Studia Waweliana (5.1996)

14. Płot namiotu, fragment. Lwów, Lwowskie Muzeum Historyczne (fot. H. Kotarski)

za wyrób polski31. Rozczłonkowanie płaszczyzn jest
tu nieco inne (łistwy dzielą połać na pionowe
prostokąty), fryz odznacza się większą gęstością
elementów i doskonale czytelnym rysunkiem form,
podkreślonym czarnym konturem (fig. 13).

Płot przechowywany w Lwowskim Muzeum Hi-
storycznym (nr inw. TK-2239/a) - pozostałość jed-
nego z namiotów podhoreckich, które znajdują się
w gestii tej placówki - ma inne proporcje (wys.
270 cm, szer. 1320 cm) oraz, w odróżnieniu od
trzech wymienionych, aplikacje jedwabne. Jego de-

koracja, kolorystycznie szlachetniejsza i żywsza,
rządzi się jednak tym samym schematem (fig. 14).
Jest to okaz najskromniejszy w tamtejszym zespole,
ustępujący pod wieloma względami bogatym na-
miotom zamawianym przez Rzewuskich32.

Najbardziej zaskakujące podobieństwo łączy
jednak nasz namiot z dziełem zachowanym
w szwedzkim zamku Skokloster, wybudowanym
przez Carla Gustava Wrangla (1613-1676)33. W je-
go zbiorach znajdują się cztery namioty tureckie,
z których tylko jeden był dotąd publikowany34.

Dach, nr inw. 2540, wys. połaci 315 cm, szer. 730 cm;
por. T. Mańkowski, Polskie tkaniny i hafty XVI-XVI II wieku,
Wrocław 1954, s. 120, ił. 123-124, tabl. XIV; Idem, Les tentes
orientales et les tentes polonaises (Rocznik Orientalistyczny, 22:
1957, z. 1, s. 82, ił. 7-8); Mille ans deart en Pologne [katalog
wystawy], Paris 1969, poz. 149; 1000 Years of Art in Polana1,
[katalog wystawy], London 1970, poz. 201; J. T. Petrus, M.
Piątkiewicz-Dereniowa, M. Piwocka, Wschód w zbiorach
wawelskich. Przewodnik, Kraków 1976, s. 47, il. 6.

32 Wymiary płotu mogą wynikać ze zszycia kilku fragmentów
należących pierwotnie do dwóch oddzielnych namiotów. Namioty
podhoreckie podlegały licznym przeróbkom i renowacjom, zwła-
szcza w XPX w. Wstępnego rozpoznania całego zespołu — zwięźle
opisanego w: R. i J. Mękiccy, Wyciąg z inwentarza zabytków
ruchomych zamku w Podhorcach, Podhorce 1939, mpis, Ośrodek
Dokumentacji Zabytków, Warszawa, poz. 146-151 - dokonał dr
Henryk Kotarski, któremu zawdzięczam fotografie oraz dane na
temat zabytków. Dyrekcji Muzeum dziękuję za udzielenie zgody
na publikację. W czerwcu 1996 z inspiracji dra Kotarskiego część
zasobu namiotów Lwowskiego Muzeum Histoiycznego została za-
prezentowana w Muzeum Okręgowym w Radomiu, por. Jan III

Sobieski. Caslrum doloris 1696-1996 [katalog wystawy], red.
J. Pul nar, M. Bielska-Łach, Białystok 1996, s. V, poz. 1-12.

33 Zbudowany przez C. G. Wrangla w 1. 1653-1676, wypeł-
niony trofeami z wojny trzydziestoletniej, potopu i kampanii Ka-
rola XII w Polsce w 1. 1702-1705, odziedziczony w 1676 przez
zięcia Wrangla, Nilsa Brahe, kolejno w 1701 przez Abrahama
Brahe (1669-1728), który w 1695 poślubił Ewę Bielke (1677-1715).
Zamek pozostawał w rękach prywatnych do r. 1967, kiedy to
ostatni właściciel Rutger Fredrik von Essen sprzedał go państwu.
Jego zbiory wcześnie weszły do literatury światowej, lecz proces
ich opracowywania dopiero teraz przybiera na sile - por.
L. Rangstróm, K. Skeri, E. Westin, Skokloster. The Caslle
and Collections, Uddevalla 1980.

54 Namiot nr inw. Sko 3493, centi-alny, dziesięcioboczny, z za-
słoną drzwiową i baldachimem przedsionka, po raz pierwszy
figumje w inwentarzu Skokloster z r. 1756 (wg informacji p. Inger
Okwsson). Wzmiankowany w: A. Geijer, Oriental Textiles in
Sweden, Copenhagen 1951, s. 118, poz. 114, il. 47; L. Rangstróm,
Krigsbylen pa Skokloster, Lund 1978 (Skokloster-Studier, 13),
s. 18, 32, 36; Rangstróm, Skeri, Westin, o.c, s. 62; A. Da-
hlin, Textil pa Skokloster, Stockholm 1988, s. 30-31.

69