DOI Artikel:
Krasny, Piotr: Pałac w Rozdole: Rezydencja "niezwykłego wielkiego pana"$nElektronische Ressource
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.20617#0020
1. Jacek Malczewski, Apoteoza, rysunek piórkiem, 1900. Kraków, Zamek Królewski na Wawelu (wg Paszkiewicza)
skiego10. Nowy pałac (lyc. 2) był dość dużym piętro-
wym budynkiem z suterenami, zwróconym fasadą na
północ i połączonym ćwierćkolistą galerią z oficyną za-
chodnią, zachowaną z poprzedniego założenia pałaco-
wego. Pośrodku jego fasady wznosił się portyk kolum-
nowy. Dawna oficyna wschodnia przetrwała także jako
wolno stojący budynek. Zapewne w tym samym czasie
założono park angielski na wzgórzu za pałacem.
W r. 1874 Karol Lanckoroński przystąpił do grun-
townej przebudowy rozdolskiego pałacu. Prace te prze-
prowadzono według projektu wybitnego lwowskiego
architekta Juliana Zachariewicza. Mury neoklasycznego
pałacu zostały wkomponowane w korpus nowej sie-
dziby, z zachowaniem układu przestrzennego suteren
i części sal na parterze. W r. 1904 francuski architekt
Armand Bauąuet wybudował nadto galerię w miejscu
kolumnady łączącej pałac z oficyną zachodnią11, a w r.
1908 śląski architekt Lundwall (Luntwall) wybudował
skrzydło wschodnie siedziby Lanckorońskich12.
10 Aftanazy, o. c., s. 502.
" T. S. Jaroszewsk i, Kostium francuski architektury polskiej
2 poł. XVIII w. [w:] Tradycja i innowacja. Materiały sesji Stowarzy-
szenia Historyków Sztuki, Warszawa 1981, s. 191.
12 Aftanazy, o. c., s. 503-
W rozdolskim pałacu znajdowały się bogate zbiory
artystyczne, biblioteczne i archiwalne. Po wybuchu
pierwszej wojny światowej Karol Lanckoroński ewaku-
ował najważniejszą część tej kolekcji do Wiednia. We
wrześniu r. 1914 dzieła sztuki i zbiór fotografii, pozosta-
wione w pałacu w Rozdole, zostały w znacznej części
rozgrabione przez okolicznych chłopów, ale sam budy-
nek nie doznał uszkodzeń13. Równie łaskawie obszedł
się los z siedzibą Rzewuskich w czasie drugiej wojny
światowej. W r. 1940 pałac został zamieniony na dom
wypoczynkowy, a znajdujące się w nim portrety i inne
dzieła sztuki przekazano do Muzeum Krajoznawczego
w Drohobyczu14. Obecnie w budynku tym mieści się sa-
natorium dla dzieci-ofiar katastrofy w Czarnobylu.
*
Pałac rozdolski zachował się w stosunkowo dobrym
stanie, jeśli nie liczyć kilku niewielkich dobudówek
i częściowej zmiany podziału wnętrz, dokonanej na po-
trzeby sanatorium. Piętrowy korpus pałacu, ukształto-
13 T. Szydłowski, Ruiny Polski. Opis szkód wyrządzonych
przez wojnę w dziedzinie zabytków sztuki na ziemiach Małopolski
i Rusi Czerwonej, Lwów 1919, s.173; E. Chwalewik, Zbiory
polskie, t. II, Warszawa-Kraków 1927, s. 159; Aftanazy, o. c., s.
508.
"Aftanazy, o. c., s. 509-
16
skiego10. Nowy pałac (lyc. 2) był dość dużym piętro-
wym budynkiem z suterenami, zwróconym fasadą na
północ i połączonym ćwierćkolistą galerią z oficyną za-
chodnią, zachowaną z poprzedniego założenia pałaco-
wego. Pośrodku jego fasady wznosił się portyk kolum-
nowy. Dawna oficyna wschodnia przetrwała także jako
wolno stojący budynek. Zapewne w tym samym czasie
założono park angielski na wzgórzu za pałacem.
W r. 1874 Karol Lanckoroński przystąpił do grun-
townej przebudowy rozdolskiego pałacu. Prace te prze-
prowadzono według projektu wybitnego lwowskiego
architekta Juliana Zachariewicza. Mury neoklasycznego
pałacu zostały wkomponowane w korpus nowej sie-
dziby, z zachowaniem układu przestrzennego suteren
i części sal na parterze. W r. 1904 francuski architekt
Armand Bauąuet wybudował nadto galerię w miejscu
kolumnady łączącej pałac z oficyną zachodnią11, a w r.
1908 śląski architekt Lundwall (Luntwall) wybudował
skrzydło wschodnie siedziby Lanckorońskich12.
10 Aftanazy, o. c., s. 502.
" T. S. Jaroszewsk i, Kostium francuski architektury polskiej
2 poł. XVIII w. [w:] Tradycja i innowacja. Materiały sesji Stowarzy-
szenia Historyków Sztuki, Warszawa 1981, s. 191.
12 Aftanazy, o. c., s. 503-
W rozdolskim pałacu znajdowały się bogate zbiory
artystyczne, biblioteczne i archiwalne. Po wybuchu
pierwszej wojny światowej Karol Lanckoroński ewaku-
ował najważniejszą część tej kolekcji do Wiednia. We
wrześniu r. 1914 dzieła sztuki i zbiór fotografii, pozosta-
wione w pałacu w Rozdole, zostały w znacznej części
rozgrabione przez okolicznych chłopów, ale sam budy-
nek nie doznał uszkodzeń13. Równie łaskawie obszedł
się los z siedzibą Rzewuskich w czasie drugiej wojny
światowej. W r. 1940 pałac został zamieniony na dom
wypoczynkowy, a znajdujące się w nim portrety i inne
dzieła sztuki przekazano do Muzeum Krajoznawczego
w Drohobyczu14. Obecnie w budynku tym mieści się sa-
natorium dla dzieci-ofiar katastrofy w Czarnobylu.
*
Pałac rozdolski zachował się w stosunkowo dobrym
stanie, jeśli nie liczyć kilku niewielkich dobudówek
i częściowej zmiany podziału wnętrz, dokonanej na po-
trzeby sanatorium. Piętrowy korpus pałacu, ukształto-
13 T. Szydłowski, Ruiny Polski. Opis szkód wyrządzonych
przez wojnę w dziedzinie zabytków sztuki na ziemiach Małopolski
i Rusi Czerwonej, Lwów 1919, s.173; E. Chwalewik, Zbiory
polskie, t. II, Warszawa-Kraków 1927, s. 159; Aftanazy, o. c., s.
508.
"Aftanazy, o. c., s. 509-
16