DOI article:
Krasny, Piotr: Pałac w Rozdole: Rezydencja "niezwykłego wielkiego pana"$nElektronische Ressource
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.20617#0025
8. Rozdół, pałac, fasada korpusu od północnego zachodu.
Stan w r. 1995 (fot. S. Michta)
parku m.in. znajdowała się okazała oranżeria i dworek
(ryc. 18) zbudowany przed r. 191317- Ten ostatni budy-
nek był stosunkowo wczesnym przykładem zastosowa-
nia tzw. stylu dworkowego w architekturze polskiej18.
Na uwagę zasługuje także brama parkowa z efektowną
neorokokową kratą (tyc. 19).
*
Jak zauważa Tadeusz Stefan Jaroszewski, pałac w
Rozdole był pierwszą budowlą w stylu francuskiego
neorenesansu wzniesioną na terenie Galicji. Wyróżnia-
ła się ona nieregularnym rozplanowaniem wnętrza z cha-
rakterystyczną „płynną” przestrzenią hallu, a także roz-
członkowaną bryłą, wzbogaconą sylwetkami stromych
czterospadowych dachów, kominów balustrad i lukarn.
W elewacjach pałacu zwraca uwagę brak konsekwent-
nych podziałów porządkowych oraz obficie stosowana
masywna pseudorustyka. Okazuje się więc, że Julian
Zachariewicz skomponował rozdolski pałac zgodnie
z zasadami malowniczej odmiany neorenesansu, zwa-
nej stylem „chateaux de la Loire”19.
Koperski, o. c., s. 16; Aftanazy, o. c., s. 506.
,h Zob. A. K. Olszewski, Nowa forma w architekturze pol-
skiej 1900-1925, Wrocław 1967, s. 121-130.
Za twórcę owej formuły stylowej trzeba uznać Eu-
gene’a Emmanuela Viollet-le-Duca, któiy w latach pięć-
dziesiątych w. XIX zaczął wznosić malownicze cbateaux.
Wzorem dla układu przestrzennego tych budowli były
romantyczne wiejskie siedziby angielskie o nieregular-
nym układzie pomieszczeń, zgrupowanych wokół wiel-
kiego hallu. Francuski architekt nie naśladował jednak
skromnych form stylowych owych domów, ale projek-
tował pałace nawiązujące kształtem biyły i wystrojem
elewacji do renesansowej architektury francuskiej cza-
sów Franciszka I, a zwłaszcza - do słynnych zamków
nad Loarą. W budowlach tych unikał stosowania po-
rządków, wprowadzając za to pasma wydatnej rustyki,
gzymsy kordonowe i proste listwowe obramienia okien-
ne. Biyłę chateau wieńczył zawsze wysokimi dachami
czterospadowymi i hełmami w kształcie stożka, ujmując
często niższy dach nad środkową częścią budynków
dwoma wysokimi dachami o niemal strzelistych pro-
porcjach. Projekty takich siedzib opublikował m.in. w
książce Habitations modernes2".
19 J a r o s z e w s k i, o. c\, s. 191; L a n c k o r o ń s k a, o. c., s. 8.
20 F. B o u cl o n, Viollet-lc-Duc et le „Chateau" [w:] Viollet-le-
Duc [katalog wystawy w Galeries nalionales cl u Grand Palais], Pa-
ris 1980, s. 208-235.
21
Stan w r. 1995 (fot. S. Michta)
parku m.in. znajdowała się okazała oranżeria i dworek
(ryc. 18) zbudowany przed r. 191317- Ten ostatni budy-
nek był stosunkowo wczesnym przykładem zastosowa-
nia tzw. stylu dworkowego w architekturze polskiej18.
Na uwagę zasługuje także brama parkowa z efektowną
neorokokową kratą (tyc. 19).
*
Jak zauważa Tadeusz Stefan Jaroszewski, pałac w
Rozdole był pierwszą budowlą w stylu francuskiego
neorenesansu wzniesioną na terenie Galicji. Wyróżnia-
ła się ona nieregularnym rozplanowaniem wnętrza z cha-
rakterystyczną „płynną” przestrzenią hallu, a także roz-
członkowaną bryłą, wzbogaconą sylwetkami stromych
czterospadowych dachów, kominów balustrad i lukarn.
W elewacjach pałacu zwraca uwagę brak konsekwent-
nych podziałów porządkowych oraz obficie stosowana
masywna pseudorustyka. Okazuje się więc, że Julian
Zachariewicz skomponował rozdolski pałac zgodnie
z zasadami malowniczej odmiany neorenesansu, zwa-
nej stylem „chateaux de la Loire”19.
Koperski, o. c., s. 16; Aftanazy, o. c., s. 506.
,h Zob. A. K. Olszewski, Nowa forma w architekturze pol-
skiej 1900-1925, Wrocław 1967, s. 121-130.
Za twórcę owej formuły stylowej trzeba uznać Eu-
gene’a Emmanuela Viollet-le-Duca, któiy w latach pięć-
dziesiątych w. XIX zaczął wznosić malownicze cbateaux.
Wzorem dla układu przestrzennego tych budowli były
romantyczne wiejskie siedziby angielskie o nieregular-
nym układzie pomieszczeń, zgrupowanych wokół wiel-
kiego hallu. Francuski architekt nie naśladował jednak
skromnych form stylowych owych domów, ale projek-
tował pałace nawiązujące kształtem biyły i wystrojem
elewacji do renesansowej architektury francuskiej cza-
sów Franciszka I, a zwłaszcza - do słynnych zamków
nad Loarą. W budowlach tych unikał stosowania po-
rządków, wprowadzając za to pasma wydatnej rustyki,
gzymsy kordonowe i proste listwowe obramienia okien-
ne. Biyłę chateau wieńczył zawsze wysokimi dachami
czterospadowymi i hełmami w kształcie stożka, ujmując
często niższy dach nad środkową częścią budynków
dwoma wysokimi dachami o niemal strzelistych pro-
porcjach. Projekty takich siedzib opublikował m.in. w
książce Habitations modernes2".
19 J a r o s z e w s k i, o. c\, s. 191; L a n c k o r o ń s k a, o. c., s. 8.
20 F. B o u cl o n, Viollet-lc-Duc et le „Chateau" [w:] Viollet-le-
Duc [katalog wystawy w Galeries nalionales cl u Grand Palais], Pa-
ris 1980, s. 208-235.
21