DOI Heft:
Nr. 3-4
DOI Artikel:Kronika Naukowa Kalendarium
DOI Artikel:Kolendo, Katarzyna: Konferencja polsko-litewska "Litwa i Polska: dziedzictwo sztuki sakralnej": sejny 10-11 października 2000
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.49350#0737
716
Kronika Naukowa
sakralnej w połowie XX wieku i problemie prześla-
dowań muzyków i kompozytorów tworzących muzy-
kę sakralną w Związku Radzieckim. Wystąpienie
mgr. Marcina Zglińskiego stanowiło próbę podsumo-
wania najnowszych badań, zarówno własnych jak
i specjalistów litewskich, dotyczących budownictwa
organowego i prospektów organowych w dawnym
Wielkim Księstwie Litewskim. Szczególnie wyeks-
ponowany został aspekt biograficzny: dzięki
kwerendom archiwalnym udało się naświetlić i upo-
rządkować kwestie proweniencji głównych organmi-
strzów działających w Wilnie w XVIII wieku, powią-
zań między prowadzonymi przez nich warsztatami,
a także precyzyjnie ustalić daty ich życia i aktywno-
ści. Mgr Wiktor Łyjak zaprezentował obszerny ze-
spół wypisów z zasobów Archiwum Diecezjalnego
w Łomży, obejmujący historię budownictwa organo-
wego z terenu dawnej Diecezji Sejneńskiej (Augu-
stowskiej) w granicach obecnej Litwy. Prelegent
zwrócił uwagę na fakt, że powyższe zasoby archiwal-
ne stanowią również niezwykle istotną bazę źródłową
dla badań nie tylko historycznych organów, lecz
w ogóle sztuki sakralnej na owym terytorium.
Po zakończeniu obrad odbył się krótki koncert
pieśni romantycznych w wykonaniu śpiewaczki Re-
giny Maćiute, której akompaniowała Elina Maślako-
wa. Po koncercie miłe spotkanie towarzyskie, przy
wybornym poczęstunku, dało możliwość nawiązania
bliższych znajomości i kontynuowania rozpoczętych
w czasie obrad dyskusji.
Drugi dzień obrad otworzył referat dr. Tadeusza
Jurkowlańca poświęcony Madonnie szafkowej
z Sejn, wygłoszony w bazylice, dzięki czemu uczest-
nicy konferencji mieli możliwość dokładnego obej-
rzenia z bliska, zwykle stojącej w ołtarzu, rzeźby.
Miłą niespodziankę sprawił wszystkim recital orga-
nowy w wykonaniu Juratę Landsbergyte.
Referat mgr. Piotra Jamskiego był próbąukazania
zasad funkcjonowania wileńskiego warsztatu sztuka-
torskiego w latach 60. XVIII wieku. Przybliżono re-
alizowane przez min. Johanna Hedla, Antoniego
Grossmanna, Klemensa i Joachima Hortagena, Igna-
cego Melcera wystroje w kościołach bernardynek
i bernardynów w Słonimiu oraz św. Filipa i Jakuba
w Wilnie. Zasygnalizowano również istnienie grupy
artystów wileńskich związanych z katolicko-niemiec-
ką kongregacją pogrzebową przy kościele św. Anny
i jej wpływu na artystyczne oblicze sztuki Wielkiego
Księstwa Litewskiego. Mgr Regimanta Stankie-
vićiene zaprezentowała interesującą monstrancję
i kielich o cechach gotyku datowane na 1. połowę
wieku XVII pochodzące z kościoła w Pokojnie (Pa-
kuonis); nota bene są one prezentowane obecnie na
wystawie Kriksćionybe Lietuvos mene (Sztuka Chrze-
ścijańska na Litwie) w Lietuvos Dailes Muziejus
w Wilnie. Dr Ruta Kamińska wygłosiła zaś referat
Wzory ikonograficzne niektórych cudownych obra-
zów Matki Boskiej w kościołach Infiant Polskich. Mgr
Katarzyna Kolendo mówiła o dwóch neogotyckich
kościołach w Szydłowicach i Pieskach (obecnie
Białoruś) i ich projektancie-architekcie gubemialnym
kowieńskim Wilhelmie Sroce. Wystąpienie mgr Dalii
Vasiliuniene dotyczyło działającej w Kownie przed
I wojną światową pracowni witraży Maria Władysła-
wa Przybitniowskiego, polskiego artysty wykształco-
nego w Krakowie.
Dwa kolejne referaty poświęcone były sztuce lu-
dowej: dr Graźina Martinaitiene mówiła o drewnia-
nych krzyżach i rzeźbach z regionu Dzukija na Żmu-
dzi i ich twórcy Antanasie Sorace, a mgr Terese
Jurkuviene o ludowych tkaninach i ich wykorzysta-
niu w dekoracji kościołów rejonu Zaniemma.
Wystąpienie dr Lijany Śatavićiute-Natalevićiene do-
tyczyło współczesnej litewskiej tkaniny artystycznej
o tematyce religijnej i jej zastosowaniu we wnętrzach
sakralnych. Ostatnim był referat dr Giedre Janke-
vićiute poświęcony rozważaniom o poszukiwaniu sty-
lu narodowego w litewskiej sztuce sakralnej w latach
1918-1940, przejawiającego się bądź w nawiązywa-
niu do sztuki ludowej bądź też wykorzystywaniem
treści patriotycznych i symboli narodowych.
Obrady podsumował prof. dr hab. Jerzy Kowal-
czyk zwracając uwagę na interdyscyplinarność kon-
ferencji i rozległość poruszanych zagadnień. Na za-
kończenie dyrektorzy obu Instytutów w krótkich
wystąpieniach podkreślili potrzebę organizowania
podobnych spotkań. Sejneńska konferencja była ko-
lejnym istotnym świadectwem rozwijającej się pol-
sko-litewskiej współpracy naukowej nad wspólnym,
jakże bogatym, dziedzictwem kulturowym.
Kronika Naukowa
sakralnej w połowie XX wieku i problemie prześla-
dowań muzyków i kompozytorów tworzących muzy-
kę sakralną w Związku Radzieckim. Wystąpienie
mgr. Marcina Zglińskiego stanowiło próbę podsumo-
wania najnowszych badań, zarówno własnych jak
i specjalistów litewskich, dotyczących budownictwa
organowego i prospektów organowych w dawnym
Wielkim Księstwie Litewskim. Szczególnie wyeks-
ponowany został aspekt biograficzny: dzięki
kwerendom archiwalnym udało się naświetlić i upo-
rządkować kwestie proweniencji głównych organmi-
strzów działających w Wilnie w XVIII wieku, powią-
zań między prowadzonymi przez nich warsztatami,
a także precyzyjnie ustalić daty ich życia i aktywno-
ści. Mgr Wiktor Łyjak zaprezentował obszerny ze-
spół wypisów z zasobów Archiwum Diecezjalnego
w Łomży, obejmujący historię budownictwa organo-
wego z terenu dawnej Diecezji Sejneńskiej (Augu-
stowskiej) w granicach obecnej Litwy. Prelegent
zwrócił uwagę na fakt, że powyższe zasoby archiwal-
ne stanowią również niezwykle istotną bazę źródłową
dla badań nie tylko historycznych organów, lecz
w ogóle sztuki sakralnej na owym terytorium.
Po zakończeniu obrad odbył się krótki koncert
pieśni romantycznych w wykonaniu śpiewaczki Re-
giny Maćiute, której akompaniowała Elina Maślako-
wa. Po koncercie miłe spotkanie towarzyskie, przy
wybornym poczęstunku, dało możliwość nawiązania
bliższych znajomości i kontynuowania rozpoczętych
w czasie obrad dyskusji.
Drugi dzień obrad otworzył referat dr. Tadeusza
Jurkowlańca poświęcony Madonnie szafkowej
z Sejn, wygłoszony w bazylice, dzięki czemu uczest-
nicy konferencji mieli możliwość dokładnego obej-
rzenia z bliska, zwykle stojącej w ołtarzu, rzeźby.
Miłą niespodziankę sprawił wszystkim recital orga-
nowy w wykonaniu Juratę Landsbergyte.
Referat mgr. Piotra Jamskiego był próbąukazania
zasad funkcjonowania wileńskiego warsztatu sztuka-
torskiego w latach 60. XVIII wieku. Przybliżono re-
alizowane przez min. Johanna Hedla, Antoniego
Grossmanna, Klemensa i Joachima Hortagena, Igna-
cego Melcera wystroje w kościołach bernardynek
i bernardynów w Słonimiu oraz św. Filipa i Jakuba
w Wilnie. Zasygnalizowano również istnienie grupy
artystów wileńskich związanych z katolicko-niemiec-
ką kongregacją pogrzebową przy kościele św. Anny
i jej wpływu na artystyczne oblicze sztuki Wielkiego
Księstwa Litewskiego. Mgr Regimanta Stankie-
vićiene zaprezentowała interesującą monstrancję
i kielich o cechach gotyku datowane na 1. połowę
wieku XVII pochodzące z kościoła w Pokojnie (Pa-
kuonis); nota bene są one prezentowane obecnie na
wystawie Kriksćionybe Lietuvos mene (Sztuka Chrze-
ścijańska na Litwie) w Lietuvos Dailes Muziejus
w Wilnie. Dr Ruta Kamińska wygłosiła zaś referat
Wzory ikonograficzne niektórych cudownych obra-
zów Matki Boskiej w kościołach Infiant Polskich. Mgr
Katarzyna Kolendo mówiła o dwóch neogotyckich
kościołach w Szydłowicach i Pieskach (obecnie
Białoruś) i ich projektancie-architekcie gubemialnym
kowieńskim Wilhelmie Sroce. Wystąpienie mgr Dalii
Vasiliuniene dotyczyło działającej w Kownie przed
I wojną światową pracowni witraży Maria Władysła-
wa Przybitniowskiego, polskiego artysty wykształco-
nego w Krakowie.
Dwa kolejne referaty poświęcone były sztuce lu-
dowej: dr Graźina Martinaitiene mówiła o drewnia-
nych krzyżach i rzeźbach z regionu Dzukija na Żmu-
dzi i ich twórcy Antanasie Sorace, a mgr Terese
Jurkuviene o ludowych tkaninach i ich wykorzysta-
niu w dekoracji kościołów rejonu Zaniemma.
Wystąpienie dr Lijany Śatavićiute-Natalevićiene do-
tyczyło współczesnej litewskiej tkaniny artystycznej
o tematyce religijnej i jej zastosowaniu we wnętrzach
sakralnych. Ostatnim był referat dr Giedre Janke-
vićiute poświęcony rozważaniom o poszukiwaniu sty-
lu narodowego w litewskiej sztuce sakralnej w latach
1918-1940, przejawiającego się bądź w nawiązywa-
niu do sztuki ludowej bądź też wykorzystywaniem
treści patriotycznych i symboli narodowych.
Obrady podsumował prof. dr hab. Jerzy Kowal-
czyk zwracając uwagę na interdyscyplinarność kon-
ferencji i rozległość poruszanych zagadnień. Na za-
kończenie dyrektorzy obu Instytutów w krótkich
wystąpieniach podkreślili potrzebę organizowania
podobnych spotkań. Sejneńska konferencja była ko-
lejnym istotnym świadectwem rozwijającej się pol-
sko-litewskiej współpracy naukowej nad wspólnym,
jakże bogatym, dziedzictwem kulturowym.