DOI Heft:
Miscellanea
DOI Artikel:Pianowski, Zbigniew: W sprawie sporu o fundację katedry gotyckiej na Wawelu
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.17923#0440
4 Datę 9 V 1305 podaje Kalendarz kapitulny, nato-
miast roczniki podają datę 1306 bez oznaczenia dnia.
Monumenta Poloniae Historica, n.s., t. V, s. 145, nota 218.
5 Pietrusiński, o.c, s. 262.
6 K. Ożóg, Studium o ,,Roczniku Traski" (Studia
Historyczne XXIII, 1980, zesz. 4, s. 517 534).
7 Cytuję za Pietrusińskim, o.c, s. 253.
8 Pietrusiński, o.c, s. 262.
9 Tamże, s. 250.
10 Tamże, s. 270, nota 17.
11 Tamże, s. 253.
12 Ożóg, o.c, s. 529.
13 Monumenta Poloniae Historica III, s. 188.
14 Ożóg, o.c, s. 529.
15 Tamże, s. 529, 531 -532.
16 Monumenta Poloniae Historica, t. V, s. 116. —
Wojciechowski, o.c, s. 16,74,61,35 36,20 21.
17 J. Długosz, Hist. Pol. III, s. 94 — „latitudinem
eius atque longitudinem ąuantum spatia loci pacie-
bantur extendens...".
18 Kodeks Dyplomatyczny Katedry Krakowskiej I, nr
110, s. 144.
19 Wojciechowski, o.c, s. 111 przyjmuje, że
piętra ceglane wieży Srebrnych Dzwonów pochodzą
„z fabryki czternastego wieku", natomiast A. Szysz-
ko-Bohusz, Studia nad katedrą wawelską (Prace KHS
VIII, 1946, zesz. II, s. 115) datuje nadbudowę wież
zachodnich katedry na połowę w. XIII (za czasów
biskupa Wisława) powołując się na katalog biskupów
krakowskich spisany przez Długosza. Jednak inne ka-
talogi biskupów zanotowały jedynie wiadomość o po-
kryciu wówczas dachów wież ołowiem. Por. Monumenta
Poloniae Historica III, s. 358.
20 J. Lepiarczyk, Fazy budowy kościoła Mariackie-
go w Krakowie (Rocz. Krak. XXXIV, 1957 1959, z. 3,
s. 189).
21 Monumenta Poloniae Historica, n.s., t. V, s. 116. —
Monumenta Poloniae Historica III, s. 367; — Długosz,
Hist. Pol. III, s. 94; — Tenże, Liber beneficiorum I, s. 4.
22 Monumenta Poloniae Historica II, s. 624. — O Kro-
nice katedralnej — por. m.in. J. Dąbrowski, Dawne
dziejopisarstwo polskie do roku 1480, Wrocław - Warszawa
Kraków 1964, s. 163 165.
23 Długosz, Hist. Pol. III, s. 94. Rozkład ciężarów
ponoszonych przy budowie katedr określało prawo
kanoniczne — por. W oj ciechowski, o.c, s. 210 oraz
Z. Kozłowsk a-B u d k o w a, Monumenta Poloniae Histo-
rica, n.s., t. V, s. 116, nota 41.
24 Wojciechowski, o.c, s. 208.
A PROPOS D UN DEBAT SUR LA FONDATION DE LA CATHEDRALE
GOTHIQUE AU WAWEL
Resume
Selon les opinions exprimees dans la lit-
terature concernant 1'histoire de la cathedrale de
Cracovie la construction de 1'eglise gothique
(probablement la troisieme de suitę), commencee
en 1320, a ete poursuivie de l'initiative de
l'eveque Nanker, du chapitre et du clerge de tout
le diocese. Casimir le Grand n'a contribue qu'aux
derniers travaux de construction. Cette these est
basee sur les sources ecrites telles que le Ca-
lendrier de Cracovie, les catalogues des eveques
de Cracovie et la relation de Długosz. Cependant
J. Pietrusiński s'est refere aux notes des Annales
de Petite Pologne mentionnant 1'incendie de la
cathedrale de 1305 et sa reconstruction faite par
la familie du prince regnant (Ladislas le Bref,
Hedvige et le petit Casimir). II a admis que
Ladislas le Bref fut le fondateur principal de la
cathedrale gothique pendant la premierę etape
de sa construction.
Une courte analyse de 1'origine de ces
Annales, preparee par K. Ożóg, a ete recemment
imprimee. II en resulte que les Annales ont une
souche commune, a savoir les „Annales Polo-
norum", ensuite disparus, qui furent ecrits en
quelques etapes jusqu'a 1340. K. Ożóg suppose
que 1'information sur l'incendie de la cathedrale
fut notee dans les Annales vers 1320. II semble
qu'aussi bien le contenu des notes des „Annales"
que les titres qui y apparaissent (,,dux Wla-
dislaus", ,,dux Casimirus") confirment que cette
information se rapporte a la periode precedant le
couronnement de Łokietek en 1320, donc aussi la
construction de la cathedrale gothique. Elle fut
sans doute inscrite sur les Annales disparus peu
avant 1320, et elle se rapportait probablement
aux travaux de restauration menes a une grandę
echelle dans la cathedrale romane apres 1'in-
cendie de 1305, et termines peut-etre par la
consecration de la cathedrale dediee a St Ven-
ceslas et a St Stanislas. La surelevation de brique
de la tour des Cloches dArgent (sans etage
superieur) est probablement le vestige architec-
tonique de ces travaux; elle est executee par-
tiellement en appareil slave, partiellement en
appareil polonais, comme la plus haute des deux
tours de 1'eglise Notre-Dame de Cracovie. La
these de Pietrusiński sur le role decisif du roi
pendant la premierę etape de construction de la
cathedrale gothique ne peut donc etre admise
qu'avec un certain scepticisme.
422
miast roczniki podają datę 1306 bez oznaczenia dnia.
Monumenta Poloniae Historica, n.s., t. V, s. 145, nota 218.
5 Pietrusiński, o.c, s. 262.
6 K. Ożóg, Studium o ,,Roczniku Traski" (Studia
Historyczne XXIII, 1980, zesz. 4, s. 517 534).
7 Cytuję za Pietrusińskim, o.c, s. 253.
8 Pietrusiński, o.c, s. 262.
9 Tamże, s. 250.
10 Tamże, s. 270, nota 17.
11 Tamże, s. 253.
12 Ożóg, o.c, s. 529.
13 Monumenta Poloniae Historica III, s. 188.
14 Ożóg, o.c, s. 529.
15 Tamże, s. 529, 531 -532.
16 Monumenta Poloniae Historica, t. V, s. 116. —
Wojciechowski, o.c, s. 16,74,61,35 36,20 21.
17 J. Długosz, Hist. Pol. III, s. 94 — „latitudinem
eius atque longitudinem ąuantum spatia loci pacie-
bantur extendens...".
18 Kodeks Dyplomatyczny Katedry Krakowskiej I, nr
110, s. 144.
19 Wojciechowski, o.c, s. 111 przyjmuje, że
piętra ceglane wieży Srebrnych Dzwonów pochodzą
„z fabryki czternastego wieku", natomiast A. Szysz-
ko-Bohusz, Studia nad katedrą wawelską (Prace KHS
VIII, 1946, zesz. II, s. 115) datuje nadbudowę wież
zachodnich katedry na połowę w. XIII (za czasów
biskupa Wisława) powołując się na katalog biskupów
krakowskich spisany przez Długosza. Jednak inne ka-
talogi biskupów zanotowały jedynie wiadomość o po-
kryciu wówczas dachów wież ołowiem. Por. Monumenta
Poloniae Historica III, s. 358.
20 J. Lepiarczyk, Fazy budowy kościoła Mariackie-
go w Krakowie (Rocz. Krak. XXXIV, 1957 1959, z. 3,
s. 189).
21 Monumenta Poloniae Historica, n.s., t. V, s. 116. —
Monumenta Poloniae Historica III, s. 367; — Długosz,
Hist. Pol. III, s. 94; — Tenże, Liber beneficiorum I, s. 4.
22 Monumenta Poloniae Historica II, s. 624. — O Kro-
nice katedralnej — por. m.in. J. Dąbrowski, Dawne
dziejopisarstwo polskie do roku 1480, Wrocław - Warszawa
Kraków 1964, s. 163 165.
23 Długosz, Hist. Pol. III, s. 94. Rozkład ciężarów
ponoszonych przy budowie katedr określało prawo
kanoniczne — por. W oj ciechowski, o.c, s. 210 oraz
Z. Kozłowsk a-B u d k o w a, Monumenta Poloniae Histo-
rica, n.s., t. V, s. 116, nota 41.
24 Wojciechowski, o.c, s. 208.
A PROPOS D UN DEBAT SUR LA FONDATION DE LA CATHEDRALE
GOTHIQUE AU WAWEL
Resume
Selon les opinions exprimees dans la lit-
terature concernant 1'histoire de la cathedrale de
Cracovie la construction de 1'eglise gothique
(probablement la troisieme de suitę), commencee
en 1320, a ete poursuivie de l'initiative de
l'eveque Nanker, du chapitre et du clerge de tout
le diocese. Casimir le Grand n'a contribue qu'aux
derniers travaux de construction. Cette these est
basee sur les sources ecrites telles que le Ca-
lendrier de Cracovie, les catalogues des eveques
de Cracovie et la relation de Długosz. Cependant
J. Pietrusiński s'est refere aux notes des Annales
de Petite Pologne mentionnant 1'incendie de la
cathedrale de 1305 et sa reconstruction faite par
la familie du prince regnant (Ladislas le Bref,
Hedvige et le petit Casimir). II a admis que
Ladislas le Bref fut le fondateur principal de la
cathedrale gothique pendant la premierę etape
de sa construction.
Une courte analyse de 1'origine de ces
Annales, preparee par K. Ożóg, a ete recemment
imprimee. II en resulte que les Annales ont une
souche commune, a savoir les „Annales Polo-
norum", ensuite disparus, qui furent ecrits en
quelques etapes jusqu'a 1340. K. Ożóg suppose
que 1'information sur l'incendie de la cathedrale
fut notee dans les Annales vers 1320. II semble
qu'aussi bien le contenu des notes des „Annales"
que les titres qui y apparaissent (,,dux Wla-
dislaus", ,,dux Casimirus") confirment que cette
information se rapporte a la periode precedant le
couronnement de Łokietek en 1320, donc aussi la
construction de la cathedrale gothique. Elle fut
sans doute inscrite sur les Annales disparus peu
avant 1320, et elle se rapportait probablement
aux travaux de restauration menes a une grandę
echelle dans la cathedrale romane apres 1'in-
cendie de 1305, et termines peut-etre par la
consecration de la cathedrale dediee a St Ven-
ceslas et a St Stanislas. La surelevation de brique
de la tour des Cloches dArgent (sans etage
superieur) est probablement le vestige architec-
tonique de ces travaux; elle est executee par-
tiellement en appareil slave, partiellement en
appareil polonais, comme la plus haute des deux
tours de 1'eglise Notre-Dame de Cracovie. La
these de Pietrusiński sur le role decisif du roi
pendant la premierę etape de construction de la
cathedrale gothique ne peut donc etre admise
qu'avec un certain scepticisme.
422