Muzeum Narodowe <Breslau> [Hrsg.]; Muzeum Śla̜skie <Breslau> [Hrsg.]: Roczniki Sztuki Śląskiej (16.1997)

175

, „ i wystawa Sztuki Cmentarnej
^chleslscher Bund fur Hetmatschutz- i Wyst

cmentarną- Wydaje się, że bardziej dobitnie nie moż-
na było zdeklarować, po której stronie stoją auto Y
odezwy i o co walczą. Jeszcze nie P«ebrznU^^
dyskusji, jaką wywołało wystąpienie Hermanna
siusa w 1907 r. w Pruskiej Izbie Handlowe,, gdy orgard
zatorzy wrocławskiej ekspozycji podobne PJJ^J.
kierowali ku wytwórcom nagrobków zaró
cych charakter rzemieślniczy, jak i przemysłów}-

Wystawa była przede wszystkim ^esowam^o
szerokiej publiczności, ale także do rzemieslnkow i
producentów przemysłowych. We wrzesmu l,' - ■
•Schlesischer Bund fur Heimatschutz- na łamach^
go pisma ogłosił jej program, w którym sprecy >

że będzie ona miała dwa działy - historyczny i no

czesny15. W dziale historycznym postulowano P q

nie starych zabytkowych nagrobków i krzyży

Śląska, pochodzących z cmentarzy wiejsKicn

nalnych. Komisja Sztuki Cmentarnej w anonsa i ^

sowych apelowała do mieszkańców regionu ^ ^

kiwanie i zgłaszanie ciekawych zabytków w ^ ^

sfotografowania lub przewiezienia jako eksP° uwagę

wystawę. Sugerowano, by zwracać szczegn _ ^

na nagrobki, które powstały pod ko,m^ecvdowanie
czątku wieku XIX, gdyż „są wprawdzie zde y ^
uboższe niż barokowe, ale w skromności Lezy< jr ^

urok. Właśnie one będą licznie prezentowan Wv,tawv Sztuki Cmentarnej,

szej wystawie. Nagrobki te. oprócz dobregc^konaw ^ ^ fragm. Wystawy

stwa, mają wysoki poziom artystyczny . MO&"J . Reprod. wg Ausst.f. KW«

wydawać, że chciano w prosty sposób ^wiązać ^ (Kędzierzy
czasu, któremu poświęcona była Wystawa Smkaa ^ (XVI/XV„ w.) ze Sta 8 gdyz
do okresu wojen napoleońskich. Chodziło jednak w ^ w ^ spo óburato ^ ^
tym przypadku również o gloryfikację sztuk pocz: ^ gd s ^'"^ponowanie autentycz-
ków wieku XIX, o propagowanie kultu, jakunUnia kole oW^Y P rekonstmkcja wzor-
fal nastawieni na nowoczesność archrteko^ermeccy budowli s^k ^ ^ „Schlesischer
otaczali okres klasycyzmu i biedermeieru. Nacmentarza ^^grJpropagowania naczel-
sunek do przeszłości wpłynęły publikacje Paula Schu fór Heimutschutz do P rodzimego kra-
tze-NaumburgaJuUusa Bauma. Gustava^a agede zadania stowrzysz^ . ^ ^
wszystkim książka Paula Mebesa pt Um y oraz ochrony ^ było też spektaku-
larne się do sztuki klasycyzmu i biedermeieru me ozna , obiektu przed zr^z fc z
czalo wezwania do naśladownictwa. Jak p«l^^InTrolę Jako typ formy architek-
chodzilo o to, by „prostota i skromność były wzorem P^^^fpiez tutejsze środowisko,
ula naszej młodzieży, aby w końcu na zawsze zer* ac ^ prz^mowany^p Heimatschutzu, za ory-
fuszerką masowego produktu"17. .. j zwłaszcza ^za?e . architektury do dorobku ogol-
Dział nowoczesny Wystawy Sztuki Cmenuun, rnu wklad rodzi- ^ njego ^
-sie składać z wzorcowego cmentarza, który pęta* nokulturowego. Wp n iodykach publikacje
wałby pr2yklady rzemiosła nagrobkowego ksztahowa^ ukazujące sjwlo^J ^ lo w-
nego ręką artysty. Uzupełnienie obu działów now ające kośacJy^drewn u, motywy ludo-
czesnego i historycznego), których eksponaty za pośrednie wcm He ne przez po-
Prezentowane poci gołym niebem, stanowi osobny architektury &ąsta^JP przeWodnictwem
Pawilon z fotografiami nie eksponowanych zab^ w ^ r w ^ zne „Kunstlerbund
Planami staryc! i nowych cmentarzy oraz n.o ckum ^ u«,upc,an nasta-
budowli cmentarnych. W pawilonie tym Schlesiem, artystów związanych z wro-
no również miejsce na małą wystawę wionych twórców ^ J* drewniana arch>tek-
bom bohaterów z roku 1813- Wkrótce po ujskam Akadem 4 ^ ^ inspirac^ dla ar-
Pomocy finansowej z fundacji Wilmowskiegopo» ^ G Slą ka u al motyw krązyno-
nowicmo stworzyć dodatkowo wzorcowy cmenU ^ Han poe^g; J ^ Makzycach, biurow-
wiejski- a po uzyskaniu pieniędzy od lekarza AdoU '" ^Ty dawnej JunkerstralSe czy tez w
Weickerta, Iłaściciela sanatorium V<**?*£^ cu we Wroclawra przy£ ^ ^ mo,ml rów.
nymbrehmerowskimGórbersdorfie(Sokoo.skuK st iw6weckim ratuszu. Sp

się możliwe przeniesienie na wystaw ę