DOI Heft:
[Nr. 2]
DOI Artikel:Peters, C. H.: Oud - Groningen, [1]
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.19806#0063
STAD EN LANDE.
Er bestaat een hoogst eigenaardig, reeds eeuwen doorloopend, sterk sprekend
verband tusschen die twee, tusschen de Stad en het Gewest Groningen, een verband,
zooals we dit, op die wijze en in die mate, in geen enkel ander gewest terugvinden.
De Stad en het Gewest, de Stad met de Ommelanden, zooals het reeds in AJ. 1380
heette, zij zijn, zij vormden als het ware één geheel, elkaar in tal van opzichten aanvullend,
steunend, kracht en beteekenis gevend, eikaars welvaart en bloei bevorderend.
Afb. 2. Plattegrond der stad van omstreeks A°. 1575, naar Braun en Hogenberg.
De Stad, nadat hare oorspronkelijk landbouwdrijvende bevolking, misschien reeds
vóór of in de Xde eeuw, langzamerhand grootendeels was veranderd in, vervangen
door eene handels- en bedrijfs-bevolking, zij werd nu de gewestelijke markt-, de koop-
of ruil-plaats, met al de voordeelen en met al de beteekenis daaraan oudtijds onwille-
keurig verbonden.
Die voordeelen en die beteekenis reeds vroegtijdig en ten vollen inziende, wist
zij, de Stad, bij voortduring te beletten, desnoods met geweld, het ontstaan en de
ontwikkeling eener tweede gewestelijke marki-plaats, eener tweede stad in de Provincie,
die haar naam droeg.
51
Er bestaat een hoogst eigenaardig, reeds eeuwen doorloopend, sterk sprekend
verband tusschen die twee, tusschen de Stad en het Gewest Groningen, een verband,
zooals we dit, op die wijze en in die mate, in geen enkel ander gewest terugvinden.
De Stad en het Gewest, de Stad met de Ommelanden, zooals het reeds in AJ. 1380
heette, zij zijn, zij vormden als het ware één geheel, elkaar in tal van opzichten aanvullend,
steunend, kracht en beteekenis gevend, eikaars welvaart en bloei bevorderend.
Afb. 2. Plattegrond der stad van omstreeks A°. 1575, naar Braun en Hogenberg.
De Stad, nadat hare oorspronkelijk landbouwdrijvende bevolking, misschien reeds
vóór of in de Xde eeuw, langzamerhand grootendeels was veranderd in, vervangen
door eene handels- en bedrijfs-bevolking, zij werd nu de gewestelijke markt-, de koop-
of ruil-plaats, met al de voordeelen en met al de beteekenis daaraan oudtijds onwille-
keurig verbonden.
Die voordeelen en die beteekenis reeds vroegtijdig en ten vollen inziende, wist
zij, de Stad, bij voortduring te beletten, desnoods met geweld, het ontstaan en de
ontwikkeling eener tweede gewestelijke marki-plaats, eener tweede stad in de Provincie,
die haar naam droeg.
51