DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.3576#0288
256 COMMENTARIA DE ANTIQUIS SCALPTORIBUS
XLV1L
AFOLLO CLTHAROLDUS-
CLEONIS OPUS,
EX ECTYPIS ANT, FRANCISCI CORI.
QUum v'ir erudiiìjjimus Gorius (i) hanc gemmam public i jurìs fecìt in eumdem lapfus efi
errorem, in quem eum incidile de Pfeudo-Antiochi Minerva fignificavimus ; hanc entra
quoque gemmam ab eodem peritiamo Sirleto elaboratam arbitror, ex quo fit ut de Cleone,
quem (tatuarinni (z), non autem gemmarum caelatorem fuiffe fcimus, nihil in praefentiarum. Geni-
piam licet hoc noflro aevo fcalptam hic retulimus, tip caveant eruditi ab errore, in > quem eos indù-
cere poffet Gorius, cujus haec verba fum (3). Apollo nudus, velie in humeros rejefta, brevif-
fimo capillo, perpetua decorus juventa, polka pharetra utrimque tefta (Homerus k^i^t-t. re
(pxpsr^i/ appellat) dextera cytharam meditabundus tenet, iìnilìra aranti cura hypobaiì laureis encar-
piis ornatam, tangit; fuper quam tripus impofitus, oraculorum, & divinitatis fuae fyrabolum. Si
gemma haec antijuaforet,fingula expendenda ejfent Apollinis hujus attributa, Cythara nempe, Phare-
tra, Tripus, Ara, Dei denique Veftis; fed cum opus hoc recent kris artificis fit, ex hac explica-
tìone nulla lux antiquariae rei poteft accedere . Animadvertendum tamen e[t praeclarum artifi-
ceni ex antiquis monumentis Apollinem fuum omni ex parte fuiffe mutuatimi ,• cum eodem modo
plurimae antiquae gemmae Apollinem exhibeant, & praefertim nonnullae, quae apitd Mafejum, &
in Mufeo Odefcalchio, & Fiorentino extant, quaeque praeclarifjimi artificis oculis objervari potue-
runt (4). In eamdem prorfus formam Apollinem repraefentat Carneolae fragmentum ( quod efi
penes Dominum Schouvallo <j Imperatricis omnium Ruffiarum magnimi Cofmetam virimi ìmmo heroem
cuifefe au&or gratijfimum effe debereprofitetur) nuper effbfum. In ilio fané Apollo fiat mollijjimo cor-
porif habitu ; nil verius, nil delicatius trunco florentijfimi juvenis potefl excogìtarì, nil pulchrius facie
ridenti, gratiìfque referta. Chlamis poft tergum elegantifiimo artificio defcendh, & dextra lyram Jufti-
nens finifira tripodi mirae venuflatis ìnnìtitur. Utinam gemma haec in parte inferiori effracla non
ejfet ! ibi enim profe&o Diofcoridis nomen legeremus, ut periti/fimi rei antiquariae viri Piklerìi
pater, & filiits, Francifcus Alfani, caeterique omnes ha&enus p itavere, cimi in hac penhus ani-
madvertatur idem fiylu;, & chara&er, quo Perfeus celeberrimi hujus artificis du&us efi. Si quii
revera Inter fé differunt haec monumenta, id folum efi quod Apollo hic praeclarioris etiam efi
opificii, ut ex gemma objervari licet.
En gemmar um omnium, quae badie in terr arimi orbe extant, praeclarum illud, ac fingisi are porten-
tum, omnium elegantiarum artìs diaglyphicae compendium. Qualis vero quantaque fit in hoc Apolline
pulchritudo, opificium, e'egantia, nulla profe&o verborum vi, atjue copia, & nullis eloquentiae colori-
bus explicari fatìs potefl. Scalptores fama celebres, antiquìtatìsperiti, homines docili, atqite fcioli quo-
que ad hujus gemmae inenarrabilcm pulchritudinem, miramque abfolutìjfiimarum omnium partium, quK
hi hoc fragmento obj'er vantar , confenfionem, merito obfiupefcunt ; ita ut abfque temeritatìs nota pronun-
cìari pojfit, gemmam hanc effe pulcherrimam inter univerfi orbìs gemmas, quae integras figuras exbt-
bent ; & in hanc mire quadrat illud Galeni (5) lib. 1. n^j x,p<;ewv de tempersmentis ; ubi de Polycleu
fiat uà loquitur, quae CANON nuncupata efl, cujus nimirum fingulae partes oh accuratijfimam inter Jett
fymmetriam a ut confenfionem omnibus admiratioui erant.
Ut
(1) Gori lafcr Amia. Etrur. Tal,, i. m>m. i, lullus lib. I. Eleg. 4. verf. 37. Solis aeterna eft Phnebo ,
(0 Vide Plinium lib. 34. cap. 8. & Paufaaiam phlribus Bacchoque juventa. Et Callimacbus Hymn. 1" Apo . V. 3 .•
in lodi lib. 5. & <?. (;) Cori loc. cìt. pag. 41. Quin etiam femper forrnofus , & femper juvenis.
U1 Siipil(imam pene noftrae gemmam exhibet Clip. Alex. (?) Gal. de temper. voi. 3. lib. i- cap. 9- Laudanrque
Maffeju, i„ gem, png_ 2, ,lum_ 47_ ex f/ua procul dubio Fla- mine? quamdam Polycleri ftataam Ciinonem appellarani,
vius Sirletus hanc formavit. In Mafeo Odefcalchio voi. 2. inde adeo id nomen fortitam, quod partium inter !epm
T. 1. Scuti in Mufeo Fior. voi. 1. T. 65. mtm. 6. gemmae nium modum ad unguem habeat. Vide etiam Galeri' V»
fere buie pmle, exbìbemur , in auibas Apollo /anima pulebri- 4. de fifa partium lib. 17- cap. 1, p''g- 7"-) '""'
tutine , perpetuale juventa praeditus afpkitur, ut inquìt Ti- ejafdem Velycleti Jlattiae REGOLA nuncupatae defcrìptìomm.
XLV1L
AFOLLO CLTHAROLDUS-
CLEONIS OPUS,
EX ECTYPIS ANT, FRANCISCI CORI.
QUum v'ir erudiiìjjimus Gorius (i) hanc gemmam public i jurìs fecìt in eumdem lapfus efi
errorem, in quem eum incidile de Pfeudo-Antiochi Minerva fignificavimus ; hanc entra
quoque gemmam ab eodem peritiamo Sirleto elaboratam arbitror, ex quo fit ut de Cleone,
quem (tatuarinni (z), non autem gemmarum caelatorem fuiffe fcimus, nihil in praefentiarum. Geni-
piam licet hoc noflro aevo fcalptam hic retulimus, tip caveant eruditi ab errore, in > quem eos indù-
cere poffet Gorius, cujus haec verba fum (3). Apollo nudus, velie in humeros rejefta, brevif-
fimo capillo, perpetua decorus juventa, polka pharetra utrimque tefta (Homerus k^i^t-t. re
(pxpsr^i/ appellat) dextera cytharam meditabundus tenet, iìnilìra aranti cura hypobaiì laureis encar-
piis ornatam, tangit; fuper quam tripus impofitus, oraculorum, & divinitatis fuae fyrabolum. Si
gemma haec antijuaforet,fingula expendenda ejfent Apollinis hujus attributa, Cythara nempe, Phare-
tra, Tripus, Ara, Dei denique Veftis; fed cum opus hoc recent kris artificis fit, ex hac explica-
tìone nulla lux antiquariae rei poteft accedere . Animadvertendum tamen e[t praeclarum artifi-
ceni ex antiquis monumentis Apollinem fuum omni ex parte fuiffe mutuatimi ,• cum eodem modo
plurimae antiquae gemmae Apollinem exhibeant, & praefertim nonnullae, quae apitd Mafejum, &
in Mufeo Odefcalchio, & Fiorentino extant, quaeque praeclarifjimi artificis oculis objervari potue-
runt (4). In eamdem prorfus formam Apollinem repraefentat Carneolae fragmentum ( quod efi
penes Dominum Schouvallo <j Imperatricis omnium Ruffiarum magnimi Cofmetam virimi ìmmo heroem
cuifefe au&or gratijfimum effe debereprofitetur) nuper effbfum. In ilio fané Apollo fiat mollijjimo cor-
porif habitu ; nil verius, nil delicatius trunco florentijfimi juvenis potefl excogìtarì, nil pulchrius facie
ridenti, gratiìfque referta. Chlamis poft tergum elegantifiimo artificio defcendh, & dextra lyram Jufti-
nens finifira tripodi mirae venuflatis ìnnìtitur. Utinam gemma haec in parte inferiori effracla non
ejfet ! ibi enim profe&o Diofcoridis nomen legeremus, ut periti/fimi rei antiquariae viri Piklerìi
pater, & filiits, Francifcus Alfani, caeterique omnes ha&enus p itavere, cimi in hac penhus ani-
madvertatur idem fiylu;, & chara&er, quo Perfeus celeberrimi hujus artificis du&us efi. Si quii
revera Inter fé differunt haec monumenta, id folum efi quod Apollo hic praeclarioris etiam efi
opificii, ut ex gemma objervari licet.
En gemmar um omnium, quae badie in terr arimi orbe extant, praeclarum illud, ac fingisi are porten-
tum, omnium elegantiarum artìs diaglyphicae compendium. Qualis vero quantaque fit in hoc Apolline
pulchritudo, opificium, e'egantia, nulla profe&o verborum vi, atjue copia, & nullis eloquentiae colori-
bus explicari fatìs potefl. Scalptores fama celebres, antiquìtatìsperiti, homines docili, atqite fcioli quo-
que ad hujus gemmae inenarrabilcm pulchritudinem, miramque abfolutìjfiimarum omnium partium, quK
hi hoc fragmento obj'er vantar , confenfionem, merito obfiupefcunt ; ita ut abfque temeritatìs nota pronun-
cìari pojfit, gemmam hanc effe pulcherrimam inter univerfi orbìs gemmas, quae integras figuras exbt-
bent ; & in hanc mire quadrat illud Galeni (5) lib. 1. n^j x,p<;ewv de tempersmentis ; ubi de Polycleu
fiat uà loquitur, quae CANON nuncupata efl, cujus nimirum fingulae partes oh accuratijfimam inter Jett
fymmetriam a ut confenfionem omnibus admiratioui erant.
Ut
(1) Gori lafcr Amia. Etrur. Tal,, i. m>m. i, lullus lib. I. Eleg. 4. verf. 37. Solis aeterna eft Phnebo ,
(0 Vide Plinium lib. 34. cap. 8. & Paufaaiam phlribus Bacchoque juventa. Et Callimacbus Hymn. 1" Apo . V. 3 .•
in lodi lib. 5. & <?. (;) Cori loc. cìt. pag. 41. Quin etiam femper forrnofus , & femper juvenis.
U1 Siipil(imam pene noftrae gemmam exhibet Clip. Alex. (?) Gal. de temper. voi. 3. lib. i- cap. 9- Laudanrque
Maffeju, i„ gem, png_ 2, ,lum_ 47_ ex f/ua procul dubio Fla- mine? quamdam Polycleri ftataam Ciinonem appellarani,
vius Sirletus hanc formavit. In Mafeo Odefcalchio voi. 2. inde adeo id nomen fortitam, quod partium inter !epm
T. 1. Scuti in Mufeo Fior. voi. 1. T. 65. mtm. 6. gemmae nium modum ad unguem habeat. Vide etiam Galeri' V»
fere buie pmle, exbìbemur , in auibas Apollo /anima pulebri- 4. de fifa partium lib. 17- cap. 1, p''g- 7"-) '""'
tutine , perpetuale juventa praeditus afpkitur, ut inquìt Ti- ejafdem Velycleti Jlattiae REGOLA nuncupatae defcrìptìomm.