7. Koloseum w Rzymie (fot. P. Stępień)
okna sal drugiego piętra, lecz także okienka strychowe,
czyli że odpowiada ona więcej niż jednej kondygnacji
wnętrz; jednocześnie szeroki pas muru nad oknami posłu-
żył do rozwinięcia dekoracji malarskiej.
Nieco inaczej postąpił Donato Bramante rozpoczyna-
jąc w r. 1508, na polecenie papieża Juliusza II, budowę
galerii o 13 osiach, której zadaniem było zarówno przesło-
nięcie średniowiecznych elementów pałacu watykańskie-
go od strony wschodniej, jak i stworzenie monumentalnej
loggii z widokiem na Rzym. Prowadząc jednocześnie inne,
ogromne prace, Bramante zdołał wznieść jedną kondygna-
cję galerii (na starym średniowiecznym portyku) odpo-
wiadającą pierwszemu piętru pałacu, o arkadach rozpię-
tych między architektonicznymi podziałami pilastrowymi;
druga analogiczna kondygnacja odpowiadająca drugiemu
piętna oraz architrawowa loggia kolumnowa tworząca pię-
tro trzecie (ryc. 6) są dziełem Rafaela wykonanym po śmier-
ci Bramanta (1514). Krużganki wawelskie powstawały nie-
mal równocześnie z loggią Bramanta i są z nią porówny-
walne przede wszystkim pod względem wielkości założe-
nia11. Loggia jest trawestacją architektury Koloseum (ryc.
7); poprzedzają ją inne realizacje, jak portyk kościoła S.
Marco, czy słynna ongiś (obecnie nie istniejąca) Loggia delle
Benedizioni przed dawnym kościołem Św. Piotra. W odróż-
11 Porównania tego dokonał pierwszy S. Kramarczyk, Re-
nesansowa budowla zamku piastowskiego w Brzegu i jej tło histo-
ryczne (Biuletyn Historii Sztuki, 24, nr 3/4), s. 328; następnie J.
Białostocki, The Art of the Renaissance in Eastem Europę, Hun-
gary, Bohemia, Poland, Oxford 1976, s. 21, wykorzystując przy
tym rysunek Heemskercka (ił. 59).
8. Galeria Palazzo della Cancelleria w Rzymie
(wg L. Bruhns, Die Kunst der Stadt Rom, t. II, Wien 1951)
229
okna sal drugiego piętra, lecz także okienka strychowe,
czyli że odpowiada ona więcej niż jednej kondygnacji
wnętrz; jednocześnie szeroki pas muru nad oknami posłu-
żył do rozwinięcia dekoracji malarskiej.
Nieco inaczej postąpił Donato Bramante rozpoczyna-
jąc w r. 1508, na polecenie papieża Juliusza II, budowę
galerii o 13 osiach, której zadaniem było zarówno przesło-
nięcie średniowiecznych elementów pałacu watykańskie-
go od strony wschodniej, jak i stworzenie monumentalnej
loggii z widokiem na Rzym. Prowadząc jednocześnie inne,
ogromne prace, Bramante zdołał wznieść jedną kondygna-
cję galerii (na starym średniowiecznym portyku) odpo-
wiadającą pierwszemu piętru pałacu, o arkadach rozpię-
tych między architektonicznymi podziałami pilastrowymi;
druga analogiczna kondygnacja odpowiadająca drugiemu
piętna oraz architrawowa loggia kolumnowa tworząca pię-
tro trzecie (ryc. 6) są dziełem Rafaela wykonanym po śmier-
ci Bramanta (1514). Krużganki wawelskie powstawały nie-
mal równocześnie z loggią Bramanta i są z nią porówny-
walne przede wszystkim pod względem wielkości założe-
nia11. Loggia jest trawestacją architektury Koloseum (ryc.
7); poprzedzają ją inne realizacje, jak portyk kościoła S.
Marco, czy słynna ongiś (obecnie nie istniejąca) Loggia delle
Benedizioni przed dawnym kościołem Św. Piotra. W odróż-
11 Porównania tego dokonał pierwszy S. Kramarczyk, Re-
nesansowa budowla zamku piastowskiego w Brzegu i jej tło histo-
ryczne (Biuletyn Historii Sztuki, 24, nr 3/4), s. 328; następnie J.
Białostocki, The Art of the Renaissance in Eastem Europę, Hun-
gary, Bohemia, Poland, Oxford 1976, s. 21, wykorzystując przy
tym rysunek Heemskercka (ił. 59).
8. Galeria Palazzo della Cancelleria w Rzymie
(wg L. Bruhns, Die Kunst der Stadt Rom, t. II, Wien 1951)
229