DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.45642#0015
SZTUKA EUROPY WSCHODNIEJ
ИСКУССТВО ВОСТОЧНОЙ ЕВРОПЫ
THE ART OF EASTERN EUROPE
TOM V
Witold Dobrowolski
Uniwersytet Warszawski
Muzeum Narodowe w Warszawie
Wazy greckie w twórczości Siemiradzkiego
Z malowanymi wazami greckimi spotykamy się
w wielu obrazach Siemiradzkiego. Są one obecne
niemal na wszystkich płótnach zwanych „sielan-
kami”, dziełach, które malarz zaczął malować po
zamieszkaniu w Rzymie w roku 1872. Na tych
płótnach młode, dorodne kobiety, często w wąskim
towarzystwie własnego małego dziecka i młodszej
siostry, przyjaciółki czy przyjaciółek, oddają się nie-
skomplikowanym zajęciom i równie prostym roz-
rywkom. Kadrem tych scen nie gynaikeion, we-
wnętrzna kobieca część domu greckiego, w którym
na doglądaniu małych dzieci, przędzeniu czy szyciu
oraz na przygotowywaniu posiłków upływało tra-
dycyjnie kobiece życie1. Akcja obrazów nie rozgry-
wa się na pełnych kurzu ulicach czy zgiełkliwych
agorach albo forach antycznych miast, na których
to kobiety mogłyby szukać większej swobody w dni
świąteczne. Obecność waz malowanych w tych sce-
nach pozwala nam je połączyć z Grecją klasyczną
lub przedrzymską Italią2. Tłem tych scen, co zresztą
wynika z samej ich nazwy, nie są ani polis ani urbs,
1 Winniczuk (1983: 214): „Na ulice wychodziła Atenka
zawsze w towarzystwie niewolnicy, mając dyskretnie zasło-
niętą twarz. Zdaniem Ateńczyków kobieta powinna była tak
postępować i tak się zachowywać, by nie mówiono o niej ani
źle, ani dobrze”.
2 Dobrowolski (2006).
lecz rozciągające się już poza ich murami tereny
rolnicze lub pasterskie, skupione wokół wiejskich
czy podmiejskich zabudowań gospodarskich, często
przy polnej drodze prowadzącej do podmiejskiej
świątyni czy miejskich zabudowań. Zazwyczaj miej-
scem akcji jest znajdująca się w pobliżu fontanna,
do której zmierzają one polnymi drogami wzdłuż
opłotków, by nabierając wodę do hydrii albo amfo-
ry i doglądając bawiącego się synka, poplotkować
z przyjaciółkami oraz cieszyć się chwilą swobody
i pięknem zawsze wiosennego dnia. Fontanny te
stanowią część zabudowań domowych, ale często
urządzane są na stokach, z których poprzez rosną-
ce drzewa prześwituje szeroki widok na podmiejską
okolicę: na obramowane górami jezioro czy morską
zatokę, przesycone blaskiem majowego albo czerw-
cowego słońca3.
Ta potrzeba ulokowania akcji w kontakcie
z przyrodą lub szeroką przestrzenią nie wynika, jak
sądzimy, wyłącznie z indywidualnego umiłowania
natury, z konieczności ukazania sceny w bogatym,
maksymalnie zróżnicowanym i pięknym krajobra-
zie. Osadzając kobiety kupujące lub posługujące się
wazami malowanymi przy studniach usytuowanych
3 Zielińska (2006).
ИСКУССТВО ВОСТОЧНОЙ ЕВРОПЫ
THE ART OF EASTERN EUROPE
TOM V
Witold Dobrowolski
Uniwersytet Warszawski
Muzeum Narodowe w Warszawie
Wazy greckie w twórczości Siemiradzkiego
Z malowanymi wazami greckimi spotykamy się
w wielu obrazach Siemiradzkiego. Są one obecne
niemal na wszystkich płótnach zwanych „sielan-
kami”, dziełach, które malarz zaczął malować po
zamieszkaniu w Rzymie w roku 1872. Na tych
płótnach młode, dorodne kobiety, często w wąskim
towarzystwie własnego małego dziecka i młodszej
siostry, przyjaciółki czy przyjaciółek, oddają się nie-
skomplikowanym zajęciom i równie prostym roz-
rywkom. Kadrem tych scen nie gynaikeion, we-
wnętrzna kobieca część domu greckiego, w którym
na doglądaniu małych dzieci, przędzeniu czy szyciu
oraz na przygotowywaniu posiłków upływało tra-
dycyjnie kobiece życie1. Akcja obrazów nie rozgry-
wa się na pełnych kurzu ulicach czy zgiełkliwych
agorach albo forach antycznych miast, na których
to kobiety mogłyby szukać większej swobody w dni
świąteczne. Obecność waz malowanych w tych sce-
nach pozwala nam je połączyć z Grecją klasyczną
lub przedrzymską Italią2. Tłem tych scen, co zresztą
wynika z samej ich nazwy, nie są ani polis ani urbs,
1 Winniczuk (1983: 214): „Na ulice wychodziła Atenka
zawsze w towarzystwie niewolnicy, mając dyskretnie zasło-
niętą twarz. Zdaniem Ateńczyków kobieta powinna była tak
postępować i tak się zachowywać, by nie mówiono o niej ani
źle, ani dobrze”.
2 Dobrowolski (2006).
lecz rozciągające się już poza ich murami tereny
rolnicze lub pasterskie, skupione wokół wiejskich
czy podmiejskich zabudowań gospodarskich, często
przy polnej drodze prowadzącej do podmiejskiej
świątyni czy miejskich zabudowań. Zazwyczaj miej-
scem akcji jest znajdująca się w pobliżu fontanna,
do której zmierzają one polnymi drogami wzdłuż
opłotków, by nabierając wodę do hydrii albo amfo-
ry i doglądając bawiącego się synka, poplotkować
z przyjaciółkami oraz cieszyć się chwilą swobody
i pięknem zawsze wiosennego dnia. Fontanny te
stanowią część zabudowań domowych, ale często
urządzane są na stokach, z których poprzez rosną-
ce drzewa prześwituje szeroki widok na podmiejską
okolicę: na obramowane górami jezioro czy morską
zatokę, przesycone blaskiem majowego albo czerw-
cowego słońca3.
Ta potrzeba ulokowania akcji w kontakcie
z przyrodą lub szeroką przestrzenią nie wynika, jak
sądzimy, wyłącznie z indywidualnego umiłowania
natury, z konieczności ukazania sceny w bogatym,
maksymalnie zróżnicowanym i pięknym krajobra-
zie. Osadzając kobiety kupujące lub posługujące się
wazami malowanymi przy studniach usytuowanych
3 Zielińska (2006).