Koninklijke Nederlandse Oudheidkundige Bond [Hrsg.]: Bulletin van den Nederlandschen Oudheidkundigen Bond (2.Ser. 10.1917)

Was de XVIlde eeuw Groningen's
belangrijkste eeuw, de XVIIIde daar-
entegen was, zoo al eene niet van

ruste, dan toch eene waarin weinig
...... . . Afb. 35. Het voormalige huis»Ewsum”, het tegenwoordige

belangrijks, mets grootsch werd onder- Gerechtshof, in de Oude Boteringe-straat.

nomen, doch waarin het in de vorige

eeuw ondernomene kalm werd voortgezet en men nu ten deele op het verleden teerde.
Het ingrijpendst gedeelte dier eeuw, was voor de stad, de omwenteling, de komst 1

dieping, vensters in de stad meestal gedekt en ontlast door een halfrond boogje met
gebeeldhouwde sluitsteenen, een sierlijk gebeitelde zand-steenen schelp omsluitend.

Het kruis-venster overal elders toen regel, was hier bijna uitzondering, het komt
voor, o. m. in de gevels van het Collecte-huis, maar bij voorkeur bezigt men toch het
lange, smalle venster, door een steenen
kalf halverwege in tweeën gedeeld en
het ondergedeelte met een luik sluit-
baar. Juist die langeen smalle venster-
vormen, met die kleine boogjes en
sierlijke schelpjes ze dekkend, en die
zandsteenen gevel-banden ze bindend,
bedriegen u in de afmeting van de
gevels dier huizen, die veel langer
en veel hooger schijnen dan zij in
werkelijkheid zijn. Daar zit, trots hun
eenvoud, iets eigenaardigs, iets aparts
in die gevels, dat onmiddelijk vervalt
bij verandering der vensterafmetingen,
zij worden dan smaller, lager, armer,
ondanks alle versiering daaraan
overigens besteed. Ook die leuke
lage hoofdingangen, die meestal op
’t sierlijkst behandelde topgevels en
die ziende krul-ankers, zij geven te
zamen aan het Groninger-huis een
bizonder cachet:), welke huistijpe
men wel in Emden, maar in onze
steden verder nergens zóó terugvindt.

1) Eene zelfde schelp-versiering boven de vensters, komt sporadisch in enkele steden meer voor,
o. m. in Amersfoort, Deventer, Enkhuizen en Koevorden, dezelfde typische venstervorm echter nergens.

83