DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.45642#0207
Pamiątki po Henryku Siemiradzkim (1843-1902) w zbiorach Działu Rzemiosła Artystycznego...
203
ski 5k\ srebro {Argento} oraz inne metale {Ramę,
“złoto, srebro / pozłota”).
W tym miejscu należy także wspomnieć okaza-
łą szafę na rysunki ofiarowaną przez Adama Broża
w 2011 roku, która zgodnie z informacjami dona-
tora została wykonana według wskazówek Henryka
Siemiradzkiego we Florencji w latach 1872-187319.
W płaskorzeźbionej dekoracji uchylnej klapy, za-
mykającej tę stosunkowo płytką lecz szeroką szafę,
centralnie umieszczono kartusz z wiązanym mo-
nogramem HS pod koroną. W jednym z listów do
rodziców pisanym z Rzymu, Siemiradzki wspomi-
na sprzęty do pracowni obstalowane u florenckiego
stolarza, pisząc, że co dzień oczekuje przesłania ich
przez mieszkającego tam malarza Bolesława Basz-
czyńskiego (1842-1909)20.
W omawianym zespole pamiątek dosyć licz-
ne są drobiazgi osobistego użytku. Znalazły się
wśród nich trzy pary okularów i trzy pary binokli
(pince-nez, cwikierów), typ najbardziej popularny
w ostatnich latach XIX wieku. Choć jedynie jedna
para okularów zachowała się z futerałem, na którym
wytłoczono nazwisko rzymskiego optyka Francesco
Priotti, mającego swój zakład przy via Corso (ił. 3),
można jednak przypuszczać, że inne również zosta-
ły przez Siemiradzkiego zamówione we Włoszech,
które były w owym czasie jednym z największych
ośrodków produkcji okularów w Europie21, za czym
przemawia wysoka jakość wykonania szkieł. Dwie
pary okularów mają soczewki skupiające o wartości
plus 1,2522 i l,023 dioptrii, służyły zatem do bliży,
trzecia zaś została wyposażona w płaskie, przy-
ciemnione szkła przeciwsłoneczne24. Z trzech par
binokli jedna, wyposażona w złoconą oprawę, ma
soczewki skupiające o wartości plus 1,0 dioptrii25.
Dwie pozostałe pary o przyciemnionych szkłach
mają soczewki rozpraszające o wartości minus 0,25
dioptrii - służące do dali26. Na żadnej z dostępnych
fotografii artysta nie został przedstawiony w okula-
rach, zatem zapewne używał ich okazjonalnie.
19 Nr inw. IV-Sp-1206. Dar Adama Broża z 2011 roku,
zob.: DGI MNK (2011).
20 Dużyk (1986: 208).
21 Zając (2003: 36).
22 Nrinw. IV-V-1018.
23 Nry inw. IV-V-1019/a-b.
24 Nrinw. IV-V-1020.
25 Nrinw. IV-V-1023.
26 Nry inw. IV-V-1021 i 1022. Rozpoznanie mocy
szkieł wykonano w Zakładzie Optycznym Piotr Bulek,
ul. Piłsudskiego 3, Kraków.
Do przedmiotów osobistego użytku należy faj-
ka, kształtem zbliżona do typu billard, z tłoczonym
złotem napisem TIP TOP French Make ABSOR-
BER i znakiem złotnika E. P. wybitym na srebr-
nej opasce, zaopatrzona w pokrowiec wydziergany
szydełkiem półsłupkami z różowej bawełny2 . Nie-
jako do kompletu należy woreczek uszyty z płótna
bawełnianego z resztką tytoniu wewnątrz28 oraz
skórzana papierośnica, wykonana w zakładzie ga-
lanteryjnym M. Munka w Wiedniu29.
W zbiorach Muzeum przechowywane są dwa
skórzane portfele Siemiradzkiego. Jeden, o bardzo
wytartej powierzchni świadczącej o intensywnym
użytkowaniu, pierwotnie stanowiący zapewne rów-
nież oprawę notesu, został przekazany z jego 26 wi-
zytówkami30. Zawartość drugiego, kopertowego
portfela jest dużo bardziej interesująca, bowiem
oprócz czterech wizytówek (jednej Siemiradzkie-
go, dwóch jego żony Marii oraz jednej barona Ni-
colasa Rausch de Traubenberga z notatką w języku
rosyjskim) zachował się w nim również notes w je-
dwabnej oprawie, ołówek firmy Mendl & Lówy,
kartka z odręczną notatką w języku rosyjskim
oraz wycinek z gazety z tekstem w języku francu-
skim31. W notesie, oprócz praktycznych zapisków
związanych z wydatkami (np. z cenami biletów:
„bilet z Flor.fencji] do Monach[ium] 65 - za ba-
gaż 14”), adresami dobrych hoteli („Hotel Hellera
w Wiedniu tani i dobry”) czy też osób, które za-
pewne zamierzał odwiedzić („Hajota Sienna 18”),
znajdują się dwa ołówkowe szkice portretowe (dwa
profile męskie, z których jeden podpisany Souve-
nir di Vienna 6 Juillet 92 Dreher) oraz zapiski na-
tury filozoficznej i metafizycznej („czem się różnią
znaki przeczące od twierdzących ?”, „czy stukania
w pokoju Leonka mają znaczenie mistyczne?”, „kil-
ka objaśnień co do konania: czy istotnie złe duchy
[dusze, astrale złych ludzi] mają przystęp w godzi-
nie konania i czy wtedy grozi duszy [lub duchowi ?]
niebezpieczeństwo, i jakie?”). Z tymi zapiskami,
świadczącymi o zainteresowaniu Siemiradzkiego
zjawiskami nadprzyrodzonymi, koresponduje wy-
cinek gazety francuskiej, opisujący przepowiednię
Henrietty Couedon. Ta urodzona w 1872 roku ja-
snowidząca, podczas spotkania w salonie hrabiny
de Maille, przewidziała katastrofę, która wydarzyła
27 Nry inw. IV-V-1009/a-b.
28 Nrinw. IV-V-1029.
29 Nrinw. IV-V-1014.
30 Nry inw. IV-V-1015/l-27.
31 Nry inw. IV-V-1686/1-9.
203
ski 5k\ srebro {Argento} oraz inne metale {Ramę,
“złoto, srebro / pozłota”).
W tym miejscu należy także wspomnieć okaza-
łą szafę na rysunki ofiarowaną przez Adama Broża
w 2011 roku, która zgodnie z informacjami dona-
tora została wykonana według wskazówek Henryka
Siemiradzkiego we Florencji w latach 1872-187319.
W płaskorzeźbionej dekoracji uchylnej klapy, za-
mykającej tę stosunkowo płytką lecz szeroką szafę,
centralnie umieszczono kartusz z wiązanym mo-
nogramem HS pod koroną. W jednym z listów do
rodziców pisanym z Rzymu, Siemiradzki wspomi-
na sprzęty do pracowni obstalowane u florenckiego
stolarza, pisząc, że co dzień oczekuje przesłania ich
przez mieszkającego tam malarza Bolesława Basz-
czyńskiego (1842-1909)20.
W omawianym zespole pamiątek dosyć licz-
ne są drobiazgi osobistego użytku. Znalazły się
wśród nich trzy pary okularów i trzy pary binokli
(pince-nez, cwikierów), typ najbardziej popularny
w ostatnich latach XIX wieku. Choć jedynie jedna
para okularów zachowała się z futerałem, na którym
wytłoczono nazwisko rzymskiego optyka Francesco
Priotti, mającego swój zakład przy via Corso (ił. 3),
można jednak przypuszczać, że inne również zosta-
ły przez Siemiradzkiego zamówione we Włoszech,
które były w owym czasie jednym z największych
ośrodków produkcji okularów w Europie21, za czym
przemawia wysoka jakość wykonania szkieł. Dwie
pary okularów mają soczewki skupiające o wartości
plus 1,2522 i l,023 dioptrii, służyły zatem do bliży,
trzecia zaś została wyposażona w płaskie, przy-
ciemnione szkła przeciwsłoneczne24. Z trzech par
binokli jedna, wyposażona w złoconą oprawę, ma
soczewki skupiające o wartości plus 1,0 dioptrii25.
Dwie pozostałe pary o przyciemnionych szkłach
mają soczewki rozpraszające o wartości minus 0,25
dioptrii - służące do dali26. Na żadnej z dostępnych
fotografii artysta nie został przedstawiony w okula-
rach, zatem zapewne używał ich okazjonalnie.
19 Nr inw. IV-Sp-1206. Dar Adama Broża z 2011 roku,
zob.: DGI MNK (2011).
20 Dużyk (1986: 208).
21 Zając (2003: 36).
22 Nrinw. IV-V-1018.
23 Nry inw. IV-V-1019/a-b.
24 Nrinw. IV-V-1020.
25 Nrinw. IV-V-1023.
26 Nry inw. IV-V-1021 i 1022. Rozpoznanie mocy
szkieł wykonano w Zakładzie Optycznym Piotr Bulek,
ul. Piłsudskiego 3, Kraków.
Do przedmiotów osobistego użytku należy faj-
ka, kształtem zbliżona do typu billard, z tłoczonym
złotem napisem TIP TOP French Make ABSOR-
BER i znakiem złotnika E. P. wybitym na srebr-
nej opasce, zaopatrzona w pokrowiec wydziergany
szydełkiem półsłupkami z różowej bawełny2 . Nie-
jako do kompletu należy woreczek uszyty z płótna
bawełnianego z resztką tytoniu wewnątrz28 oraz
skórzana papierośnica, wykonana w zakładzie ga-
lanteryjnym M. Munka w Wiedniu29.
W zbiorach Muzeum przechowywane są dwa
skórzane portfele Siemiradzkiego. Jeden, o bardzo
wytartej powierzchni świadczącej o intensywnym
użytkowaniu, pierwotnie stanowiący zapewne rów-
nież oprawę notesu, został przekazany z jego 26 wi-
zytówkami30. Zawartość drugiego, kopertowego
portfela jest dużo bardziej interesująca, bowiem
oprócz czterech wizytówek (jednej Siemiradzkie-
go, dwóch jego żony Marii oraz jednej barona Ni-
colasa Rausch de Traubenberga z notatką w języku
rosyjskim) zachował się w nim również notes w je-
dwabnej oprawie, ołówek firmy Mendl & Lówy,
kartka z odręczną notatką w języku rosyjskim
oraz wycinek z gazety z tekstem w języku francu-
skim31. W notesie, oprócz praktycznych zapisków
związanych z wydatkami (np. z cenami biletów:
„bilet z Flor.fencji] do Monach[ium] 65 - za ba-
gaż 14”), adresami dobrych hoteli („Hotel Hellera
w Wiedniu tani i dobry”) czy też osób, które za-
pewne zamierzał odwiedzić („Hajota Sienna 18”),
znajdują się dwa ołówkowe szkice portretowe (dwa
profile męskie, z których jeden podpisany Souve-
nir di Vienna 6 Juillet 92 Dreher) oraz zapiski na-
tury filozoficznej i metafizycznej („czem się różnią
znaki przeczące od twierdzących ?”, „czy stukania
w pokoju Leonka mają znaczenie mistyczne?”, „kil-
ka objaśnień co do konania: czy istotnie złe duchy
[dusze, astrale złych ludzi] mają przystęp w godzi-
nie konania i czy wtedy grozi duszy [lub duchowi ?]
niebezpieczeństwo, i jakie?”). Z tymi zapiskami,
świadczącymi o zainteresowaniu Siemiradzkiego
zjawiskami nadprzyrodzonymi, koresponduje wy-
cinek gazety francuskiej, opisujący przepowiednię
Henrietty Couedon. Ta urodzona w 1872 roku ja-
snowidząca, podczas spotkania w salonie hrabiny
de Maille, przewidziała katastrofę, która wydarzyła
27 Nry inw. IV-V-1009/a-b.
28 Nrinw. IV-V-1029.
29 Nrinw. IV-V-1014.
30 Nry inw. IV-V-1015/l-27.
31 Nry inw. IV-V-1686/1-9.