6 i DOM GOTYCKI
lilMIMkiiiiiiL^ ii......ii i
125. Izabela Czartoryska
w Anglii, mai. Maria Cosway,
ok. 1790 r.
bardziej niż gdzie indziej wielkie i nienaruszone przez czas pomniki średniowiecza świad-
czyły o niezwykłości tego czasu, okresu wiary i prostoty, malowniczości i patosu. Brak
tych przymiotów, wyplenionych w erze racjonalistycznego oświecenia, odczuwano teraz
coraz silniej159. W 1762 roku światem kulturalnym wstrząsnęły poezje Osjana, rzekome
tłumaczenie oryginalnych śpiewów z zamierzchłej celtyckiej epoki, dokonane przez Szko-
ta Jamesa Macphersona. Były to pieśni o miłości i o wojnie rozgrywanej wśród dzikiej,
górskiej scenerii, pisane rytmiczną prozą, pełne bombastycznych zwrotów i patetycznych
metafor. Wkrótce stwierdzono, że autorem ich jest sam wydawca (choć posługiwał się pew-
nymi motywami archaicznymi, które przetrwały w folklorze), lecz nie uszczupliło to ich
sławy i wpływu. Młoda Europa została oczarowana wizją legendy średniowiecza. Pieśni
Osjana podziwiał Goethe, a młody Bonaparte nosił je stale przy sobie. Moda osjaniczna
lilMIMkiiiiiiL^ ii......ii i
125. Izabela Czartoryska
w Anglii, mai. Maria Cosway,
ok. 1790 r.
bardziej niż gdzie indziej wielkie i nienaruszone przez czas pomniki średniowiecza świad-
czyły o niezwykłości tego czasu, okresu wiary i prostoty, malowniczości i patosu. Brak
tych przymiotów, wyplenionych w erze racjonalistycznego oświecenia, odczuwano teraz
coraz silniej159. W 1762 roku światem kulturalnym wstrząsnęły poezje Osjana, rzekome
tłumaczenie oryginalnych śpiewów z zamierzchłej celtyckiej epoki, dokonane przez Szko-
ta Jamesa Macphersona. Były to pieśni o miłości i o wojnie rozgrywanej wśród dzikiej,
górskiej scenerii, pisane rytmiczną prozą, pełne bombastycznych zwrotów i patetycznych
metafor. Wkrótce stwierdzono, że autorem ich jest sam wydawca (choć posługiwał się pew-
nymi motywami archaicznymi, które przetrwały w folklorze), lecz nie uszczupliło to ich
sławy i wpływu. Młoda Europa została oczarowana wizją legendy średniowiecza. Pieśni
Osjana podziwiał Goethe, a młody Bonaparte nosił je stale przy sobie. Moda osjaniczna