DOI Heft:
Sprawozdania z badań archeologicznych i wykopalisk
DOI Artikel:Makowiecka, Elżbieta: Sprawozdanie z sezonu badawczego w Kellii w Egipcie - 1985
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.19641#0482
5. Przerys motywu z bocznych ścianek niszy oratoryjnej
Nieco na wschód od niszy ołtarzowej znajdowała się jeszcze jedna wnęka, zwieńczona płasko,
z widocznymi śladami drewnianej ramy — była to zatem zamykana szafka.
W południowo-wschodnim narożniku oratorium duży, zwieńczony płaskim łukiem otwór
wejściowy (pozbawiony śladów zamykanych drzwi) wiódł poprzez mały korytarz (pomieszczenie
nr 20) i drugie, również łukowe, lecz zamykane od strony korytarza, przejście — do trójdzielnej
sali nr 21.
Na terenie całego osiedla monastycznego Qusur el-Izeila, wśród wszystkich znanych z badań
powierzchniowych monasterów — nie odkryto drugiej sali tych rozmiarów i o analogicznym
trójdzielnym układzie. Wszystkie pozostałe duże pomieszczenia (włączając przebadane już
kościoły z zespołów nr 16, 45, z ubiegłych sezonów, a także z zespołu 19/20, badanego równolegle)
miały układ dwupolowy oraz mniejszą wyodrębnioną część prezbiterialną. W wypadku monasteru
106 natomiast wszystkie pola są mniej więcej równe pod względem rozplanowania i powierzchni,
przedzielone konstrukcyjnymi łękami na przyściennych filarach.
Układ przestrzenny wnętrza sali nr 21 był w pierwszej fazie wyjątkowo symetryczny —
przynajmniej w kategoriach kelijskich, gdzie na ogół nie kierowano się kryteriami symetrii
w architekturze (por. plan, ił. 2). Wejście znajduje się w południowej ścianie od strony dziedzińca
starej części monasteru, w centralnej części sali. W przeciwległej, północnej ścianie we wszystkich
trzech częściach znajdował się szereg nisz, a ponad nimi rząd okien — w centrum trzy, w bocznych
częściach po dwa. Obecnie istniejące otwory okienne należą wprawdzie do drugiej fazy funkcjo-
nowania kompleksu, lecz poprzednie znajdowały się zapewne w tych samych miejscach i zostały
po prostu powiększone. Do takiej rekonstrukcji uprawnia analiza zapraw poniżej okien.
W części wschodniej, w jej wschodniej ścianie, znajdowała się duża nisza ołtarzowa w formie
aediculi, wyniesiona ponad poziom posadzki jedynie niewysokim stopniem, ujęta w ramy archi-
tektoniczne. Należą do nich podwójne półkolumny flankujące aediculę oraz pas ciągły ceglanego
gzymsu, wznoszącego się ponad otworami w postaci płaskich archiwolt (ił. 6). Wewnątrz aediculi,
478
Nieco na wschód od niszy ołtarzowej znajdowała się jeszcze jedna wnęka, zwieńczona płasko,
z widocznymi śladami drewnianej ramy — była to zatem zamykana szafka.
W południowo-wschodnim narożniku oratorium duży, zwieńczony płaskim łukiem otwór
wejściowy (pozbawiony śladów zamykanych drzwi) wiódł poprzez mały korytarz (pomieszczenie
nr 20) i drugie, również łukowe, lecz zamykane od strony korytarza, przejście — do trójdzielnej
sali nr 21.
Na terenie całego osiedla monastycznego Qusur el-Izeila, wśród wszystkich znanych z badań
powierzchniowych monasterów — nie odkryto drugiej sali tych rozmiarów i o analogicznym
trójdzielnym układzie. Wszystkie pozostałe duże pomieszczenia (włączając przebadane już
kościoły z zespołów nr 16, 45, z ubiegłych sezonów, a także z zespołu 19/20, badanego równolegle)
miały układ dwupolowy oraz mniejszą wyodrębnioną część prezbiterialną. W wypadku monasteru
106 natomiast wszystkie pola są mniej więcej równe pod względem rozplanowania i powierzchni,
przedzielone konstrukcyjnymi łękami na przyściennych filarach.
Układ przestrzenny wnętrza sali nr 21 był w pierwszej fazie wyjątkowo symetryczny —
przynajmniej w kategoriach kelijskich, gdzie na ogół nie kierowano się kryteriami symetrii
w architekturze (por. plan, ił. 2). Wejście znajduje się w południowej ścianie od strony dziedzińca
starej części monasteru, w centralnej części sali. W przeciwległej, północnej ścianie we wszystkich
trzech częściach znajdował się szereg nisz, a ponad nimi rząd okien — w centrum trzy, w bocznych
częściach po dwa. Obecnie istniejące otwory okienne należą wprawdzie do drugiej fazy funkcjo-
nowania kompleksu, lecz poprzednie znajdowały się zapewne w tych samych miejscach i zostały
po prostu powiększone. Do takiej rekonstrukcji uprawnia analiza zapraw poniżej okien.
W części wschodniej, w jej wschodniej ścianie, znajdowała się duża nisza ołtarzowa w formie
aediculi, wyniesiona ponad poziom posadzki jedynie niewysokim stopniem, ujęta w ramy archi-
tektoniczne. Należą do nich podwójne półkolumny flankujące aediculę oraz pas ciągły ceglanego
gzymsu, wznoszącego się ponad otworami w postaci płaskich archiwolt (ił. 6). Wewnątrz aediculi,
478