DOI Heft:
Nr. 6
DOI Artikel:Het Arsenaal of voormalig O. Z. Huiszittenhuis te Amsterdam
DOI Artikel:Cuypers, Joseph Theodorus Johannes: Herstellingswerken
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.19798#0200
dat hierdoor niet slechts een groot verlies zoude worden toegebracht aan den
monumentenschat van Nederland, maar bovendien een hoogst gevaarlijk voorbeeld zoude
worden gegeven aan particuliere bezitters van monumenten, en dat, terwijl juist meermalen
ook door den Staat het behoud van reeds met slooping bedreigde bouwwerken kon worden
bewerkt, een streven in die richting voortaan zeer zal worden bemoeilijkt, wanneer de
Staat zelf door het prijsgeven van de hier genoemde gebouwen het voorbeeld geeft van
gemis aan verantwoordelijkheidsgevoel op dit gebied.
Redenen waarom het Bestuur Uwe Hooge Vergadering eerbiedig verzoekt om de
gevraagde goedkeuring niet te verkenen of alleen onder zoodanige voorwaarden, dat het
behoud van het geheel zoowel in- als uitwendig verzekerd zij.
Hetwelk doende enz.
HERSTELLINGSWERKEN.
Wanneer het overzicht der herstellingswerken, die voor en na in uitvoering komen,
in beeld zou worden gebracht, dan zoude de indruk, dien wij van de eenvoudige opsomming
ontvangen, veel afwisseling vertoonen en daardoor in verloop van tijden kenmerken ver-
krijgen, die als een maatstaf kunnen gelden van de belangstelling in gedenkteekenen van
geschiedenis en kunst, zooals die zich in den lande ontwikkelt. Eene halve eeuw geleden
b.v., was er bijna uitsluitend sprake van herstelling van R. Katholieke kerkgebouwen. Deze
herstellingen, die in den noodtoestand der gebouwen haar oorsprong vonden, werden geleid
en bevorderd door de belangstelling voor de stichting en het oudste verleden dier gebouwen.
Daarnaast zien wij, dat ’s Lands Regeering in die jaren nog gedoogt de vernieling van
de heerlijke Grafelijke zalen op het Binnenhof, en dat stadsbesturen, gedreven door
slecht begrepen ijver tot verbetering der verkeerswegen, hunne stadspoorten af breken,
die het natuurlijk sieraad der stad en een eereteeken hunner geschiedenis vormden.
In den loop der jaren is allereerst de houding der openbare bestuurslichamen aan-
merkelijk verbeterd. De drang daartoe ging uit van het Rijk, dat financieelen steun verleende.
Daardoor gingen ook de Gemeenten aan het werk en menige gemeente-toren werd voor
ondergang gered. Verscheidene raadhuizen zijn daarop gevolgd en ook andere gebouwen
in eigendom bij de Gemeente kwamen aan de beurt om voor ondergang of misvorming
en verknoeiing gered te worden. Zoo werden in den loop van 1909 het XVII eeuwsche
Huis met de Hoofden op de Keizersgracht te Amsterdam en de schilderachtige waag te
Enkhuizen met de zeer volledige bovenzaal van ’t Chirurgijnsgilde gerestaureerd.
De besturen der Provincies zijn thans nog niet alle financieel medewerkend in die
richting, hoewel althans geen onzer provinciale besturen de oude gebouwen, waarin het
gewestelijk beheer gevestigd is, meer anders dan in het oorspronkelijk karakter zal
onderhouden.
188
monumentenschat van Nederland, maar bovendien een hoogst gevaarlijk voorbeeld zoude
worden gegeven aan particuliere bezitters van monumenten, en dat, terwijl juist meermalen
ook door den Staat het behoud van reeds met slooping bedreigde bouwwerken kon worden
bewerkt, een streven in die richting voortaan zeer zal worden bemoeilijkt, wanneer de
Staat zelf door het prijsgeven van de hier genoemde gebouwen het voorbeeld geeft van
gemis aan verantwoordelijkheidsgevoel op dit gebied.
Redenen waarom het Bestuur Uwe Hooge Vergadering eerbiedig verzoekt om de
gevraagde goedkeuring niet te verkenen of alleen onder zoodanige voorwaarden, dat het
behoud van het geheel zoowel in- als uitwendig verzekerd zij.
Hetwelk doende enz.
HERSTELLINGSWERKEN.
Wanneer het overzicht der herstellingswerken, die voor en na in uitvoering komen,
in beeld zou worden gebracht, dan zoude de indruk, dien wij van de eenvoudige opsomming
ontvangen, veel afwisseling vertoonen en daardoor in verloop van tijden kenmerken ver-
krijgen, die als een maatstaf kunnen gelden van de belangstelling in gedenkteekenen van
geschiedenis en kunst, zooals die zich in den lande ontwikkelt. Eene halve eeuw geleden
b.v., was er bijna uitsluitend sprake van herstelling van R. Katholieke kerkgebouwen. Deze
herstellingen, die in den noodtoestand der gebouwen haar oorsprong vonden, werden geleid
en bevorderd door de belangstelling voor de stichting en het oudste verleden dier gebouwen.
Daarnaast zien wij, dat ’s Lands Regeering in die jaren nog gedoogt de vernieling van
de heerlijke Grafelijke zalen op het Binnenhof, en dat stadsbesturen, gedreven door
slecht begrepen ijver tot verbetering der verkeerswegen, hunne stadspoorten af breken,
die het natuurlijk sieraad der stad en een eereteeken hunner geschiedenis vormden.
In den loop der jaren is allereerst de houding der openbare bestuurslichamen aan-
merkelijk verbeterd. De drang daartoe ging uit van het Rijk, dat financieelen steun verleende.
Daardoor gingen ook de Gemeenten aan het werk en menige gemeente-toren werd voor
ondergang gered. Verscheidene raadhuizen zijn daarop gevolgd en ook andere gebouwen
in eigendom bij de Gemeente kwamen aan de beurt om voor ondergang of misvorming
en verknoeiing gered te worden. Zoo werden in den loop van 1909 het XVII eeuwsche
Huis met de Hoofden op de Keizersgracht te Amsterdam en de schilderachtige waag te
Enkhuizen met de zeer volledige bovenzaal van ’t Chirurgijnsgilde gerestaureerd.
De besturen der Provincies zijn thans nog niet alle financieel medewerkend in die
richting, hoewel althans geen onzer provinciale besturen de oude gebouwen, waarin het
gewestelijk beheer gevestigd is, meer anders dan in het oorspronkelijk karakter zal
onderhouden.
188