Malinowski, Jerzy [Hrsg.]; Siemiradzki, Henryk [Gefeierte Pers.]: Co znajduje się w obrazach Henryka Siemiradzkiego? (Sztuka Europy Wschodniej / The Art of Eastern Europe, Warszawa: Polski Instytut Studiów nad Sztuką Świata, 2017)

„Domowe portrety". Przyczynek do badań nad życiem i twórczością Henryka Siemiradzkiego...

163

przed śmiercią chłopca26, „główki” czteroletnie-
go Bolesława i blisko rocznej Wandy z roku 1878
(il. 5)2 , czy też przerys z nagrobka Kazimierza („Tu
leży malutki / Kazio / SIEMIRADZKI / Ur. 5 Maja
1876 r. / Um. 27 Maja 1877 r / Aniołku módl się
za nami”), datowany: „4 Lipca 1879”28. Są też prace
bardziej okazałe i datowane dziennie, jak np. portet
siedmioletniego Bolesława, w ujęciu profilowym
z 1880 roku29, jak również zabawna w formie sylwe-
towa „główka” Bolesława z roku 188230, karykatura
tegoż z lat 80. XIX wieku31 32, czy już dużo późniejszy
portret profilowy Leona z 29 marca 1892 roku12.
Obfitym w rodzinne wizerunki skreślone przez
różne ręce, nie tylko samego artysty, jest pamiętnik
DOMOWE (portrety) / WENITE PARUULOS”
[przychodzą dzieci] / REBUSY т lat 1887-1894
(il. 6). Na wyklejce okładki znajduje się uściślający
napis ołówkiem naniesiony ręką artysty: „Album
Marji Siemiradzki ej”. Zeszyt ten zawiera rozmaite
rysunki, z różnych lat, w większości sceny z życia
codziennego rodziny, portrety najbliższych: żony
Marii, córki Wandy i syna Leona, oraz służby.
Na karcie szesnastej tego szkicownika pod datą
25 września 1889 roku Siemiradzki narysował
portret żony z profilu (il. 7)33, kilka kart wcześniej
naszkicował „model ubranka muskieterskiego dla


II. 5. Luźne szkice, m.in. dzieci artysty: Bolesława (ur. 1874)
en face i Wandy (ur. 1878) w ujęciu profilowym, 1878,
ołówek, tusz, papier, 26,8 x 17,4 cm, nie sygn., pod
rysunkami oł.: „(Boi. S.)" i „(Wanda S)", nr inw. lll-r.a-11022

26 Szkic portretowy syna artysty, Kazimierza, z cyklu Różne,
karykatury, 1876-1877, na odwrocie ręką artysty ołówkiem:
„Kaziunio rysowany / przez Henryka 1876/7”, nr inw. III-
-r.a-11058.
2 Luźne szkice, m.in. dzieci artysty: Bolesława (ur. 1874)
en face i Wandy (ur. 1878) w ujęciu profilowym, 1878, pod
rysunkami oł.: „(Boi. S.)” i „(Wanda S)”, nr inw. III-r.a-11022.
28 Szkic nagrobka syna artysty, Kazimierza (zm. 1877),
z cyklu Różne, Karykatury, 1879, nr inw. IILr.a-11038.
29 Luźne szkice, m.in. Koloseum, łuku triumfalnego, placu
św. Piotra w Rzymie (na odwrocie portret z profilu syna arty-
sty Bolesława w wieku lat 7), z cyklu Różne, karykatury, 1880,
na odwrocie l.d. ołówkiem: „Boleś / rok 7my / 26 Listopada
/ 1880 r. / Rzym”, nr inw. III-r.a-11052.
30 Wycięta z papieru głowa syna artysty, Bolesława (z pro-
filu), z cyklu Różne, karykatury, 1882, na kompozycji ołów-
kiem: „H Siemiradzki / Boleś / 6 / Listop. / 1882 r.” nr inw.
III-r.a-11055.
31 Szkic portretowy syna artysty, Bolesława, z cyklu Różne,
karykatury, lata 80. XIX wieku, pod obiektem na podkładzie
oł.: „(B. S.)”, nr inw. III-r.a-11056.
32 Luźne szkice i karykatury: głowy i postaci dzieci
(m.in. portret Leona, syna artysty), z cyklu Różne, Karykatu-
ry, 1892, l.g. oł.: „H. Siemieradzki”, p.g. „Leonek / 29 Marca /
1892”, nr inw. III-r.a-11023.
33 Karta 16 r. szkicownika DOMOWE / (portrety)...: por-
tret żony artysty z profilu, 1889, sygn. i dat. l.d. oł.: „Marja
Siemiradzka. / Rzym, 25 Września / 1889. / H. Siemiradzki”,
nr inw. IILr.a-17692/16.

II. 6. Rodzina Siemiradzkich, styczeń 1889, fot.,
nr inw. XX-f-33855