Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie (32.1988)

7. 1/16 statera. Ateny. Poł. V w. p.n.e.-ok. 430 r. p.n.e. Ołów. Wg Lang,

jw., tabl. 8

standardu 112 w ostatnich latach V w. p.n.e. Podniesionej normie odpowiada wspomniany cię-
żarek z połową półksiężyca (31), który jednak musiał być używany krótko, zważywszy szybkie
przeniesienie symbolu na 1 /8 miny.

Zmiana frakcji nastąpiła zapewne w okresie podwyżki do standardu 112. Najstarsze z nowej
serii wydają się być egzemplarze opatrzone legendą wagową (34, 35), chociaż mogły być używane
na rynku również w IV w. p.n.e., podobnie do odważników z półksiężycem tej normy. Na odważ-
nikach z połową półksiężyca standardu 112 występuje niekiedy pentagram (32), jeden z nich
datuje się stratygraficznie na V-IV w. p.n.e. (32). Stąd można wyznaczyć całemu zespołowi
ramy czasowe: ostatnie lata V w. p.n.e.-IV w. p.n.e.

Ciężarki normy solońskiej (8, 9) zostały wykonane zapewne po dekrecie Teisamenosa (403
r. p.n.e.). Zmiana standardu wymagała zastosowania na nich legendy wagowej. Prawdopodobnie
były one w użyciu w handlu jeszcze w III w. p.n.e., lecz w tymże stuleciu nastąpiła zmiana symbolu
na róg obfitości (il. 8). Niewątpliwie ciężarków z połową półksiężyca nie produkowano już

w okresie ostatniej podwyżki, tj. w końcu II w. p.n.e., żaden z nich bowiem nie odpowiada stan-
dardom 150 i 175. Najcięższe są frakcjami miny handlowej (31 — uszkodzony, pierwotnie
cięższy, i 33). Jeden z nich znaleziono w kontekście hellenistycznym. Być może oba wykonano
w okresie podwyżki normy w 2 połowie IV w. p.n.e. i posługiwano się nimi jeszcze w III w. p.n.e.

8. Odważniki z rogiem obfitości. 1/8 miny. Ateny. 2 poł. III w.
p.n.e.-II w. p.n.e. Ołów. Wg Lang, jw., tabl. 8

36