DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.45642#0169
„Domowe portrety". Przyczynek do badań nad życiem i twórczością Henryka Siemiradzkiego...
165
II. 9. Maria Siemiradzka z synkiem Leonem, 1887-1889,
fot., nr inw. XX-f-33845
Pasqualina”4 i opiekunki dzieci: Anna Wieliczko
(zajmująca się Bolesławem i Wandą)* * * * * * * * * * * * 38 oraz Annun-
ziata Urbani (niania Leona)39.
Ostatnie wizerunki najbliższych pochodzą z po-
łowy lat 90. XIX wieku: przed rokiem 1894 powstał
niewielki portret żony artysty, wpleciony w szkice
do kurtyny Teatru Miejskiego w Krakowie40, nato-
miast z 1896 roku pochodzi miniatura portretowa
3 Karta 5 r. szkicownika DOMOWE / (portrety)...-, szkice
przedstawiające m.in. główkę dziecka podpisaną „Wandzia”,
portret śmiejącej się kobiety z profilu (ponad szkicem napis:
„nasza kucharka / Pasqualina”), szkice psa (opatrzone pod¬
pisem z boku: „Piesiu po kąpieli”); v.: fragment pejzażu gór¬
skiego (stanowiący całą kompozycję z rysunkiem na awersie
karty 6), 1887; przy szkicu zakreskowanym po prawej u dołu
oł. data ręką artysty: „3 Marca 87.”; nr inw. III-r.a-17692/5.
‘ Karta 17 r. szkicownika DOMOWE / (portrety)...: por¬
tret Anny Wieliczko w profilu w popiersiu, 1889, po lewej
stronie kompozycji u dołu oł. napis ręką Siemiradzkiego:
„P. Anna Wieliczko / 25 Września / 1889 r. / Rzym”, nr inw.
III-r.a-17692/17.
39 Karta 18 r. szkicownika DOMOWE / (portrety)...:
portret Annunziaty Urbani w profilu w popiersiu, 1889, po
lewej stronie kompozycji u dołu oł. napis ręką Siemiradzkie-
go: „Anunziata / Urbani niańka / Leonka Siemiradzkiego /
Rzym / 1889 r.” nr inw. III-r.a-17692/18.
40 Geniusz. Szkic do kurtyny Teatru Miejskiego w Krako¬
wie (na odwrocie luźne szkice, m.in. głowy kobiecej, postaci
męskiej, dłoni, szaty okrywającej nogi), przed 1894, l.d. fiole¬
towa pieczątka z napisem: L. SIEMIRADZKI/ Viale di Kitla
Massimo, 24 / ROMA, obok stempla po lewej napis piórem:
No 6 / L. S. 1.-, na odwrocie l.d. oł.: 373; obok piórem: h.s.,
nr inw. III-r.a-6505.
podpisana u dołu kompozycji: „Leonek Siemiradz-
ki / S. Marcello Pistoiese / 30 Sierpnia 1896 r.”41
Pośród tek i szkicowników wiele jest podglą-
danych rysunkowych scenek z życia codzienne-
go domu, np. wspólnego biesiadowania (ił. 10)42,
kąpieli psów43, szkiców kotów. Zwierzęta w domu
Siemiradzkich były obecne i nie brakło ich na pozo-
wanej fotografii całej familii przed schodami willi
rzymskiej44.
Karty szkicowników zawierają również wize-
runki przyjaciół pracujących z Siemiradzkim: Wil-
helma Kotarbińskiego rysuje podczas wspólnych
przechadzek po Rzymie w roku 1874 (il. 11)45,
a malarza Kazimierza Szolca podczas rozmowy
i odwiedzającego go w rzymskim domu (il. 12)46 * * *.
Przyjaciele spotykali się w pracowni Siemiradzkiego
przy Via Margutta 54 i w rzymskich kawiarniach48,
w jednym z listów do rodziców z roku 1875 artysta
napisał: „Jutro o tej porze będę zasiadać w Caffe
Greco zapewne z Szolcem i Rejmanem”49. Wspól-
nie wyjeżdżali też poza Rzym, w 1876 „[...] Szolc
przyjechał tymi dniami do Frascati i z nim robię
prześliczne wycieczki; byliśmy na zwaliskach staro-
żytnego Tusculum, na ogromnej wysokości, chodzi-
my po willach i polujemy na skorpiony i tarantule
w sposób okrutny W szkicowniku z Frasca¬
ti znajduje się również szkic portretowy Ludwika
Żmigrodzkiego (il. 13)51, młodego, zdolnego ma-
41 Nr inw. III-r.a-11103.
42 Humorystyczna scena przedstawiająca rodzinę Siemi-
radzkich przy stole, z cyklu Różne, karykatury, lata 90. XIX
wieku, nr inw. III-r.a-11054.
43 Zob. przyp. 37.
44 Nr inw. ХХТ-33856.
45 Karta 20 r. szkicownika Mińszczyzna...: karykatury,
m.in. malarza Wilhelma Kotarbińskiego, 1874, p.d. oł.: „Wil-
helm / Kotarbiński / malarz 1874”, nr inw. III-r.a-18398/20;
karta 40 r. szkicownika Mińszczyzna...: portret szkicują-
cego Wilhelma Kotarbińskiego na tle panoramy Rzymu,
1874, u dołu wzdłuż krawędzi oł.: „Kotarbiński”, nr inw.
III-r.a-18398/40.
46 Karta 88 r. szkicownika Mińszczyzna...: karykatury przy-
jaciół Siemiradzkiego, od prawej malarza Kazimierza Szolca
(1846-1880); v.: malarz przy pracy, 1873-1874, przy szkicu
napis oł.: „Szolc”; nr inw. III-r.a-18398/87; luźne szkice, m.in.
głów męskich, z profilu i na wprost, karykatura malarza Kazi-
mierza Szolca, z teki Różne, Karykatury, 1873-1874, l.d. oł.:
„Kazimierz Szolc / wchodzi do nas / i wita się”, nr inw. III-
-r.a-11027.
4 Szubert, Biały (2016: 478).
48 O polskiej kolonii w Rzymie więcej: Chasjanowa
(2015: 48); Biernacka (2015; 78).
49 Dużyk (1986: 266).
50 Dużyk (1986: 272).
51 Szkic portretowy Ludwika Żmigrodzkiego - rewers kar-
ty 52 szkicownika, 1876, l.d. oł.: „Żmigrodzki / 8 Marca /
1876 [?]”, nr inw. III-r.a-18391/24.
165
II. 9. Maria Siemiradzka z synkiem Leonem, 1887-1889,
fot., nr inw. XX-f-33845
Pasqualina”4 i opiekunki dzieci: Anna Wieliczko
(zajmująca się Bolesławem i Wandą)* * * * * * * * * * * * 38 oraz Annun-
ziata Urbani (niania Leona)39.
Ostatnie wizerunki najbliższych pochodzą z po-
łowy lat 90. XIX wieku: przed rokiem 1894 powstał
niewielki portret żony artysty, wpleciony w szkice
do kurtyny Teatru Miejskiego w Krakowie40, nato-
miast z 1896 roku pochodzi miniatura portretowa
3 Karta 5 r. szkicownika DOMOWE / (portrety)...-, szkice
przedstawiające m.in. główkę dziecka podpisaną „Wandzia”,
portret śmiejącej się kobiety z profilu (ponad szkicem napis:
„nasza kucharka / Pasqualina”), szkice psa (opatrzone pod¬
pisem z boku: „Piesiu po kąpieli”); v.: fragment pejzażu gór¬
skiego (stanowiący całą kompozycję z rysunkiem na awersie
karty 6), 1887; przy szkicu zakreskowanym po prawej u dołu
oł. data ręką artysty: „3 Marca 87.”; nr inw. III-r.a-17692/5.
‘ Karta 17 r. szkicownika DOMOWE / (portrety)...: por¬
tret Anny Wieliczko w profilu w popiersiu, 1889, po lewej
stronie kompozycji u dołu oł. napis ręką Siemiradzkiego:
„P. Anna Wieliczko / 25 Września / 1889 r. / Rzym”, nr inw.
III-r.a-17692/17.
39 Karta 18 r. szkicownika DOMOWE / (portrety)...:
portret Annunziaty Urbani w profilu w popiersiu, 1889, po
lewej stronie kompozycji u dołu oł. napis ręką Siemiradzkie-
go: „Anunziata / Urbani niańka / Leonka Siemiradzkiego /
Rzym / 1889 r.” nr inw. III-r.a-17692/18.
40 Geniusz. Szkic do kurtyny Teatru Miejskiego w Krako¬
wie (na odwrocie luźne szkice, m.in. głowy kobiecej, postaci
męskiej, dłoni, szaty okrywającej nogi), przed 1894, l.d. fiole¬
towa pieczątka z napisem: L. SIEMIRADZKI/ Viale di Kitla
Massimo, 24 / ROMA, obok stempla po lewej napis piórem:
No 6 / L. S. 1.-, na odwrocie l.d. oł.: 373; obok piórem: h.s.,
nr inw. III-r.a-6505.
podpisana u dołu kompozycji: „Leonek Siemiradz-
ki / S. Marcello Pistoiese / 30 Sierpnia 1896 r.”41
Pośród tek i szkicowników wiele jest podglą-
danych rysunkowych scenek z życia codzienne-
go domu, np. wspólnego biesiadowania (ił. 10)42,
kąpieli psów43, szkiców kotów. Zwierzęta w domu
Siemiradzkich były obecne i nie brakło ich na pozo-
wanej fotografii całej familii przed schodami willi
rzymskiej44.
Karty szkicowników zawierają również wize-
runki przyjaciół pracujących z Siemiradzkim: Wil-
helma Kotarbińskiego rysuje podczas wspólnych
przechadzek po Rzymie w roku 1874 (il. 11)45,
a malarza Kazimierza Szolca podczas rozmowy
i odwiedzającego go w rzymskim domu (il. 12)46 * * *.
Przyjaciele spotykali się w pracowni Siemiradzkiego
przy Via Margutta 54 i w rzymskich kawiarniach48,
w jednym z listów do rodziców z roku 1875 artysta
napisał: „Jutro o tej porze będę zasiadać w Caffe
Greco zapewne z Szolcem i Rejmanem”49. Wspól-
nie wyjeżdżali też poza Rzym, w 1876 „[...] Szolc
przyjechał tymi dniami do Frascati i z nim robię
prześliczne wycieczki; byliśmy na zwaliskach staro-
żytnego Tusculum, na ogromnej wysokości, chodzi-
my po willach i polujemy na skorpiony i tarantule
w sposób okrutny W szkicowniku z Frasca¬
ti znajduje się również szkic portretowy Ludwika
Żmigrodzkiego (il. 13)51, młodego, zdolnego ma-
41 Nr inw. III-r.a-11103.
42 Humorystyczna scena przedstawiająca rodzinę Siemi-
radzkich przy stole, z cyklu Różne, karykatury, lata 90. XIX
wieku, nr inw. III-r.a-11054.
43 Zob. przyp. 37.
44 Nr inw. ХХТ-33856.
45 Karta 20 r. szkicownika Mińszczyzna...: karykatury,
m.in. malarza Wilhelma Kotarbińskiego, 1874, p.d. oł.: „Wil-
helm / Kotarbiński / malarz 1874”, nr inw. III-r.a-18398/20;
karta 40 r. szkicownika Mińszczyzna...: portret szkicują-
cego Wilhelma Kotarbińskiego na tle panoramy Rzymu,
1874, u dołu wzdłuż krawędzi oł.: „Kotarbiński”, nr inw.
III-r.a-18398/40.
46 Karta 88 r. szkicownika Mińszczyzna...: karykatury przy-
jaciół Siemiradzkiego, od prawej malarza Kazimierza Szolca
(1846-1880); v.: malarz przy pracy, 1873-1874, przy szkicu
napis oł.: „Szolc”; nr inw. III-r.a-18398/87; luźne szkice, m.in.
głów męskich, z profilu i na wprost, karykatura malarza Kazi-
mierza Szolca, z teki Różne, Karykatury, 1873-1874, l.d. oł.:
„Kazimierz Szolc / wchodzi do nas / i wita się”, nr inw. III-
-r.a-11027.
4 Szubert, Biały (2016: 478).
48 O polskiej kolonii w Rzymie więcej: Chasjanowa
(2015: 48); Biernacka (2015; 78).
49 Dużyk (1986: 266).
50 Dużyk (1986: 272).
51 Szkic portretowy Ludwika Żmigrodzkiego - rewers kar-
ty 52 szkicownika, 1876, l.d. oł.: „Żmigrodzki / 8 Marca /
1876 [?]”, nr inw. III-r.a-18391/24.