DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.9539#0252
2,04
Befchryving des Keizerrijk*
(fewaffèn.
Kruit Kin-
fH.
Bloem
Meutang.
^Elerlei vreemde gewassèn
van kruiden, heesters , bo-
'men,rieten bloemen heefV
' men in Sina: eenige der wel-
ke nergens op andere plaetsen te vin-
den zijn, anderen ook buiten Sina, in
degebuur-gewestenvan W""'»-
Meest ai de Landschappen geven
velerlei kruiden, die wonderlijke en
heilzame krachten byhaer hebben.
In de zevende landstreke Kingyang-
fu des Landschaps van Xenfi groeit ze-
ker kruit in de gedaente van een bos
gcelhair: waeromhet Kinsu geheten
Word, dat''sgoude zijde, oïgoudedra-
den van zijd-wormen : want Kinis
gout en Su zijde gezeid. Het is bit-
ter van smaek, hoewel meer verkoe-
lend, dan verwarmend: geneestzeer
zuiver alle schurfte des lichaems,
zonder eenig overblijfsel.
In de zelve landstreke valt zeker
slag van rijs, zeer dienstigh om het
lichaem te zuiveren : en zet inzon-
derheid het water door de blaze af.
Men heeft'er ook zeker ssagh- van
boere-bonen, die een zeer krachtigh
genees-middel tegen het vergif zijn.
In d' achtste landstreke Jenganfu
groeit zeker blo.em , Meutang ge-
noemt, als of men Koning der bloe-
men zeide. Hy word zeer hoogh by
de Sinesen gewaerdcert, is groter,
dan onze roos ; hoewel in gedaente
haer gelijk; maer breid de bladen wij-
der uit. Is zoo welriekend niet, maer
fraeier en zonder doornen Dekleur
is bleek purper, geschakeert met wit.
Daer zijn ook rode en gele.
Hy groeit op een heester , onze
vlierboom niet ongelijk,en wort door
geheel Sina in de hoven der rijken
gequeekt; hoewel met groote kunst
en naerstigheid: want moet op warme
plaetsen des zomers tegen de hitte
der zonne bedekt worden.
By de krijgs-stadt Hocheu vallen My-
robalanen en welriekend Sandelhout.
In de landstreke Cinansu desLand-
schaps van Xantung groeien zekere
vruchten Linkio en Lien.
In de derde landstreke Changtesu Aijscm.
des Landschaps van Honan groeit ve-
lerlei ssagh van alssem: In de landstre-
ke Hoangcheufu des Landschaps van
Huquang witte alssem,, om zijne voor-
trefselijkheid by de Sinesche artzen
alzoo genoemt : op de bergen der
landstreke Fangyangsu des Landschaps
van üiangnan valt roode allTem , die
beide by de Sinesen tegens verschei-
de gebreken gebruikt worden , in-
zonderheid tegen verbrantheid.
Alleen in het Landschap van Su- womivm
chuen groeit d'oprechte wortel van Smtt-
Sina (alzoo na zijne geboorte-plaets Manij».
gebynaemt) -• maer de wilde allerwe-
gen in Sina : want daer is tweederlei,
een tamme en wilde ; hoewel beide
met een zei ven name F olim, of,zoo
andere willen, Lampatam by de Sine-
sen geheten.
Geen andere schier dan de wilde
word tot ons overgebragt.die van bin-
nen eeniger mate roosachtig van kleu-
reis,maer valt zoo groot niet als d'op-
rechte of tamme; nochte bezit zoo
groote krachten niet; hoewel dees
niet geheel en al desselfs krachten
derft.
D' oprechte, gelijk gezeid is, groeit
alleen in het Landschap van Suchuen,
zelf onder d'aerde, in oude pijn-bo-
men-bosschen.by na op een selve vvijse
als de Patatasen in Indien: waer om de
Sinesen schrijven dat zy uit een taie
ssijm of pek des pijn-booms voort-ko-
men, weik op d'aerde vallende worte-
len schiet en tot een kruit word. Dit
kruipt wijd en zijd boven over d'aer-
de en geeft geduuriglijk zelf onder
d'aerde wortelen van zich by wijle tot
de grote van een kinds-hooft, en van
S gestalte en zwaerte de koker-noten
I niet ongelijk ; gelijk ook de schel of
j schors niet veel verschilt; hoewel zoo
| hert en dik niet; maer veel weker en
dunner. Onder den schors leid een
kern of wit en spongiachtig vleesch
verborgen, welk by de Sinesen zeer
hoog geacht en onder hun genees -
middelen gebruikt word. Echter by
gebrek
Befchryving des Keizerrijk*
(fewaffèn.
Kruit Kin-
fH.
Bloem
Meutang.
^Elerlei vreemde gewassèn
van kruiden, heesters , bo-
'men,rieten bloemen heefV
' men in Sina: eenige der wel-
ke nergens op andere plaetsen te vin-
den zijn, anderen ook buiten Sina, in
degebuur-gewestenvan W""'»-
Meest ai de Landschappen geven
velerlei kruiden, die wonderlijke en
heilzame krachten byhaer hebben.
In de zevende landstreke Kingyang-
fu des Landschaps van Xenfi groeit ze-
ker kruit in de gedaente van een bos
gcelhair: waeromhet Kinsu geheten
Word, dat''sgoude zijde, oïgoudedra-
den van zijd-wormen : want Kinis
gout en Su zijde gezeid. Het is bit-
ter van smaek, hoewel meer verkoe-
lend, dan verwarmend: geneestzeer
zuiver alle schurfte des lichaems,
zonder eenig overblijfsel.
In de zelve landstreke valt zeker
slag van rijs, zeer dienstigh om het
lichaem te zuiveren : en zet inzon-
derheid het water door de blaze af.
Men heeft'er ook zeker ssagh- van
boere-bonen, die een zeer krachtigh
genees-middel tegen het vergif zijn.
In d' achtste landstreke Jenganfu
groeit zeker blo.em , Meutang ge-
noemt, als of men Koning der bloe-
men zeide. Hy word zeer hoogh by
de Sinesen gewaerdcert, is groter,
dan onze roos ; hoewel in gedaente
haer gelijk; maer breid de bladen wij-
der uit. Is zoo welriekend niet, maer
fraeier en zonder doornen Dekleur
is bleek purper, geschakeert met wit.
Daer zijn ook rode en gele.
Hy groeit op een heester , onze
vlierboom niet ongelijk,en wort door
geheel Sina in de hoven der rijken
gequeekt; hoewel met groote kunst
en naerstigheid: want moet op warme
plaetsen des zomers tegen de hitte
der zonne bedekt worden.
By de krijgs-stadt Hocheu vallen My-
robalanen en welriekend Sandelhout.
In de landstreke Cinansu desLand-
schaps van Xantung groeien zekere
vruchten Linkio en Lien.
In de derde landstreke Changtesu Aijscm.
des Landschaps van Honan groeit ve-
lerlei ssagh van alssem: In de landstre-
ke Hoangcheufu des Landschaps van
Huquang witte alssem,, om zijne voor-
trefselijkheid by de Sinesche artzen
alzoo genoemt : op de bergen der
landstreke Fangyangsu des Landschaps
van üiangnan valt roode allTem , die
beide by de Sinesen tegens verschei-
de gebreken gebruikt worden , in-
zonderheid tegen verbrantheid.
Alleen in het Landschap van Su- womivm
chuen groeit d'oprechte wortel van Smtt-
Sina (alzoo na zijne geboorte-plaets Manij».
gebynaemt) -• maer de wilde allerwe-
gen in Sina : want daer is tweederlei,
een tamme en wilde ; hoewel beide
met een zei ven name F olim, of,zoo
andere willen, Lampatam by de Sine-
sen geheten.
Geen andere schier dan de wilde
word tot ons overgebragt.die van bin-
nen eeniger mate roosachtig van kleu-
reis,maer valt zoo groot niet als d'op-
rechte of tamme; nochte bezit zoo
groote krachten niet; hoewel dees
niet geheel en al desselfs krachten
derft.
D' oprechte, gelijk gezeid is, groeit
alleen in het Landschap van Suchuen,
zelf onder d'aerde, in oude pijn-bo-
men-bosschen.by na op een selve vvijse
als de Patatasen in Indien: waer om de
Sinesen schrijven dat zy uit een taie
ssijm of pek des pijn-booms voort-ko-
men, weik op d'aerde vallende worte-
len schiet en tot een kruit word. Dit
kruipt wijd en zijd boven over d'aer-
de en geeft geduuriglijk zelf onder
d'aerde wortelen van zich by wijle tot
de grote van een kinds-hooft, en van
S gestalte en zwaerte de koker-noten
I niet ongelijk ; gelijk ook de schel of
j schors niet veel verschilt; hoewel zoo
| hert en dik niet; maer veel weker en
dunner. Onder den schors leid een
kern of wit en spongiachtig vleesch
verborgen, welk by de Sinesen zeer
hoog geacht en onder hun genees -
middelen gebruikt word. Echter by
gebrek