DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.23828#0078
NURT WSPÓŁCZESNOŚCI: CHWAŁA WALKI O WOLNOŚĆ
........................................................................................................................................................................................................................................................................................
4. Nurt współczesności: chwała walki o wolność
Niezwykłość zbiorów puławskich polegała przede wszystkim na tym, że najżywiej zna-
lazła w nich odbicie współczesność. Pod tym względem muzeum puławskie było czymś
zupełnie wyjątkowym, wyprzedzającym znacznie własną epokę. Świątynia Sybilli stała
się przedziwnym miejscem, w którym aktualnie rozgrywające się dzieje przetwarzano
doraźnie w trwały materiał historyczny. W Puławach rozumiano doniosłość i przeło-
mowość epoki i z wielką intuicją umiano wyłowić z wartko płynącego nurtu historii
wszystkie wartości cenne dla narodu i skrystalizować je w apoteozę walki o niepodleg-
łość. Było to możliwe również dlatego, że Puławy przez czas długi stanowiły centrum
polityczne i kulturalne. Po powrocie z podróży do Anglii i Szkocji w 1791 roku Iza-
bela Czartoryska i jej syn Adam znaleźli się w wirze doniosłych wypadków, z których
najważniejszymi były: ogłoszenie Konstytucji 3 maja i wybuch wojny polsko-rosyjskiej.
Wieść o Konstytucji stała się powodem patriotycznych manifestacji w Puławach. Z rów-
nym entuzjazmem gotowano się do obrony zagrożonej suwerenności. Księżna Izabela
w otoczeniu córek i młodzieży osobiście przybyła na manewry wojskowe pod Gołąbem,
wieńczyła żołnierzy kwiatami, przybrana w strój markietanki ukazywała się w obozie,
........................................................................................................................................................................................................................................................................................
4. Nurt współczesności: chwała walki o wolność
Niezwykłość zbiorów puławskich polegała przede wszystkim na tym, że najżywiej zna-
lazła w nich odbicie współczesność. Pod tym względem muzeum puławskie było czymś
zupełnie wyjątkowym, wyprzedzającym znacznie własną epokę. Świątynia Sybilli stała
się przedziwnym miejscem, w którym aktualnie rozgrywające się dzieje przetwarzano
doraźnie w trwały materiał historyczny. W Puławach rozumiano doniosłość i przeło-
mowość epoki i z wielką intuicją umiano wyłowić z wartko płynącego nurtu historii
wszystkie wartości cenne dla narodu i skrystalizować je w apoteozę walki o niepodleg-
łość. Było to możliwe również dlatego, że Puławy przez czas długi stanowiły centrum
polityczne i kulturalne. Po powrocie z podróży do Anglii i Szkocji w 1791 roku Iza-
bela Czartoryska i jej syn Adam znaleźli się w wirze doniosłych wypadków, z których
najważniejszymi były: ogłoszenie Konstytucji 3 maja i wybuch wojny polsko-rosyjskiej.
Wieść o Konstytucji stała się powodem patriotycznych manifestacji w Puławach. Z rów-
nym entuzjazmem gotowano się do obrony zagrożonej suwerenności. Księżna Izabela
w otoczeniu córek i młodzieży osobiście przybyła na manewry wojskowe pod Gołąbem,
wieńczyła żołnierzy kwiatami, przybrana w strój markietanki ukazywała się w obozie,