DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.45642#0057
SZTUKA EUROPY WSCHODNIEJ
ИСКУССТВО ВОСТОЧНОЙ ЕВРОПЫ
THE ART OF EASTERN EUROPE
TOM V
Maria Nitka
Polski Instytut Studiów nad Sztuką Świata
Figuralizm Henryka Siemiradzkiego
W październiku 1864 Henryk Siemiradzki został
przyjęty do klasy „figur gipsowych” Carskiej Akade-
mii Sztuk Pięknych (ASP) w Petersburgu1. Zanim
dostąpił tego wyróżnienia, pomyślnie zdał egzamin
wstępny, czyli wykonał rysunek z odlewu gipsowe-
go antycznej rzeźby, którą - jak dowiadujemy się
z korespondencji - wybrał samodzielnie2. Artysta
rozpoczął zatem swój pobyt na uczelni nie od ru-
dymentów (wedle statutu z 1859 roku obowiązko-
wym egzaminem było rysowanie „głów gipsowych”
i pobyt w klasie kopiowania fragmentów rzeźby an-
tycznej), lecz wykazał pewne artystyczne przygoto-
wanie3. Sprawiło ono, iż tak jak planował, trafił od
razu do klasy rysowania z figur, w której raz na dwa
tygodnie wybierano model antyczny z bogatej glip-
1 Archivio di PISĘ (D-10: k. 18): H. Siemiradzki, list do
rodziców, Petersburg, 12 października 1864.
2 Archivio di PISĘ (D-10: k. 15-17 y.): H. Siemiradzki, list
do rodziców, Petersburg, 28 września 1864.
3 Siemiradzki pobierał nauki rysunku w Charkowie u Dy-
mitra Bezperczego. Uważał, iż dobrze przygotował go do
studiów w Petersburgu. Wspominał w liście z 1865: „[...] nie
wiem, jak i wyrazić wdzięczność, którą czuję dla Bezperczego,
bo pod jego kierunkiem wyrobiłem rysunek dość pewny”. Ar-
chivio di PISĘ (D-10: k. 40 ze): H. Siemiradzki, list do rodzi-
ców, Petersburg, 11 lutego 1865. O systemie edukacji w ASP
w Petersburgu zob.: Polscy uczniowie Akademii Sztuk Pięknych
w Petersburgu (1989: 12).
toteki akademii, a następnie kolegium profesorów
oceniało prace, nadając im numer hierarchizujący
rysunki od najlepszego (nr 1) do najsłabszego4. Do-
wodem na przygotowanie artystyczne Siemiradz-
kiego może być fakt, że poradził sobie dość dobrze
już z pierwszym zadaniem w tej klasie - wykonał
rysunek z figury, za który otrzymał nr 4. na 50 prac,
w styczniu 1865 zajmował nr 2., a w kwietniu był
już najlepszy5. Naukę rysowania Siemiradzki konty-
nuował, uczęszczając od kwietnia 1865 roku do kla-
sy „rysunku z natury”, w której pod opieką Piotra
Szamszyna wykonywano rysunkowe studia aktów
męskich upozowanych wedle antycznych wzorów6.
4 Bogate zbiory figur gipsowych służących do nauki rysun-
ku studentom Akademii prezentuje: Отдел слепков (2014).
5 Archivio di PISĘ (D-10: k. 22-23 v.\. H. Siemiradzki,
list do rodziców, Petersburg, 27 października 1864; Archivio
di PISĘ (D-10: k. 32): H. Siemiradzki, list do rodziców, Pe-
tersburg, 21 stycznia 1865; Archivio di PISĘ (D-10: k. 48):
H. Siemiradzki, list do rodziców, Petersburg, 24 kwiecień
1865.
6 Archivio di PISĘ (D-10: k. 61 v\. H. Siemiradzki, list
do rodziców, Petersburg, 29 września 1865. Zachowały się
nieliczne studia rysunkowe Siemiradzkiego z natury, należą
do nich: akt męski (Państwowe Muzeum Rosyjskie [PMR],
Petersburg, nr inw. Р-39073; Карпова [2008: il. 1]), akt mę-
ski (Muzeum Narodowe w Warszawie [MNW], nr inw. Rys.
Pol. 5594), dwa podwójne akty męskie (Akademika Dizajnu
i Sztuki w Charkowie).
ИСКУССТВО ВОСТОЧНОЙ ЕВРОПЫ
THE ART OF EASTERN EUROPE
TOM V
Maria Nitka
Polski Instytut Studiów nad Sztuką Świata
Figuralizm Henryka Siemiradzkiego
W październiku 1864 Henryk Siemiradzki został
przyjęty do klasy „figur gipsowych” Carskiej Akade-
mii Sztuk Pięknych (ASP) w Petersburgu1. Zanim
dostąpił tego wyróżnienia, pomyślnie zdał egzamin
wstępny, czyli wykonał rysunek z odlewu gipsowe-
go antycznej rzeźby, którą - jak dowiadujemy się
z korespondencji - wybrał samodzielnie2. Artysta
rozpoczął zatem swój pobyt na uczelni nie od ru-
dymentów (wedle statutu z 1859 roku obowiązko-
wym egzaminem było rysowanie „głów gipsowych”
i pobyt w klasie kopiowania fragmentów rzeźby an-
tycznej), lecz wykazał pewne artystyczne przygoto-
wanie3. Sprawiło ono, iż tak jak planował, trafił od
razu do klasy rysowania z figur, w której raz na dwa
tygodnie wybierano model antyczny z bogatej glip-
1 Archivio di PISĘ (D-10: k. 18): H. Siemiradzki, list do
rodziców, Petersburg, 12 października 1864.
2 Archivio di PISĘ (D-10: k. 15-17 y.): H. Siemiradzki, list
do rodziców, Petersburg, 28 września 1864.
3 Siemiradzki pobierał nauki rysunku w Charkowie u Dy-
mitra Bezperczego. Uważał, iż dobrze przygotował go do
studiów w Petersburgu. Wspominał w liście z 1865: „[...] nie
wiem, jak i wyrazić wdzięczność, którą czuję dla Bezperczego,
bo pod jego kierunkiem wyrobiłem rysunek dość pewny”. Ar-
chivio di PISĘ (D-10: k. 40 ze): H. Siemiradzki, list do rodzi-
ców, Petersburg, 11 lutego 1865. O systemie edukacji w ASP
w Petersburgu zob.: Polscy uczniowie Akademii Sztuk Pięknych
w Petersburgu (1989: 12).
toteki akademii, a następnie kolegium profesorów
oceniało prace, nadając im numer hierarchizujący
rysunki od najlepszego (nr 1) do najsłabszego4. Do-
wodem na przygotowanie artystyczne Siemiradz-
kiego może być fakt, że poradził sobie dość dobrze
już z pierwszym zadaniem w tej klasie - wykonał
rysunek z figury, za który otrzymał nr 4. na 50 prac,
w styczniu 1865 zajmował nr 2., a w kwietniu był
już najlepszy5. Naukę rysowania Siemiradzki konty-
nuował, uczęszczając od kwietnia 1865 roku do kla-
sy „rysunku z natury”, w której pod opieką Piotra
Szamszyna wykonywano rysunkowe studia aktów
męskich upozowanych wedle antycznych wzorów6.
4 Bogate zbiory figur gipsowych służących do nauki rysun-
ku studentom Akademii prezentuje: Отдел слепков (2014).
5 Archivio di PISĘ (D-10: k. 22-23 v.\. H. Siemiradzki,
list do rodziców, Petersburg, 27 października 1864; Archivio
di PISĘ (D-10: k. 32): H. Siemiradzki, list do rodziców, Pe-
tersburg, 21 stycznia 1865; Archivio di PISĘ (D-10: k. 48):
H. Siemiradzki, list do rodziców, Petersburg, 24 kwiecień
1865.
6 Archivio di PISĘ (D-10: k. 61 v\. H. Siemiradzki, list
do rodziców, Petersburg, 29 września 1865. Zachowały się
nieliczne studia rysunkowe Siemiradzkiego z natury, należą
do nich: akt męski (Państwowe Muzeum Rosyjskie [PMR],
Petersburg, nr inw. Р-39073; Карпова [2008: il. 1]), akt mę-
ski (Muzeum Narodowe w Warszawie [MNW], nr inw. Rys.
Pol. 5594), dwa podwójne akty męskie (Akademika Dizajnu
i Sztuki w Charkowie).