Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie (32.1988)

3. Zygmunt Vogel, Grobowiec na Wyspie Topolowej w Arkadii, negatyw w Mu-
zeum Narodowym w Warszawie

w Rzymie8. Wymiary jego wynoszą: długość postaci i podstawy 130, szerokość podstawy 51,
wysokość 34,2 cm — podstawy 5,2 cm; wysokość głowy 18, ramienia 29, biodra 28 cm — od
podstawy9. Replika tego dzieła znajduje się w katakumbach Św. Kaliksta w Rzymie, w miejscu
skąd w 817 r. przeniesiono relikwie św. Cecylii do kościoła za Tybrem.

Legenda mówi, że Cecylia, córka senatora rzymskiego, urodzona w 230 r. w Rzymie, jako
chrześcijanka została skazana na śmierć przez ścięcie toporem10. Ponieważ przy pierwszym
uderzeniu głowa nie została odcięta, egzekucji zaniechano. Cecylia zmarła od ciętej na szyi rany.

Stefano Maderno skomponował więc św. Cecylię leżącą na prawym boku z twarzą zwróconą
ku podstawie i mającą na szyi głębokie cięcie z kroplą krwi, znak rodzaju męczeństwa (il. 4).
Głowę okrywa chusta częściowo wyłożona na podstawę, spod chusty wystają pukle włosów.
Ręce wyciągnięte wzdłuż i zbliżone dłońmi są odchylone od korpusu, obydwie nogi zgięte w ko-
lanach, lewa ułożona na prawej. Szata, okrywająca postać oprócz szyi, rąk i stóp, udrapowana
licznymi fałdami zrytmizowanymi, daje kontrasty światłocieniowe, a głęboki cień wnęki między
odsuniętymi rękami i korpusem wzmacnia ekspresję. Są to formalne efekty stylu barokowego,
w którym Maderno skomponował to dzieło.

Porównując te dwa posągi, rzymski i nieborowski, stwierdza się, że ten ostatni nie jest kopią
rzymskiego, to znaczy, że nie jest jego dokładnym powtórzeniem. Przykładem kopii jest bowiem
rzeźba św. Cecylii w zbiorach Muzeum Zamek w Łańcucie11. W tej małej statuetce (10x24x

356