DOI Heft:
Sprawozdania z badań archeologicznych i wykopalisk
DOI Artikel:Makowiecka, Elżbieta: Sprawozdanie z sezonu badawczego w Kellii w Egipcie - 1985
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.19641#0477
Elżbieta Makowiecka
SPRAWOZDANIE Z SEZONU BADAWCZEGO W KELLII
W EGIPCIE — 1985
К
JL jk.ampania 1985 r.1, trwająca od połowy września do początku listopada, została poświęcona
eksploracji dwóch obiektów: wielkiego komu 19/20 na północy oraz komu 106 na południu osie-
dla monastycznego Qusur eł-Izeiła. Oprócz tego dokonano sondażu w obrębie komu nr 90.
Przedmiotem obecnego sprawozdania będzie zespół monastyczny 106, który stanowił przed-
miot moich badań. Plan powierzchniowy z 1981 r. wykazał w północnej części komu istnienie
osobnego kompleksu, którego jądro tworzyła duża trójdzielna sala w centrum, oznaczona nu-
merem 21 (il. 1).
Stan zachowania — mury stojące do nasady sklepień — pozwalał się spodziewać istotnych
znalezisk. Przewidywania te zostały w toku kampanii potwierdzone.
Kompleks północny monasteru 106 składa się z sześciu pomieszczeń (nr 18-23). Analiza
murów wykazała, że całość powstała od jednego rzutu, na surowym korzeniu, należy ją zatem
traktować łącznie—jako jeden zespół architektoniczny, nie tylko pod względem formalnym,
lecz również funkcjonalnym.
Trzeba dodać, że kompleks północny wyraźnie wykazuje dwie zasadnicze fazy użytkowania:
przeszedł jedną — niewielką, ale istotną — przebudowę i jedną zasadniczą zmianę funkcji.
Dla jasności opisu będą one potraktowane rozdzielnie.
Materiały budowlane i zasady konstrukcyjne północnego kompleksu monasteru 106 nie
odbiegają zasadniczo od pozostałych budynków na terenie Kełlii. Mury wzniesione są z cegły
piaskowej, wyprawione tynkiem; posadzki i lamperia wokół ścian wylane dwiema warstwami
zaprawy, z których górna, o różowym zabarwieniu, pomalowana jest jak zwykle rdzawoczerwo-
ną, połyskliwą farbą. Przekrycie wszystkich sal, z wielkim trójdzielnym pomieszczeniem włącznie,
daje się odtworzyć na podstawie układu cegieł u nasady sklepienia jako kelijska spłaszczona
kolebka o zaokrąglonych narożnikach, kładziona z wolnej ręki. Należy jeszcze wspomnieć,
że w porównaniu z innymi zespołami monastycznymi Kellii, które już zostały przebadane,
monaster 106, a w każdym razie jego kompleks północny — dobudowany w późniejszym okre-
sie — wykazuje znacznie zmniejszone użycie fragmentów ceramicznych w konstrukcjach sklepień»
473
SPRAWOZDANIE Z SEZONU BADAWCZEGO W KELLII
W EGIPCIE — 1985
К
JL jk.ampania 1985 r.1, trwająca od połowy września do początku listopada, została poświęcona
eksploracji dwóch obiektów: wielkiego komu 19/20 na północy oraz komu 106 na południu osie-
dla monastycznego Qusur eł-Izeiła. Oprócz tego dokonano sondażu w obrębie komu nr 90.
Przedmiotem obecnego sprawozdania będzie zespół monastyczny 106, który stanowił przed-
miot moich badań. Plan powierzchniowy z 1981 r. wykazał w północnej części komu istnienie
osobnego kompleksu, którego jądro tworzyła duża trójdzielna sala w centrum, oznaczona nu-
merem 21 (il. 1).
Stan zachowania — mury stojące do nasady sklepień — pozwalał się spodziewać istotnych
znalezisk. Przewidywania te zostały w toku kampanii potwierdzone.
Kompleks północny monasteru 106 składa się z sześciu pomieszczeń (nr 18-23). Analiza
murów wykazała, że całość powstała od jednego rzutu, na surowym korzeniu, należy ją zatem
traktować łącznie—jako jeden zespół architektoniczny, nie tylko pod względem formalnym,
lecz również funkcjonalnym.
Trzeba dodać, że kompleks północny wyraźnie wykazuje dwie zasadnicze fazy użytkowania:
przeszedł jedną — niewielką, ale istotną — przebudowę i jedną zasadniczą zmianę funkcji.
Dla jasności opisu będą one potraktowane rozdzielnie.
Materiały budowlane i zasady konstrukcyjne północnego kompleksu monasteru 106 nie
odbiegają zasadniczo od pozostałych budynków na terenie Kełlii. Mury wzniesione są z cegły
piaskowej, wyprawione tynkiem; posadzki i lamperia wokół ścian wylane dwiema warstwami
zaprawy, z których górna, o różowym zabarwieniu, pomalowana jest jak zwykle rdzawoczerwo-
ną, połyskliwą farbą. Przekrycie wszystkich sal, z wielkim trójdzielnym pomieszczeniem włącznie,
daje się odtworzyć na podstawie układu cegieł u nasady sklepienia jako kelijska spłaszczona
kolebka o zaokrąglonych narożnikach, kładziona z wolnej ręki. Należy jeszcze wspomnieć,
że w porównaniu z innymi zespołami monastycznymi Kellii, które już zostały przebadane,
monaster 106, a w każdym razie jego kompleks północny — dobudowany w późniejszym okre-
sie — wykazuje znacznie zmniejszone użycie fragmentów ceramicznych w konstrukcjach sklepień»
473