DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.45642#0139
Heroiny, muzy, niewolnice, opiekunki... Kobiety w obrazach Henryka Siemiradzkiego...
135
również popularne ujęcia rzeźbiarskie Afrodyty
w typie Callipige5.
Przykładem zapożyczeń z dawnej sztuki jest
również szkic do kompozycji Porwanie Sabinek
z 1867 roku. W koncepcji jednej z grup postaci
artysta wykorzystał słynną rzeźbę Giambologni
o tym samym temacie6. Kolejną transpozycją mo-
delki z rzeźbiarskiego dzieła sztuki jest postać Jaw-
nogrzesznicy w obrazie Chrystus i Jawnogrzesznica
z 1873 roku. Dynamiczna emocjonalnie kompozy-
cja opiera się na relacji Chrystusa i występnej kobie-
ty. Upozowanie Jawnogrzesznicy nawiązuje wyraź-
nie do rzeźby Ludwiga Schwanthalera Meluzyna,
kopiowanej przez artystę podczas monachijskich
studiów (il. 2) . Kontrapost postaci Jawnogrzeszni-
cy i Meluzyny oraz gest przyłożenia dłoni do twa-
rzy są analogiczne, co widać w pierwszych szkicach
do obrazu (il. 3).
Obok rzeźbiarskiego rodowodu, postaci ko-
biet na płótnach malarza mają również powiąza-
nia z malarstwem współczesnym. Inspiracją do
wczesnego obrazu Nimfa z 1869 roku mógł być
obraz wspomnianego już francuskiego akademika,
Pierre’a-Augusta Cot’a, Portret młodej dziewczyny
z subtelnie zaznaczonym erotycznym podtekstem.
Bohaterki obrazów obu malarzy trzymają uniesioną
dłoń z wyciągniętym palcem wskazującym; u Sie-
miradzkiego gest ten zdaje się być ostrzeżeniem,
u Cot’a figlarnym uciszeniem obserwatora. Inspi-
racje malarstwem francuskiego artysty widoczne są
w analogicznych ujęciach tematu sielankowych scen
w antycznym kostiumie. Z malarstwem francuskie-
go akademika, wiernego stylowi m.in. Alexandre’a
Cabanela, Siemiradzki mógł zetknąć się za pośred-
nictwem rycin, zdobnictwa porcelany i tkanin.
W Pochodniach Nerona z 1876 roku jedna z bie-
siadniczek cesarskiego dworu, postać odwrócona
plecami, z kielichem w dłoni wyraźnie nawiązuje do
obrazu Thomasa Couturea Uczta rzymska z 1847
roku, a konkretnie do postaci kobiecej przedstawio-
nej po lewej stronie kompozycji. Analogiczna sytu-
acja występuje najprawdopodobniej w przypadku
Jaskini piratów z 1880 roku, gdzie postać niewol-
nicy w lewym górnym rogu przedstawienia może
być przeniesieniem figury odaliski z obrazu Jeana-
-Leona GeromeaŁaźnia z 1870 roku.
5 Rzeźba znajduje się w zbiorach Muzeum Archeologicz-
nego w Neapolu.
6 Przybyszewski (2012: 163).
Zob. więcej: Biały, Adamczyk (2016).
II. 2. H. Siemiradzki, odrys z rzeźby Ludwiga Schwanthallera
Wenus lub Meluzyna, 1871-1872, 31 x 23,4 cm, MNW,
nr inw. Rys. Pol. 8952/4, fot. MNW
II. 3. H. Siemiradzki, Jawnogrzesznica i św. Jan Apostoł, szkic
do obrazu Jawnogrzesznica z 1872 roku, 1871-1872,
20,6 x 17,4 cm, MNW, nr inw. Rys. Pol. 8962/11, fot. MNW
135
również popularne ujęcia rzeźbiarskie Afrodyty
w typie Callipige5.
Przykładem zapożyczeń z dawnej sztuki jest
również szkic do kompozycji Porwanie Sabinek
z 1867 roku. W koncepcji jednej z grup postaci
artysta wykorzystał słynną rzeźbę Giambologni
o tym samym temacie6. Kolejną transpozycją mo-
delki z rzeźbiarskiego dzieła sztuki jest postać Jaw-
nogrzesznicy w obrazie Chrystus i Jawnogrzesznica
z 1873 roku. Dynamiczna emocjonalnie kompozy-
cja opiera się na relacji Chrystusa i występnej kobie-
ty. Upozowanie Jawnogrzesznicy nawiązuje wyraź-
nie do rzeźby Ludwiga Schwanthalera Meluzyna,
kopiowanej przez artystę podczas monachijskich
studiów (il. 2) . Kontrapost postaci Jawnogrzeszni-
cy i Meluzyny oraz gest przyłożenia dłoni do twa-
rzy są analogiczne, co widać w pierwszych szkicach
do obrazu (il. 3).
Obok rzeźbiarskiego rodowodu, postaci ko-
biet na płótnach malarza mają również powiąza-
nia z malarstwem współczesnym. Inspiracją do
wczesnego obrazu Nimfa z 1869 roku mógł być
obraz wspomnianego już francuskiego akademika,
Pierre’a-Augusta Cot’a, Portret młodej dziewczyny
z subtelnie zaznaczonym erotycznym podtekstem.
Bohaterki obrazów obu malarzy trzymają uniesioną
dłoń z wyciągniętym palcem wskazującym; u Sie-
miradzkiego gest ten zdaje się być ostrzeżeniem,
u Cot’a figlarnym uciszeniem obserwatora. Inspi-
racje malarstwem francuskiego artysty widoczne są
w analogicznych ujęciach tematu sielankowych scen
w antycznym kostiumie. Z malarstwem francuskie-
go akademika, wiernego stylowi m.in. Alexandre’a
Cabanela, Siemiradzki mógł zetknąć się za pośred-
nictwem rycin, zdobnictwa porcelany i tkanin.
W Pochodniach Nerona z 1876 roku jedna z bie-
siadniczek cesarskiego dworu, postać odwrócona
plecami, z kielichem w dłoni wyraźnie nawiązuje do
obrazu Thomasa Couturea Uczta rzymska z 1847
roku, a konkretnie do postaci kobiecej przedstawio-
nej po lewej stronie kompozycji. Analogiczna sytu-
acja występuje najprawdopodobniej w przypadku
Jaskini piratów z 1880 roku, gdzie postać niewol-
nicy w lewym górnym rogu przedstawienia może
być przeniesieniem figury odaliski z obrazu Jeana-
-Leona GeromeaŁaźnia z 1870 roku.
5 Rzeźba znajduje się w zbiorach Muzeum Archeologicz-
nego w Neapolu.
6 Przybyszewski (2012: 163).
Zob. więcej: Biały, Adamczyk (2016).
II. 2. H. Siemiradzki, odrys z rzeźby Ludwiga Schwanthallera
Wenus lub Meluzyna, 1871-1872, 31 x 23,4 cm, MNW,
nr inw. Rys. Pol. 8952/4, fot. MNW
II. 3. H. Siemiradzki, Jawnogrzesznica i św. Jan Apostoł, szkic
do obrazu Jawnogrzesznica z 1872 roku, 1871-1872,
20,6 x 17,4 cm, MNW, nr inw. Rys. Pol. 8962/11, fot. MNW