Bałus, Wojciech: Efekt widzialności: o swoistości widzenia obrazów, granicach ich odczytywania i antropologicznych aspektach sztuki (Kraków: Universitas, 2013)

ROZDZIAŁ V
O dziecinnym
i poważnym sposobie
odbioru sztuki

i
Krakowski Bunkier Sztuki zorganizował w roku 2010 wystawę dla dzie-
ci, zatytułowaną pochodzącym z Alicji w Krainie Czarów cytatem Podą-
żaj za białym królikieml Przez kolejne przestrzenie galerii prowadziła dro-
ga, zaznaczona na posadzce za pomocą zielonych kół, przypominających
poła gry planszowej. W zaciemnionej pierwszej sali umieszczono Wypa-
dek Justyny Koeke wykonany z miękkich materiałów (tabl. VI). Na oczach
przerażonego Boga, unoszącego się na chmurce w otoczeniu aniołków,
zderzyły się dwa samochody, a pasażerowie doznali kontuzji i obrażeń.
W następnym pomieszczeniu, odgrodzonym drzwiami, które należało
otworzyć, by do niego wejść, widz tracił orientację. Działo się to za spra-
wą gazu, wypełniającego całą przestrzeń. Poczucie zagubienia wzmacniała
zielona barwa gęstej „atmosfery”. W pewnym momencie na jednej ze ścian
rozbłyskiwał niebieski neon „i ty możesz znaleźć wyjście” - no i w koń-
cu udawało się odnaleźć kolejne drzwi, prowadzące dalej. Pozostawiwszy
za sobą owo niepokojące Kuszenie Angeliki Markul, zwiedzający mógł się
oddać marzeniom, kontemplując świat „postawiony na głowie” (instalacja
Agnieszki Kurant i Aleksandry Wasilkowskiej Nie...bo). Oto na podło-
dze rozrzuconych zostało kilka białych poduszek-chmurek. Położywszy
się na nich, można było spoglądać na zwieszającą się z sufitu plastycz-
ną makietę fragmentu ziemi, z jeziorem, domkami i wysoką wulkaniczną
górą, w której kraterze pływają rybki (tabl. VII). Kontemplacja zamienia-
ła się w wędrówkę inicjacyjną w Podróży Zorki Woliny. Jej instalacja miała

81