DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.3576#0114
S% CQMMENTARIA DE ANT1QU1S SCALPT0R1BUS
pinam haec eft AA*HO£ 2TN APE0ONI. Alpheus cura Aretufa. Fabulam amorum Alphei &
Arethufae nerao nefcit : Eam Ovidius eleganter defcripfit Metam. V. Adulatores Graeci hic Ger-
manicum Alpheo, Agrippinam Arethufae comparante nomenque Alphei Peloponnefi fluyji Ger-
manico, & Arethufae fontis Siciliae Agrippinae tribuunt. Sculptor hic AA<t>HOS prò AA4>HK>£ &
APE©nNI prò AFE0OT2H pofuit, nec illa nomina ita fcripta alibi reperio, quod hinc forte ac-
cidit, quod fculptor in arte fu a peritiffimus, in lingua fua imperitus effet. Haec erudite ab emun-
Bae naris viro Manette (7) refelluntur, qui ait ; Futilis eft Montfauconii conjeftura hac potiffimum
de paufa, quod quum in gramaticae leges non peccet haec infcriptio, quae abfolutum perficit
fenfum fupervacanea eft omnis correftio. Huius gemmae hifioriam a Montf. relatam audivijfe
juvabit (8),
Gemma, ex cuiusarchetypo fequentem imaginem expreffimus Qnyx eft ; ibi exquifite fculptor
capita Germanici, & Agrippinae coniugis ( fcalpfit ) Haec gemma diu venerationi, devotionique
publice expofita fuit in ecclefia monafterii cuiufpiam. Tribus autem limul iunctis annulis aureis
haerebat, qui annuii cura gemma, ipfe annulus putabantur effe, quem B. Iofeph, cum Sanfram
Virginem duxit, in fponfale munus dedit, Ifthuc populus turmatim accurrebat ofculaturus an-
nulum facrum, id quod per aliquot faecula in more fuit. Vir quidam antiquariae rei peritus quum
ifthaciterhaberet, ubilapidem vidit, nec non infcriptionem Graecam inter Germanicum & Agrip-
pinam pofìtam, Monachis effe monumentum prophanum dixit. Illi vero quum ex ignorantia, non
ex cogendae ftipis cupiditate haec confervarent, ftatim annulum éc gemmam vendiderunt, ut alio
afportaretur, iamque in Mufeo noftro confpicitur. Ex tanta ofculorum frequentia detriti funt
Germanici capilli, Romano more breviffimi, ornatufque capitis Agrippinae detritus eft; yultuum
autem elegantia, quia videiicet illi non prominebant, illaefa permanfit, labor elegantiffimus effe
putatur. Etfi porro nomina Germanici, & Agrippinae in lapide non compareant, non minus
certum eft heic repraefentari; ex vultu namque dignofcuntur, praetereaque cultus capitis Agrip-
pinae rem indubitatam facit, qui cultus eam edam deiignaret, etiamii vultus fimilitudo non tam
accurata effet, quam heic exprimitur.
Ex bis verbis ìntelligìmus profanimi hoc monumentum ab inconsulta fietate hmumerìs qfculis ita
fuìjfe attenuatimi, ut a peritijfimis tantum Germanici, & Agrippinae fimilitudo deprebendatur, His cai-
culum fuum adjecit fupralaudatus Mariette in per erudita Epiftola qua me dignatus e fi anno 175 7. alt
quae, Alpheum éf Aretbonem Caligulae imaginem eius protomis, nummifque non abfimilem excalpere
aggrejfos, eiufdem familiae tres perfonas pariter effìnxijfe.- Fort affé etiam Caligu/a, quod itidem in num-
mis fecit, optimorum parentum memoriae confultum voluit ;five alius quifpiam Caefareae domiti addichis
hoc faciendum curavìt monumentimi, quod idem Vir, Clar. affirmat adeo perfe&e fuiffe elaboratimi, ut
Diofcorides ipfe illius auclorem fé gloriari potuijfet. Idem bumanifiime duas hafce aeneas tabulas niihì
min ere non e fi gravatus, quarumfidei & diligentiae libens acquievi propter viri candorem, &fummam
in re antiquaria praeftantiam.
Wìnkelmann in defcriptione gemm. B. de Stofch pag, 390, hallucinatut eft, credendo anpiquum
effe nomen Alphei in gemma fcalptum, ( quam poffidet Doni, Diering, Eq. Angl. ), ubi fenex bellator
moribundus exprimitur . Nofier Antiquarius memoria cayuit, nani in antiq, mommi, pag. 190, toh. 142»
bellatorem fupra rupem fedentem defcribit. Non folum antiquum non eft nomen, fed haec gemma arti'
ficis Pikleropus eft fané elegans. Idem dicendum de Carneo apud eundem Eq. eodem Alphei nomine in-
fignito, in quo fublimis artifex Penthefileam moribundam ab Achille amplexam , exprefftt. Hoc enim eft
indubìtatae antiquitatis opus anaglyphìcum & Alpheo dignum ; Attamen Alphei nomen ab infigni noftrarum
temporum artifice Pikler fcalptum fuit, qui quam plurimas gemmas, arùficum antiquorum nominibus
illuftratas effinxit, augendi caufa illarum pretium & aeflimationem,
CER-
(7) Manette Tratte del Pierre} gravées pag, 438. é" feq,
(3) Momf.lqc. eh. vide Mariette toc. eh, & voi. il-pag. 192. Hijhire de V Aeaèt. H, des Iiiferìptions ec.
ttkff
ìt
>'on
■:.;, e
,gfl$ ii Germanico co
t e lega
limato elega,
t; indubitato
- :<liMontf4uconc
?-ianzi di C
» lettera d«
p*ftn? ment0'
>Dl°icondc
J%HÌ;
arni,
llteo n/10ne d
ecchi
1(1
&ì
c dir
\ v . picr
S
pinam haec eft AA*HO£ 2TN APE0ONI. Alpheus cura Aretufa. Fabulam amorum Alphei &
Arethufae nerao nefcit : Eam Ovidius eleganter defcripfit Metam. V. Adulatores Graeci hic Ger-
manicum Alpheo, Agrippinam Arethufae comparante nomenque Alphei Peloponnefi fluyji Ger-
manico, & Arethufae fontis Siciliae Agrippinae tribuunt. Sculptor hic AA<t>HOS prò AA4>HK>£ &
APE©nNI prò AFE0OT2H pofuit, nec illa nomina ita fcripta alibi reperio, quod hinc forte ac-
cidit, quod fculptor in arte fu a peritiffimus, in lingua fua imperitus effet. Haec erudite ab emun-
Bae naris viro Manette (7) refelluntur, qui ait ; Futilis eft Montfauconii conjeftura hac potiffimum
de paufa, quod quum in gramaticae leges non peccet haec infcriptio, quae abfolutum perficit
fenfum fupervacanea eft omnis correftio. Huius gemmae hifioriam a Montf. relatam audivijfe
juvabit (8),
Gemma, ex cuiusarchetypo fequentem imaginem expreffimus Qnyx eft ; ibi exquifite fculptor
capita Germanici, & Agrippinae coniugis ( fcalpfit ) Haec gemma diu venerationi, devotionique
publice expofita fuit in ecclefia monafterii cuiufpiam. Tribus autem limul iunctis annulis aureis
haerebat, qui annuii cura gemma, ipfe annulus putabantur effe, quem B. Iofeph, cum Sanfram
Virginem duxit, in fponfale munus dedit, Ifthuc populus turmatim accurrebat ofculaturus an-
nulum facrum, id quod per aliquot faecula in more fuit. Vir quidam antiquariae rei peritus quum
ifthaciterhaberet, ubilapidem vidit, nec non infcriptionem Graecam inter Germanicum & Agrip-
pinam pofìtam, Monachis effe monumentum prophanum dixit. Illi vero quum ex ignorantia, non
ex cogendae ftipis cupiditate haec confervarent, ftatim annulum éc gemmam vendiderunt, ut alio
afportaretur, iamque in Mufeo noftro confpicitur. Ex tanta ofculorum frequentia detriti funt
Germanici capilli, Romano more breviffimi, ornatufque capitis Agrippinae detritus eft; yultuum
autem elegantia, quia videiicet illi non prominebant, illaefa permanfit, labor elegantiffimus effe
putatur. Etfi porro nomina Germanici, & Agrippinae in lapide non compareant, non minus
certum eft heic repraefentari; ex vultu namque dignofcuntur, praetereaque cultus capitis Agrip-
pinae rem indubitatam facit, qui cultus eam edam deiignaret, etiamii vultus fimilitudo non tam
accurata effet, quam heic exprimitur.
Ex bis verbis ìntelligìmus profanimi hoc monumentum ab inconsulta fietate hmumerìs qfculis ita
fuìjfe attenuatimi, ut a peritijfimis tantum Germanici, & Agrippinae fimilitudo deprebendatur, His cai-
culum fuum adjecit fupralaudatus Mariette in per erudita Epiftola qua me dignatus e fi anno 175 7. alt
quae, Alpheum éf Aretbonem Caligulae imaginem eius protomis, nummifque non abfimilem excalpere
aggrejfos, eiufdem familiae tres perfonas pariter effìnxijfe.- Fort affé etiam Caligu/a, quod itidem in num-
mis fecit, optimorum parentum memoriae confultum voluit ;five alius quifpiam Caefareae domiti addichis
hoc faciendum curavìt monumentimi, quod idem Vir, Clar. affirmat adeo perfe&e fuiffe elaboratimi, ut
Diofcorides ipfe illius auclorem fé gloriari potuijfet. Idem bumanifiime duas hafce aeneas tabulas niihì
min ere non e fi gravatus, quarumfidei & diligentiae libens acquievi propter viri candorem, &fummam
in re antiquaria praeftantiam.
Wìnkelmann in defcriptione gemm. B. de Stofch pag, 390, hallucinatut eft, credendo anpiquum
effe nomen Alphei in gemma fcalptum, ( quam poffidet Doni, Diering, Eq. Angl. ), ubi fenex bellator
moribundus exprimitur . Nofier Antiquarius memoria cayuit, nani in antiq, mommi, pag. 190, toh. 142»
bellatorem fupra rupem fedentem defcribit. Non folum antiquum non eft nomen, fed haec gemma arti'
ficis Pikleropus eft fané elegans. Idem dicendum de Carneo apud eundem Eq. eodem Alphei nomine in-
fignito, in quo fublimis artifex Penthefileam moribundam ab Achille amplexam , exprefftt. Hoc enim eft
indubìtatae antiquitatis opus anaglyphìcum & Alpheo dignum ; Attamen Alphei nomen ab infigni noftrarum
temporum artifice Pikler fcalptum fuit, qui quam plurimas gemmas, arùficum antiquorum nominibus
illuftratas effinxit, augendi caufa illarum pretium & aeflimationem,
CER-
(7) Manette Tratte del Pierre} gravées pag, 438. é" feq,
(3) Momf.lqc. eh. vide Mariette toc. eh, & voi. il-pag. 192. Hijhire de V Aeaèt. H, des Iiiferìptions ec.
ttkff
ìt
>'on
■:.;, e
,gfl$ ii Germanico co
t e lega
limato elega,
t; indubitato
- :<liMontf4uconc
?-ianzi di C
» lettera d«
p*ftn? ment0'
>Dl°icondc
J%HÌ;
arni,
llteo n/10ne d
ecchi
1(1
&ì
c dir
\ v . picr
S