wegen, dat nu bijna elk dorpje in de Provincie met de stad verbindt, waarvan alleen
tusschen de jaren 1845 tot 1880 over de 100.000 str. Meter zijn gelegd, terwijl tevens
sedert 1826 begonnen werd met het graven van tal van vaarten en diepen naar en in
alle gedeelten der Provincie, waaronder in 1856 een groot scheepvaart-kanaal naar Delfzijl,
naar de Eems. Al die
groote werken, meeren-
deels op aandrang van en
met geldelijken steun der
stad uitgevoerd, terwijl
tevens door haar met de
vroeger begonnen veenont-
ginningen en indijkingen
werd voortgegaan, kwamen
het verkeer, den bloei en
de welvaart van Stad en
Gewest beiden ten goeden.
De Groninger graanbeurs
kreeg langzamerhand zelfs
groote beteekenis, en nadat
hare vesting in 1874 was
opgeheven en zij zich nu
naar alle zijden vrijelijk
kon uitbreiden, verdub-
belde zij in korten tijd
opnieuw haar grondvlak,
terwijl hare bevolking van
26.049 inwoners in 1809,
in 31 December 1904
bleek te zijn aangegroeid
tot 71.490.
Bouwwerken van bizon-
dere kunstwaarde, en in
een eigen architectorisch
Afb. 38. Gevel van A°. 1627, aan de Osse-markt. karakter uitgevoerd als
voorheen, kwamen in deze
eeuw in de stad niet tot stand; het was de eeuw der utiliteitswerken, de eeuw van de
opheffing van haar isolement, de eeuw van het ver/ceers-wezen, en het eischen van spoed-
verbindingen en in hare tweede helft die van buitengewone uitbreiding van wetenschappelijk
onderwijs, op elk gebied, de eeuw van tal van nieuwe, meest sociale eischen, daarbij
in haar haast vaak alles opruimend wat haar maar even hinderde of in den weg
86
tusschen de jaren 1845 tot 1880 over de 100.000 str. Meter zijn gelegd, terwijl tevens
sedert 1826 begonnen werd met het graven van tal van vaarten en diepen naar en in
alle gedeelten der Provincie, waaronder in 1856 een groot scheepvaart-kanaal naar Delfzijl,
naar de Eems. Al die
groote werken, meeren-
deels op aandrang van en
met geldelijken steun der
stad uitgevoerd, terwijl
tevens door haar met de
vroeger begonnen veenont-
ginningen en indijkingen
werd voortgegaan, kwamen
het verkeer, den bloei en
de welvaart van Stad en
Gewest beiden ten goeden.
De Groninger graanbeurs
kreeg langzamerhand zelfs
groote beteekenis, en nadat
hare vesting in 1874 was
opgeheven en zij zich nu
naar alle zijden vrijelijk
kon uitbreiden, verdub-
belde zij in korten tijd
opnieuw haar grondvlak,
terwijl hare bevolking van
26.049 inwoners in 1809,
in 31 December 1904
bleek te zijn aangegroeid
tot 71.490.
Bouwwerken van bizon-
dere kunstwaarde, en in
een eigen architectorisch
Afb. 38. Gevel van A°. 1627, aan de Osse-markt. karakter uitgevoerd als
voorheen, kwamen in deze
eeuw in de stad niet tot stand; het was de eeuw der utiliteitswerken, de eeuw van de
opheffing van haar isolement, de eeuw van het ver/ceers-wezen, en het eischen van spoed-
verbindingen en in hare tweede helft die van buitengewone uitbreiding van wetenschappelijk
onderwijs, op elk gebied, de eeuw van tal van nieuwe, meest sociale eischen, daarbij
in haar haast vaak alles opruimend wat haar maar even hinderde of in den weg
86