Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (62.2000)

Recenzje

653


n ołtarza
'■steban
altar
teban

Goya y Lucientes, Cud św. Antoniego,
Budrid, Ermita de s. Antonio de la Florida
iya y Lucientes, Miracle of St. Anthony,
Lid, Ermita de s. Antonio de la Florida

nieprzeciętne zdolności, których najmocniejszym
dowodem jest malowidło Las Meninas, pretendują-
ce do miana najbardziej uniwersalnego obrazu
w sztuce hiszpańskiej. Mocniej jeszcze niż malar-
stwo polichromowana rzeźba religijna z retabulami
ołtarzowymi, figurami procesyjnymi, zwanymi Pasos
i całymi grupami rzeźbiarskimi zdefiniowała baroko-
wą sztukę w Hiszpanii. Prace m. in. Gregorio
Fernandeza (il. 4) i wszechstronnie uzdolnionego
Alonso Cano (il. 5) stanowią kanoniczne przykłady.
Jose Benito Churriguera był tym architektem, który
przeszczepił, zaadaptował i rozwinął cechy baroku
włoskiego w małej i wielkiej architekturze. Do najbar-
dziej klasycznych jego dzieł należą kopuła nowej kate-
dry i retabulum w kościele San Esteban w Salamance
(il. 6), żywo oddziałujące na twórców XVIII stulecia.
Twórczość Francisco de Goya y Lucientes, które-
mu poświęcono osobny rozdział prezentowanej
książki, stanowiła prawdziwy przełom w sztuce Hisz-
panii. Ten genialny artysta pojmując w nowy sposób
malarstwo, wprowadził je bezpośrednio do sztuki
współczesnej (il. 7). Przemiany społeczne, zmiana
mentalności i przejście do nowych relacji klasowych,
tworzyły fundament, który pozwolił Goyi odróżnić
się od swych poprzedników. Jego rozwój - od malar-
stwa dworskiego, poprzez słynne cykle obrazów ze
scenami z wojny oraz ryciny Caprichos i Disparates,
znalazł swe apogeum w Pinturas negras.
Osobny tekst monograficzny poświęcono rów-
nież Pablowi Ruiz Picasso. Choć jego życie arty-
styczne związane było z Francją, jednak dla tego
Malagijczyka to właśnie Hiszpania pozostawała