DOI Heft:
Sprawozdania z badań archeologicznych i wykopalisk
DOI Artikel:Makowiecka, Elżbieta: Sprawozdanie z sezonu badawczego w Kellii w Egipcie - 1984
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.19641#0461
Elżbieta Makowiecka
SPRAWOZDANIE Z SEZONU BADAWCZEGO W KELLII
W EGIPCIE —1984
К
JJiL^ampania wykopaliskowa w Kellii 1984 r.1 przebiegała odmiennie niż w innych sezonach,
skoncentrowano się bowiem na jednym tylko obiekcie — komie nr 45, w obrębie osiedla mo-
nastycznego Qusur el-Izeila.
Już podczas badań powierzchniowych w 1981 r.2 można było stwierdzić, że obiekt ten obie-
cuje wiele niespodzianek, a poziom zachowania murów pozwoli na odkrycie niemal kompletnych
wnętrz (il. 1).
Odcinek prac, który chcę obecnie scharakteryzować — był bowiem mnie powierzony —
obejmował część niezupełnie typową, mianowicie północno-zachodni narożnik dziedzińca.
Było to w pewnej mierze odstępstwo od ogólnych założeń — wynikających z trudności technicz-
nych — o nieeksplorowaniu dziedzińców obiektów zachowanych do znacznej wysokości, wypeł-
nisko dziedzińca składa się bowiem w takich wypadkach z tysięcy ton jałowego piasku. Jednakże
w wypadku komu 45 zabudowa wzmiankowanego fragmentu dziedzińca okazała się niezwykle
interesująca. Budowla, dla której podjęto badania w tym rejonie, zostanie szczegółowo omó-
wiona poniżej, obecnie pragnę scharakteryzować jej sąsiedztwo, pozostające w bezpośrednim
i pośrednim z nią związku.
Przede wszystkim należy zaznaczyć, że zabudowa monasteru 45 uległa w ciągu swych dziejów
znacznym przemianom. Nie tylko wzbogaciła się o dwa duże obiekty extra muros — budynek
kościoła na południu oraz wieżę mieszkalną (qasr) na północy (ił. 2), lecz także uległa prze-
budowie w swej części zasadniczej, tzn. w północno-zachodniej partii mieszkalnej.
W okresie początkowym część mieszkalna nie różniła się niczym od ogólnego schematu
monasterów w Kellii. W narożniku północno-zachodnim dziedzińca znajdowały się wówczas
jedynie schody wiodące na dach monasteru, biegnące wzdłuż północnego muru zewnętrznego.
Wejście w obręb monasteru mieściło się w przeciwległym, północno-wschodnim narożniku,
w osobnym przedsionku (pomieszczenie nr 33), które to usytuowanie znajduje liczne analogie
na terenie innych monasterów kelijskich (il. 3).
Pierwsza zmiana, którą należy odnotować, polegała właśnie na pojawieniu się wbudowanego
457
SPRAWOZDANIE Z SEZONU BADAWCZEGO W KELLII
W EGIPCIE —1984
К
JJiL^ampania wykopaliskowa w Kellii 1984 r.1 przebiegała odmiennie niż w innych sezonach,
skoncentrowano się bowiem na jednym tylko obiekcie — komie nr 45, w obrębie osiedla mo-
nastycznego Qusur el-Izeila.
Już podczas badań powierzchniowych w 1981 r.2 można było stwierdzić, że obiekt ten obie-
cuje wiele niespodzianek, a poziom zachowania murów pozwoli na odkrycie niemal kompletnych
wnętrz (il. 1).
Odcinek prac, który chcę obecnie scharakteryzować — był bowiem mnie powierzony —
obejmował część niezupełnie typową, mianowicie północno-zachodni narożnik dziedzińca.
Było to w pewnej mierze odstępstwo od ogólnych założeń — wynikających z trudności technicz-
nych — o nieeksplorowaniu dziedzińców obiektów zachowanych do znacznej wysokości, wypeł-
nisko dziedzińca składa się bowiem w takich wypadkach z tysięcy ton jałowego piasku. Jednakże
w wypadku komu 45 zabudowa wzmiankowanego fragmentu dziedzińca okazała się niezwykle
interesująca. Budowla, dla której podjęto badania w tym rejonie, zostanie szczegółowo omó-
wiona poniżej, obecnie pragnę scharakteryzować jej sąsiedztwo, pozostające w bezpośrednim
i pośrednim z nią związku.
Przede wszystkim należy zaznaczyć, że zabudowa monasteru 45 uległa w ciągu swych dziejów
znacznym przemianom. Nie tylko wzbogaciła się o dwa duże obiekty extra muros — budynek
kościoła na południu oraz wieżę mieszkalną (qasr) na północy (ił. 2), lecz także uległa prze-
budowie w swej części zasadniczej, tzn. w północno-zachodniej partii mieszkalnej.
W okresie początkowym część mieszkalna nie różniła się niczym od ogólnego schematu
monasterów w Kellii. W narożniku północno-zachodnim dziedzińca znajdowały się wówczas
jedynie schody wiodące na dach monasteru, biegnące wzdłuż północnego muru zewnętrznego.
Wejście w obręb monasteru mieściło się w przeciwległym, północno-wschodnim narożniku,
w osobnym przedsionku (pomieszczenie nr 33), które to usytuowanie znajduje liczne analogie
na terenie innych monasterów kelijskich (il. 3).
Pierwsza zmiana, którą należy odnotować, polegała właśnie na pojawieniu się wbudowanego
457