Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Bałus, Wojciech
Efekt widzialności: o swoistości widzenia obrazów, granicach ich odczytywania i antropologicznych aspektach sztuki — Kraków: Universitas, 2013

DOI Seite / Zitierlink: 
https://doi.org/10.11588/diglit.66227#0258
Überblick
loading ...
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
PRZEMIANY OBRAZÓW

gnicie,
butwienie...
próchno,
ziemia,
nędzne resztki,
żałosne ślady..18
Zacieki widoczne na ścianach sfotografowanych przez Pustotę, a tak-
że ślady spermy odwołują się do tego, co płynne i lepkie. Sam twórca zdjęć
mówił, że gdy wchodził do klubów, wszystko było „jeszcze ciepłe, lepkie”.
Szkicując w końcowych partiach Bytu i nicości psychoanalizę rzeczy, Sartre
też skupił się na tym, co lepkie i oślizgłe. W toku narracji stwierdził: „Mogę
wziąć coś lepkiego do rąk, wydzielić np. pewną ilość miodu lub smoły z ca-
łości (np. ze słoja) - stwarzając w ten sposób jednostkowy przedmiot cią-
głym aktem kreacji, ale równocześnie miękkość tej substancji, którą miaż-
dżę w swych dłoniach, dostarcza mi wrażenia, iż nieodwracalnie niszczę
ową lepką substancję”19. Prowadzi to do wniosku, że w przypadku takiej
materii uzyskujemy „wyobrażenie niszczenia-tworzenia”20. A zatem ściany
ze śladami spermy pokazują z jednej strony twórczą siłę, zawartą tak w sa-
mym nasieniu, jak i w jego gwałtownej erupcji, z drugiej zaś rozkład tegoż
nasienia, deklasującego się na murze, zmieniającego się w zacieki i zacieki
z farby przypominającego. Powraca więc wielokrotnie podkreślane pokre-
wieństwo Erosa z Thanatosem. „Prędzej czy później - pisał Bataille w Ero-
tyzmie - rozmnażanie wymaga śmierci tych, którzy płodzą (...). W umyśle
człowieka zgnilizna kojarzy się z rozmaitymi aspektami życia płciowego”21.
W Dark rooms nie widzimy kopulujących mężczyzn. Ale zdjęcia Konrada
Pustoły są czymś znacznie więcej niż reportażem z „ciemnych”miejsc, repor-
tażem zrobionym przez heteroseksualistę w przestrzeniach homoseksualnych.
Autorowi udało się uchwycić coś z głębokiej istoty seksu: jego pierwotne za-
korzenienie w „bezformiu”, a więc dialektykę tworzenia i związku ze śmiercią,
jak i wieczny powrót tego samego - pożądania, które nie bacząc na logikę, sens
i wartości, odzywa się co chwila w ludzkim ciele, domagając się rozładowania.

18 Idem, Linia sztuki informel, w: ibidem, s. 178-179.
19 Jean-Paul Sartre, Byt i nicość. Zarys antologii fenomenologicznej, tłum. Jan
Kiełbasa i inni, Kraków 2007, s. 748.
20 Ibidem.
21 Georges Bataille, Erotyzm, tłum. Maryna Ochab, Gdańsk 2007, s. 66.

256
 
Annotationen