Aleksandra Majewska
POSĄG BOGA AMONA ZE ZBIORÓW MUZEUM NARODOWEGO
W WARSZAWIE
к
1 olekcja egipskiej rzeźby statuarycznej w Muzeum Narodowym w Warszawie, na którą
składa się przede wszystkim drobna plastyka, zawiera również kilka przykładów monumentalnej
rzeźby kamiennej o charakterze sakralnym, związanej z architekturą świątynną. Jedną z nich
jest posąg boga Amona, należący do tych dzieł, których poziom artystyczny oraz dojrzałość
estetyczna nadają tak wysoką rangę sztuce starożytnego Egiptu.
Zabytek został włączony do zbiorów Galerii Sztuki Starożytnej w roku 1960 jako depozyt
wieczysty przekazany przez Muzeum Luwru1. Posąg Amona pochodzi ze znanej kolekcji R. Sa-
batier, której sprzedaż nastąpiła w 1890 r. na aukcji w Paryżu. Katalog wystawionych zabytków
egipskich sporządził Legrain2. Następna informacja, wraz ze zdjęciem, ukazała się w artykule
Bénédite, w którym podano, że rzeźbę tę na wyżej wymienionej aukcji zakupiło Muzeum Luwru3.
Wspomina o niej również Vandier w swych przewodnikach po dziale egipskim Luwru4 oraz
w pracy poświęconej rzeźbie egipskiej5. Porter-Moss podaje, że rzeźba pochodzi z Karnaku6.
Rzeźba ta, opatrzona numerem inwentarza 143399 MN (Luwr E 10376), stanowi tylko górną
część posągu Amona, zachowaną nieco poniżej torsu. Wymiary rzeźby wynoszą: wysokość —
0,75 m, szerokość — 0,42 m, głębokość —- 0,35 m, szerokość tylnego filaru — 0,138 m przy
oparciu tronu i 0,118 m przy górnej krawędzi korony. Zachowany fragment posągu ma odbite
obydwa przedramiona tuż przy zgięciu łokcia. Brak jest dwóch piór sokolich wieńczących koronę
Amona, które obtłuczone zostały u nasady wraz z fragmentem tylnego filaru. Ukruszony jest
splot warkoczyka sztucznej brody na całej swej długości. Prawa gałka oczna ma nieco uszkodzoną
powierzchnię. Rzeźba wykonana jest z czarnego syenitu.
Jest to popiersie należące do posągu, który w swym pierwotnym kształcie przedstawiał
boga w pozycji siedzącej (il. 1). Świadczy o tym zachowany fragment oparcia tronu. Postać
ukazana jest frontalnie, z rękoma przylegającymi do boków, zgiętymi w łokciach i wysuniętymi
przed siebie, na co wskazują zachowane niewielkie fragmenty przedramienia. Część przedra-
mienia prawej ręki wznosi się nieznacznie ku górze, natomiast istniejący mały fragment przed-
ramienia lewej ręki skierowany jest nieco ku dołowi. Tors jest stosunkowo krótki, o małym
7
POSĄG BOGA AMONA ZE ZBIORÓW MUZEUM NARODOWEGO
W WARSZAWIE
к
1 olekcja egipskiej rzeźby statuarycznej w Muzeum Narodowym w Warszawie, na którą
składa się przede wszystkim drobna plastyka, zawiera również kilka przykładów monumentalnej
rzeźby kamiennej o charakterze sakralnym, związanej z architekturą świątynną. Jedną z nich
jest posąg boga Amona, należący do tych dzieł, których poziom artystyczny oraz dojrzałość
estetyczna nadają tak wysoką rangę sztuce starożytnego Egiptu.
Zabytek został włączony do zbiorów Galerii Sztuki Starożytnej w roku 1960 jako depozyt
wieczysty przekazany przez Muzeum Luwru1. Posąg Amona pochodzi ze znanej kolekcji R. Sa-
batier, której sprzedaż nastąpiła w 1890 r. na aukcji w Paryżu. Katalog wystawionych zabytków
egipskich sporządził Legrain2. Następna informacja, wraz ze zdjęciem, ukazała się w artykule
Bénédite, w którym podano, że rzeźbę tę na wyżej wymienionej aukcji zakupiło Muzeum Luwru3.
Wspomina o niej również Vandier w swych przewodnikach po dziale egipskim Luwru4 oraz
w pracy poświęconej rzeźbie egipskiej5. Porter-Moss podaje, że rzeźba pochodzi z Karnaku6.
Rzeźba ta, opatrzona numerem inwentarza 143399 MN (Luwr E 10376), stanowi tylko górną
część posągu Amona, zachowaną nieco poniżej torsu. Wymiary rzeźby wynoszą: wysokość —
0,75 m, szerokość — 0,42 m, głębokość —- 0,35 m, szerokość tylnego filaru — 0,138 m przy
oparciu tronu i 0,118 m przy górnej krawędzi korony. Zachowany fragment posągu ma odbite
obydwa przedramiona tuż przy zgięciu łokcia. Brak jest dwóch piór sokolich wieńczących koronę
Amona, które obtłuczone zostały u nasady wraz z fragmentem tylnego filaru. Ukruszony jest
splot warkoczyka sztucznej brody na całej swej długości. Prawa gałka oczna ma nieco uszkodzoną
powierzchnię. Rzeźba wykonana jest z czarnego syenitu.
Jest to popiersie należące do posągu, który w swym pierwotnym kształcie przedstawiał
boga w pozycji siedzącej (il. 1). Świadczy o tym zachowany fragment oparcia tronu. Postać
ukazana jest frontalnie, z rękoma przylegającymi do boków, zgiętymi w łokciach i wysuniętymi
przed siebie, na co wskazują zachowane niewielkie fragmenty przedramienia. Część przedra-
mienia prawej ręki wznosi się nieznacznie ku górze, natomiast istniejący mały fragment przed-
ramienia lewej ręki skierowany jest nieco ku dołowi. Tors jest stosunkowo krótki, o małym
7