DOI Artikel:
Kopszak, Piotr: Smutne barwy: "La vraie vérité" obrazów Olgi Boznańskiej
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.28182#0091
2. Chryzanthem (Dziew-
czynka z chryzantemami),
1894, Muzeum Narodowe
w Krakowie
Smutne barwy.
La vraie verite
obrazów
Olgi
Boznańskiej
myśl melancholijne księżniczki M. Maeterlincka, kryjące w sobie tajemni-
cze, destrukcyjne moce. Ich koloryt musiał wydawać się wówczas dość
nowoczesny. Zestawianie niemal jednolitych plam barwnych tworzących
kolorystyczne akordy o dość wyraźnie określonym charakterze pozwalało
w maksymalnym stopniu wyzyskać możliwości tworzenia nastroju, jakie
daje barwa. Trzeba przy tym podkreślić, że (co dziś nie jest dla nas wcale
takie oczywiste) Boznańska używała zestawień barwnych postrzeganych
w kontekście akademickiej teorii barwy jako dysonansowe. O zestawieniu
błękitnego z żółtym zastosowanym w Chryzanthemie Henryk Struve pisał
w 1886 r.: „Zestawienie żółtej i błękitnej odznacza się pewną siłą,
jest przynajmniej kontrastem wpadającym w oczy, energicznym — i dlate-
go, pomimo swej dysharmonii budzi pewne zajęcie. (...) Łącznie z wraże-
niem chłodu, zimna, wynikającym z braku czerwoności, kombinacja
ta wywołuje wrażenie próżni, przepaści, mechanicznego rozerwania skła-
dowych czynników. Dla ich pojednania potrzeba koniecznie barwy czer-
wonej, która jedynie zdolną jest wyrównać sprzeczność tych barw, ogrzać
i ożywić je, a w skutek tego wywołać harmonijne wrażenie pełni"3. Rzeczy-
wiście, czerwień pojawia się w tym obrazie na ustach dziewczynki, lecz jest
3 H. Struve, Estetyka barw, Warszawa 1886, s. 126.
89
czynka z chryzantemami),
1894, Muzeum Narodowe
w Krakowie
Smutne barwy.
La vraie verite
obrazów
Olgi
Boznańskiej
myśl melancholijne księżniczki M. Maeterlincka, kryjące w sobie tajemni-
cze, destrukcyjne moce. Ich koloryt musiał wydawać się wówczas dość
nowoczesny. Zestawianie niemal jednolitych plam barwnych tworzących
kolorystyczne akordy o dość wyraźnie określonym charakterze pozwalało
w maksymalnym stopniu wyzyskać możliwości tworzenia nastroju, jakie
daje barwa. Trzeba przy tym podkreślić, że (co dziś nie jest dla nas wcale
takie oczywiste) Boznańska używała zestawień barwnych postrzeganych
w kontekście akademickiej teorii barwy jako dysonansowe. O zestawieniu
błękitnego z żółtym zastosowanym w Chryzanthemie Henryk Struve pisał
w 1886 r.: „Zestawienie żółtej i błękitnej odznacza się pewną siłą,
jest przynajmniej kontrastem wpadającym w oczy, energicznym — i dlate-
go, pomimo swej dysharmonii budzi pewne zajęcie. (...) Łącznie z wraże-
niem chłodu, zimna, wynikającym z braku czerwoności, kombinacja
ta wywołuje wrażenie próżni, przepaści, mechanicznego rozerwania skła-
dowych czynników. Dla ich pojednania potrzeba koniecznie barwy czer-
wonej, która jedynie zdolną jest wyrównać sprzeczność tych barw, ogrzać
i ożywić je, a w skutek tego wywołać harmonijne wrażenie pełni"3. Rzeczy-
wiście, czerwień pojawia się w tym obrazie na ustach dziewczynki, lecz jest
3 H. Struve, Estetyka barw, Warszawa 1886, s. 126.
89