w Polsce - pochodzącego z Padwy rzeź-
biarza, muratora i medaliera Giovanniego Marii
(Gianmarii) Mosca, znanego w naszym kraju jako
Padovano. Podczas ponad czterdziestoletniego po-
bytu w Krakowie - udokumentowanego archiwalnie
od 1533 aż do śmierci w roku 1574 - kierował on
warsztatem rzeźbiarsko-muratorskim, obejmującym
zasięgiem swych działań nie tylko Kraków i Mało-
polską, lecz także Wielkopolską i Litwę, pracując
głównie dla rodziny królewskiej jako servitor regius
oraz dla przedstawicieli najwyższych warstw hierar-
chii świeckiej i duchownej. Zapoczątkował w rzeź-
bie małopolskiej nurt obejmujący twórczość arty-
stów pochodzących z Veneto, operujących formami
późnorenesansowej plastyki tamtego regionu. W
polskiej historii sztuki działalnością artystyczną
Giovanniego Marii Padovana zajmowała się Helena
Kozakiewiczowa1, poświęcono mu też wiele miej-
sca w licznych opracowaniach XVI-wiecznej rzeźby
w Polsce oraz hasła w słownikach biograficznych2.
W pracach powstałych i wydanych poza Polską ar-
tysta ten wzmiankowany jest raczej sporadycznie.
Książka Schulz jest pierwszym tak obszernym i
kompletnym opracowaniem jego życia i twórczości.
Monografia składa się z dwóch tomów, z których
pierwszy zawiera tekst (349 stron), a drugi ilustracje
(4 kolorowe i 366 czarno-białych). Pierwsza

'Por.: H. KOZAKIEWICZOWA, Jan Maria Padovano.
Życie i działalność we Włoszech. „Biuletyn Historii Sztu-
ki” XXVI: 1964 nr 3, s. 153-168; id., Rzeźba XVI wieku
w Polsce. Warszawa 1984, s. 93-127.
2 L. KALINOWSKI, Padovano GiovanniMaria. [W:] Pol-
ski słownik biograficzny. T. 25, Wrocław 1980, s. 8-10;

z dwóch części tekstu - „Italia” (s. 11-82), poświęco-
na włoskiej działalności artysty, występującego tu pod
swoim właściwym nazwiskiem „Mosca”, dzieli się na
trzy rozdziały, omawiające: życie i czasy Moski, jego
dzieła wykonane na zamówienie publiczne oraz małe
klasycyzujące reliefy. Część druga - „Polska” (s. 83-
185), w której artysta występuje jako „Padovano”,
traktuje o jego życiu, czasach oraz o dziełach wyko-
nanych w Polsce. Całość zamyka rozdział szósty, za-
wierający wnioski. Pracę uzupełniają aneksy. Pierw-
szy to źródła (s. 187-232), gdzie w 43 pozycjach,
z których każda odnosi się do jednego dzieła lub wy-
darzenia i zawiera niekiedy po kilka przekazów, pu-
blikowane są dokumenty (niektóre po raz pierwszy)
z archiwów włoskich, polskich i litewskich, związane
z życiem i twórczością artysty. Aneks drugi to katalog
dzieł (s. 233-304), na który składają się 34 pozycje
obejmujące 42 dzieła wykonane przez samego arty-
stę, jego warsztat lub według jego prac, podzielone na
rzeźby powstałe we Włoszech (poz. 1-18) i w Polsce
(poz. 19-34), uszeregowane zgodnie z miejscem ich
obecnej lub zamierzonej lokalizacji. Zmultiplikowa-
ne wersje poszczególnych kompozycji zostały zgru-
powane przy egzemplarzu stanowiącym prototyp
lub najlepiej go odwzorowującym. Aneks trzeci to
„polska chronologia” (s. 305-306), wymieniająca
wydarzenia historyczne od czasu śmierci Kazimierza
Jagiellończyka w 1492 roku do elekcji Stefana Bato-
rego w 1575. Na końcu umieszczono bibliografię
(s. 307-328) i indeks (s. 329-349).
K. MIKOCKA-RACHUBOWA, Padovano Giovanni Ma-
ria. [W:] Słownik artystów polskich i obcych w Polsce
działających (zmarłych przed 1966 r). Malarze, rzeźbia-
rze, graficy. T. 6, Warszawa 1998, s. 378-391 (tam litera-
tura).