Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Bałus, Wojciech
Efekt widzialności: o swoistości widzenia obrazów, granicach ich odczytywania i antropologicznych aspektach sztuki — Kraków: Universitas, 2013

DOI Seite / Zitierlink: 
https://doi.org/10.11588/diglit.66227#0259
Überblick
loading ...
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
ROZDZIAŁ XVI
Dawid Czycz
w świecie zwierząt

Na niewielkim obrazie Dawida Czycza, zatytułowanym Ciastko (tabl.
XXXVII), gromada opancerzonych, sześcionogich owadów (karaluchów?)
dobiera się do apetycznego tortu. W Pikniku pod Wiszącą Skałą średnio
rozgarnięta, gruba Emma powiada: „Poza tymi ludźmi w dole zdaje się,
że jesteśmy jedynymi stworzeniami na ziemi”. W następnym ujęciu ka-
mera pokazuje mrówki, pracowicie transportujące i zjadające pozostawio-
ny przez dziewczęta z pensji pani Appleyard walentynkowy tort. Świat
małych stworzeń rzadko bywa przedmiotem naszej obserwacji i naszego
namysłu. Choć nawet najbliższych przyjaciół człowieka - kotów, psów,
koni - nie traktujemy jak podmioty, to w przypadku drobnicy jest jeszcze
gorzej. Dostrzegamy ją wyłącznie wtedy, gdy staje się dla nas uciążliwa, jak
komary czy muchy. Dariusz Czaja zastanawiał się, „które organizmy za-
liczamy do kategorii zwierząt i dlaczego?” I odpowiadał: „Myśl potoczna
(zachodnia) ma z tym nie lada kłopoty. Koń, krowa, Świnia, kot - zapewne
tak. Bocian, kos, wilga - pewnie też. A motyl, dżdżownica, krewetka? Tu
zaczynają się problemy...”1 Przypomnij my, że dla myśli archaicznej i lu-
dowej wszystkie stworzenia chtoniczne, a więc prawdziwe robaki, owady
czy myszy, były po prostu robakami, najmarniejszymi z istnień.
Dawid Czycz w latach 2009-2010 namalował dużo owadów i ro-
baków. Niektóre padają ofiarą ludzkich pasji, jak pająk, z którego zro-
biono naszyjnik {Prezent), czy Zuk i Motyl, przybite szpilkami do ja-
kiejś tablicy. Inne same działają na własną szkodę. Cma, która poleciała
1 Dariusz Czaja, Zwierzęta w klatce (języków), „Konteksty” 63,2009, nr 4, s. 2.
257
 
Annotationen