DOI Artikel:
Ostrowski, Jan K.: Kościół i klasztor Karmelitów w Rozdole
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.20617#0040
1. Rozdół, kościół Karmelitów. Rzut poziomy (opr. J. Betlej)
wali dodatkowo 3000 złp na dokończenie kościoła, a
także przyznali klasztorowi przywilej bezpłatnego ko-
rzystania z młyna7.
W następnych dziesięcioleciach klasztor otrzymywał
liczne zapisy od rodziny Rzewuskich, a także innych
osób8. W r. 1688, w wyniku podziału Prowincji Polskiej
zakonu karmelitańskiego, konwent rozdolski wszedł
w skład Prowincji Ruskiej p.w. Św. Józefa Oblubieńca9.
W r. 1673 powstało przy nim Bractwo Szkaplerzne10,
w r. 1730 szpital dla ubogich11, a w r. 1774 odnotowa-
no szkołę parafialną12. Klasztor rozdolski uchronił się
przed kasatą w okresie józefinizmu, choć liczba zakon-
ników spadła z 11 w r. 1779 do 4 w latach 1802 i 181513.
W r. 1786 karmelici musieli przekazać swój obszerny
budynek klasztorny siostrom miłosierdzia, które otwo-
rzyły w nim przytułek dla dziewcząt, uzyskując w za-
7 AKKr., nr 92/682, s. 184-185; nr 530/455, s. 15-16.
8 Zob. przede wszystkim AKKr., nr 530/455, passim.
9 I. Chodynicki, Wiadomość historyczna o fundacjach kla-
sztorów zakonu karmelitańskiego kiedyś w Polsce i Litwie, a później
pod panowaniem Austrii, Rosji i Prus zostających, Lwów 1846,
s. 56-58; [J.M. Giżycki] Wołyniak, Z przeszłości karmelitów na
Litwie i Rusi, 2, Kraków 1918, s. 36-37, 52.
10 AKKr., nr 530/455, s. 42M5; Kręt os z, o. c., s. 230, notuje
je dopiero pod r. 1710.
mian dotychczasową, skromniejszą siedzibę tego zgro-
madzenia żeńskiego, ufundowaną kilka lat wcześniej
przez Franciszkę z Cetnerów Rzewuską14.
W czasie I wojny światowej, walk polsko-ukraińskich
i wojny polsko-sowieckiej klasztor w Rozdole był kilka-
krotnie zajmowany przez oddziały rosyjskie, ukraińskie
i sowieckie. Znacznie bardziej dramatyczne wydarzenia
przyniosła II wojna światowa i kolejne okupacje. Już w
r. 1939 przeor klasztoru rozdolskiego został aresztowa-
ny przy próbie przekroczenia granicy i wywieziony w
głąb ZSRR. Na początku następnego roku władze so-
wieckie przeprowadziły rewizję w klasztorze i skonfi-
skowały księgi metrykalne parafii, które wywieziono do
Mikołajowa. W kilkanaście miesięcy później, w czasie
ofensywy niemieckiej udało się je odzyskać. W latach
1943-1944 w klasztorze przebywał już tylko jeden za-
J1 AKKr., nr 530/455, s. 112-119; AKKr., 532/157, s. 34. Krę-
to sz (o. c., s. 242) notuje szpital pod r. 1740.
12 Krętosz, o. c., s. 252.
13 J. Krętosz, Archidiecezja Lwowska Obrządku Łacińskiego
w okresie józefinizmu (1772-1815), Lublin 1996, s. 270.
14 AKKr., 532/157, s. 62-63; Krętosz {Organizacja..., s. 217),
Chodynicki (o. c., s. 44) i B. A. Tomaszewski O. Carm.
{Dzieje zakonu 00. karmelitów w Polsce, na Litwie i Rusi, cz. I,
Kraków 1988, s. 90) sytuują to wydarzenie w r. 1789-
36
wali dodatkowo 3000 złp na dokończenie kościoła, a
także przyznali klasztorowi przywilej bezpłatnego ko-
rzystania z młyna7.
W następnych dziesięcioleciach klasztor otrzymywał
liczne zapisy od rodziny Rzewuskich, a także innych
osób8. W r. 1688, w wyniku podziału Prowincji Polskiej
zakonu karmelitańskiego, konwent rozdolski wszedł
w skład Prowincji Ruskiej p.w. Św. Józefa Oblubieńca9.
W r. 1673 powstało przy nim Bractwo Szkaplerzne10,
w r. 1730 szpital dla ubogich11, a w r. 1774 odnotowa-
no szkołę parafialną12. Klasztor rozdolski uchronił się
przed kasatą w okresie józefinizmu, choć liczba zakon-
ników spadła z 11 w r. 1779 do 4 w latach 1802 i 181513.
W r. 1786 karmelici musieli przekazać swój obszerny
budynek klasztorny siostrom miłosierdzia, które otwo-
rzyły w nim przytułek dla dziewcząt, uzyskując w za-
7 AKKr., nr 92/682, s. 184-185; nr 530/455, s. 15-16.
8 Zob. przede wszystkim AKKr., nr 530/455, passim.
9 I. Chodynicki, Wiadomość historyczna o fundacjach kla-
sztorów zakonu karmelitańskiego kiedyś w Polsce i Litwie, a później
pod panowaniem Austrii, Rosji i Prus zostających, Lwów 1846,
s. 56-58; [J.M. Giżycki] Wołyniak, Z przeszłości karmelitów na
Litwie i Rusi, 2, Kraków 1918, s. 36-37, 52.
10 AKKr., nr 530/455, s. 42M5; Kręt os z, o. c., s. 230, notuje
je dopiero pod r. 1710.
mian dotychczasową, skromniejszą siedzibę tego zgro-
madzenia żeńskiego, ufundowaną kilka lat wcześniej
przez Franciszkę z Cetnerów Rzewuską14.
W czasie I wojny światowej, walk polsko-ukraińskich
i wojny polsko-sowieckiej klasztor w Rozdole był kilka-
krotnie zajmowany przez oddziały rosyjskie, ukraińskie
i sowieckie. Znacznie bardziej dramatyczne wydarzenia
przyniosła II wojna światowa i kolejne okupacje. Już w
r. 1939 przeor klasztoru rozdolskiego został aresztowa-
ny przy próbie przekroczenia granicy i wywieziony w
głąb ZSRR. Na początku następnego roku władze so-
wieckie przeprowadziły rewizję w klasztorze i skonfi-
skowały księgi metrykalne parafii, które wywieziono do
Mikołajowa. W kilkanaście miesięcy później, w czasie
ofensywy niemieckiej udało się je odzyskać. W latach
1943-1944 w klasztorze przebywał już tylko jeden za-
J1 AKKr., nr 530/455, s. 112-119; AKKr., 532/157, s. 34. Krę-
to sz (o. c., s. 242) notuje szpital pod r. 1740.
12 Krętosz, o. c., s. 252.
13 J. Krętosz, Archidiecezja Lwowska Obrządku Łacińskiego
w okresie józefinizmu (1772-1815), Lublin 1996, s. 270.
14 AKKr., 532/157, s. 62-63; Krętosz {Organizacja..., s. 217),
Chodynicki (o. c., s. 44) i B. A. Tomaszewski O. Carm.
{Dzieje zakonu 00. karmelitów w Polsce, na Litwie i Rusi, cz. I,
Kraków 1988, s. 90) sytuują to wydarzenie w r. 1789-
36