Studia Waweliana (5.1996)

nazwisko omawianego mistrza weszło do szerszego
obiegu21. Systematyczna kwerenda ujawniła osiem
częściowo sygnowanych miedziorytów jego autorstwa
-wszystkie znajdują się w drukach okolicznościowych.

Najstarsza z rycin pochodzi z panegiryku po-
grzebowego Anny Młockiej Kriszpinowej Kierszen-
szteynowej wydanego w roku 166622, tj. na rok
przed pierwszą archiwalną wzmianką o Willatzu.
Czteropolowa tarcza pod parą klejnotów, ujęta
labrami z silnie zwiniętych liści akantu z remini-
scencjami małżowiny na zakończeniach (fig. 8),
należy do obiegowych przedstawień w siedemnasto-
wiecznych drukach okazjonalnych. Dowodzi tego
kolejna rycina zamieszczona w panegiryku ku czci
Pawła Jana (1609-1665) i Kazimierza Leona (Lwa)
(1609-1656) Sapiehów, dedykowanym Aleksandro-
wi Krzysztofowi Naruszewiczowi, podkanclerzemu
litewskiemu, a wydanym w roku 1667. Pięciopolowa
tarcza z klejnotami, labrami oraz inicjałami Ka-
zimierza Lwa Sapiehy (fig. 9) nie różni się ujęciem
od poprzednio wymienionej23. W tym samym druku
znajdują się portrety obu Sapiehów (fig. 10-11)24.

E- Rastawiecki, Słownik rytowników polskich tudzież
obcych w Polsce osiadłych lub czasowo w niej pracujących,
Poznań 1886, s. 300; K. Će piene, I. Petrauski ene. Vilniaus
Akademijos spaustuues leidiniai, 1576-1805, Vilnius 1979, pas-
sim, poz. 149, 358, 452, 886: M. Matuśakaite, Portretas
XVI-XVJII a. Lietiwoje, Vilnius 1984, s. 90; T. Adomonis,
K. Cerbu] en as, Lietuuos TSR dailśs ir architekturos istorija,
1, Vilnius 1987, s. 267; M. Kał amaj sk a-Sae e d, Wilno jako
ośrodek graficzny w XVII w. Postulaty badawcze (Biuletyn HS,
55: 1993, nr 2-3, s. 203-204, il. 9); Katalog portretów osobistości
polskich i obcych w Polsce działających opr. H. Widacka, A.
Że n dar a, Warszawa 1994, s. 248-249, 255, poz. 4723, 4743;
E. Sapieha, Dom Sapieżyński, Warszawa 1995, s. 741, 751.

22 W. G i e d r o y ć, Skarbiec starożytnych kleynotów w wyborne
cnot w złoto osadzony [...] Ajiny [...} z Młocka Młockiey Krisz-
pinowey Kierszenszteynowey. Wielkiey podskarbiny y pisarzowey
W. Księstwa Lit., (...] przy akcie pogrzebowym [...] Hieronimowi
Kriszpinowi Kierszenszteynowi. W. podskarbiemu i pisarzowi
ziemskiemu W. X. Lit. [...], Vilnae 1666, miedzioryt sygn. Lorens
Willatz sculp. Vilnae - K. Estreicher, Bibliografia polska
[dalej: Estreicher]., 17, Kraków 1899, s. 134-135; egz. w Bib-
liotece Uniwersytetu Wileńskiego: IIT/11948.

4. Wawrzyniec Willatz, kufel, Wilno, około 1680. Własność
prywatna (fot. Ł. Schuster)

5. Wawrzyniec Willatz, kufel, Wilno, około 1680. Wilno,
Litewskie Muzeum Sztuki (fot. Lietuvos Dailes Muziejus)

23 J. A. G. Andrzejkiewicz, Memoryał nieśmiertelney pa-
mięci godnym [...] Pawłowi Janowi {...} woiewodzie Wileńskiemu,
Wielkiemu W. X. Lit. Hetmanowi {...] oraz [...] Kazimierzowi Leo-
nowi [...], podkanclerzemu W. X. Lit.,[—] Sapiehom, pogrzebnym
kazaniem [...} w kościele Świętego Krzyża Kartuzyey Bereskiey, r.
p. MDCLXV1. d. 9 czerwca napisany [...], Wilno 1667 - Estrei-
cher, 12, Kraków 1891, s. 150-151; egz. w Bibl. Jag. sygn.
25776/1, zob.: Rastawiecki, o.c, s. 300, poz. 4; D. Labarre
de Raillicourt, Histoire des Sapieha, Paris 1970, il. 6.

50