DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.45642#0179
SZTUKA EUROPY WSCHODNIEJ
ИСКУССТВО ВОСТОЧНОЙ ЕВРОПЫ
THE ART OF EASTERN EUROPE
TOM V
Anna Masłowska
Muzeum Narodowe w Warszawie
Czy dziewiętnastowieczne fotografie są wiarygodnym źródłem
do odczytywania treści obrazów Henryka Siemiradzkiego?
Reprodukcja dzieła sztuki - jeden z gatunków foto-
graficznych - stanowi bardzo istotną część dziejów
fotografii. Dziedzina ta wywarła ogromny wpływ
na techniczny, komercyjny, społeczny i estetyczny
rozwój fotografii w XIX wieku, często była wręcz
stymulatorem tego rozwoju. Pojawienie się fotogra-
ficznych reprodukcji wpłynęło również znacząco na
sferę życia artystycznego. Za sprawą nowego me-
dium zmienił się model recepcji sztuki: fotografia
stała się świetnym narzędziem do popularyzacji
twórczości, miała wpływ na krytykę, przyczyniła
się do zmian w akademickim systemie nauczania
artystycznego i do powstania współczesnej hi-
storii sztuki.
Temat kopiowania dzieł sztuki był obecny w fo-
tografii od jej początków. Najwcześniejsze fotogra-
fie to właśnie kopie przedmiotów sztuki. Celem
eksperymentów francuskiego wynalazcy Josepha
Nicephorea Niepce’a z materiałami światłoczuły-
mi, które rozpoczął w 1816 roku, a które w konse-
kwencji doprowadziły do wynalezienia fotografii,
było właśnie opracowanie metody mechanicznego
powielania rysunków i grafik. Pierwsza w pełni
udana i utrwalona odbitka na materiale światło-
czułym, tzw. heliografia, którą Niepce wykonał
w 1822 roku, była reprodukcją graficznego portre-
tu Piusa VII. Kolejne jego hełiografie również były
kopiami rycin.
Louis Jacques Mande Daguerre, wspólnik i kon-
tynuator poszukiwań Niepce’a, powszechnie uwa-
żany za ojca fotografii ~ jako wynalazca dageroty-
pii, pierwszej praktycznej techniki fotograficznej,
zdawał sobie doskonale sprawę z wagi zastosowa-
nia wynalazku w obszarze sztuki. Chociaż sam nie
wykonywał dagerotypowych kopii rycin, rysunków
czy obrazów, przedmioty sztuki odgrywają w jego
fotografiach bardzo istotną rolę. Swoje słynne
martwe natury komponował z gipsowych mode-
li, rzeźbiarskich biustów, figurek, rycin, rysunków
i tkanin. W technice dagerotypii w łatach 40. XIX
wieku powstały też najwcześniejsze fotograficzne
kopie malarstwa. Znane są dziś m.in.: dagerotyp
z ryciny Louis-Pierre’a Henriquel-Dupont’a według
obrazu Paula Delarochea Lord Strafford aliant au
suplice, wykonany w 1846 przez Adolphea Hum-
berta de Molarda, czy dagerotyp z obrazu Jean-Leo-
na Gerómea Anacrćon, Bacchus etllAmour, wykona-
ny w 1848 przez Gustave’a Le Graya.
Wprowadzenie i rozpowszechnienie technik
negatywowo-pozytywowych w latach 50. XIX
wieku pozwoliło na masową produkcję fotografii
dzieł sztuki. W ciągu kolejnych dekad XIX stule-
ИСКУССТВО ВОСТОЧНОЙ ЕВРОПЫ
THE ART OF EASTERN EUROPE
TOM V
Anna Masłowska
Muzeum Narodowe w Warszawie
Czy dziewiętnastowieczne fotografie są wiarygodnym źródłem
do odczytywania treści obrazów Henryka Siemiradzkiego?
Reprodukcja dzieła sztuki - jeden z gatunków foto-
graficznych - stanowi bardzo istotną część dziejów
fotografii. Dziedzina ta wywarła ogromny wpływ
na techniczny, komercyjny, społeczny i estetyczny
rozwój fotografii w XIX wieku, często była wręcz
stymulatorem tego rozwoju. Pojawienie się fotogra-
ficznych reprodukcji wpłynęło również znacząco na
sferę życia artystycznego. Za sprawą nowego me-
dium zmienił się model recepcji sztuki: fotografia
stała się świetnym narzędziem do popularyzacji
twórczości, miała wpływ na krytykę, przyczyniła
się do zmian w akademickim systemie nauczania
artystycznego i do powstania współczesnej hi-
storii sztuki.
Temat kopiowania dzieł sztuki był obecny w fo-
tografii od jej początków. Najwcześniejsze fotogra-
fie to właśnie kopie przedmiotów sztuki. Celem
eksperymentów francuskiego wynalazcy Josepha
Nicephorea Niepce’a z materiałami światłoczuły-
mi, które rozpoczął w 1816 roku, a które w konse-
kwencji doprowadziły do wynalezienia fotografii,
było właśnie opracowanie metody mechanicznego
powielania rysunków i grafik. Pierwsza w pełni
udana i utrwalona odbitka na materiale światło-
czułym, tzw. heliografia, którą Niepce wykonał
w 1822 roku, była reprodukcją graficznego portre-
tu Piusa VII. Kolejne jego hełiografie również były
kopiami rycin.
Louis Jacques Mande Daguerre, wspólnik i kon-
tynuator poszukiwań Niepce’a, powszechnie uwa-
żany za ojca fotografii ~ jako wynalazca dageroty-
pii, pierwszej praktycznej techniki fotograficznej,
zdawał sobie doskonale sprawę z wagi zastosowa-
nia wynalazku w obszarze sztuki. Chociaż sam nie
wykonywał dagerotypowych kopii rycin, rysunków
czy obrazów, przedmioty sztuki odgrywają w jego
fotografiach bardzo istotną rolę. Swoje słynne
martwe natury komponował z gipsowych mode-
li, rzeźbiarskich biustów, figurek, rycin, rysunków
i tkanin. W technice dagerotypii w łatach 40. XIX
wieku powstały też najwcześniejsze fotograficzne
kopie malarstwa. Znane są dziś m.in.: dagerotyp
z ryciny Louis-Pierre’a Henriquel-Dupont’a według
obrazu Paula Delarochea Lord Strafford aliant au
suplice, wykonany w 1846 przez Adolphea Hum-
berta de Molarda, czy dagerotyp z obrazu Jean-Leo-
na Gerómea Anacrćon, Bacchus etllAmour, wykona-
ny w 1848 przez Gustave’a Le Graya.
Wprowadzenie i rozpowszechnienie technik
negatywowo-pozytywowych w latach 50. XIX
wieku pozwoliło na masową produkcję fotografii
dzieł sztuki. W ciągu kolejnych dekad XIX stule-