DOI Heft:
[Nr. 3]
DOI Artikel:Six, E. W. C.: Willem Daniëlsz van Tetrode, [1]
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.19806#0144
»Guilielmo Tettrodeo, Delphensi, Battavo, Reverendissimi Archiepiscopi Coloniensis
»et Principis Electoris Illustrissimi, Architecto Authore ; Coloniae Agrippinae A 'MDLXXV
Mens. Augusto Petri Ouerradi Formulis. Adria de Weert fïg.” Tetrode moet dus in 1575
architect van den Aartsbisschop Salentin von Isenburg *) geworden zijn, wat blijkt uit het
feit, dat dezelfde personen, die één jaar vroeger werk van hem reproduceerden en daarbij
slechts zijn naam als maker van dat werk vermeldden, nu een opdracht aan hem onder
een prent stellen, zooals men alleen voor personen van aanzien placht te doen. De kunstenaar
moet wel een goeden naam gehad hebben, dat hij zoo kort na zijne vestiging in Keulen
— hoogstens drie jaar, daar het hoog-altaar in de Oude Kerk in Maart 1572 gereed gekomen
is — zulk een aanzienlijk ambt bekleedde. Helaas vermag ik niet te zeggen, hoelang onze
beeldhouwer in Keulen gewoond heeft en welke werken hij daar uitgevoerd heeft; pogingen
om iets naders omtrent ’s kunstenaars verblijf in die stad te weten te komen bleven zonder
resultaat. Waar het een architect van Salentin von Isenburg gold, ried de Keulsche
stadsbibliothecaris, prof. Hansen, mij echter aan eens navraag te doen bij het Koninklijk
Staats-archief te Düsseldorf.
Toen ik mij hierop tot genoemde instelling wendde, werd mij geantwoord, dat in
het archief van het Keurbisdom Keulen, voor wat de 16de eeuw betreft, groote leemten zijn,
waardoor o. a. de rekeningen van Salentin geheel ontbreken, zoodat, tenzij ik bepaalde kerken
kon opgeven, voor welke Tetrode gewerkt heeft, verdere onderzoekingen naar den kunstenaar
dus te veel tijd in beslag zouden nemen. Laat ons hopen, dat die reden eenmaal in rustiger
tijden vervalt, wellicht zal het ons dan mogelijk worden ook uitvoeriger over dit verblijf
in Keulen te schrijven. Zoo mr. Willem uitsluitend voor Bisschop Salentin gearbeid heeft,
kan zijn aanwezigheid aldaar niet van langen duur geweest zijn, aangezien diens regeering
reeds in 1577 afgeloopen was.
In ieder geval is het waarschijnlijk, dat Tetrode vóór 1587 weer naar zijn land
teruggekeerd is. Uit dat jaar immers dateert zijn schotelontwerp, door Hendrik Goltzius
uitgevoerd en door diens leerling Jacob de Gheyn gegraveerd ~). Beide zijn Haarlemmers,
zou hij misschien omstreeks dat jaar in Haarlem geweest zijn?
Hiermede is onze kennis van het leven van Willem van Tetrode ten einde.
Immers drie zijner tijdgenooten, wier arbeid wij nog niet nagingen, nml. Pieter van Opmeer,
Michael Vosmeer en Arent van Buchell, verhalen niets, dat tot vollediger kennis van zijn
leven kan bijdragen. 1 2
1) Gekozen 23 October 1567 legt hij negen jaren later op 19 September 1576 zijn waardigheden
neer, waarschijnlijk in verband met plannen tot een huwelijk, dat hij een jaar later aanging met
Antonia van Arenberg. Zie Ennen, Geschichte der Stadt Köln. dl. IV, p. 628.
2) Zie artikel Prof. Jhr. Dr. J. Six, Onze Kunst, Maart 1915. Dit ontwerp is geteekend Guilelmus
Telrho. Telkens vindt men ’s kunstenaars naam anders geschreven. In de rekeningboeken van de Oude Kerk
te Delft staat zoowel v. Tettenroede als v. Tetroede, v. Tedrood en v. Tetrod. In het Latijn vinden
we Tetrodius, Tetrodeus, Tetrodeius en Telrho naast elkander in gebruik. Nagier (cl Künstlerlexicon)
noemt nog twee andere namen op nml. Tetterdil en Tettesdet, die vermoedelijk op onzen beeldhouwer
betrekking hebben en op hem onbekende prenten naar het werk van letrode moeten voorkomen.
132
»et Principis Electoris Illustrissimi, Architecto Authore ; Coloniae Agrippinae A 'MDLXXV
Mens. Augusto Petri Ouerradi Formulis. Adria de Weert fïg.” Tetrode moet dus in 1575
architect van den Aartsbisschop Salentin von Isenburg *) geworden zijn, wat blijkt uit het
feit, dat dezelfde personen, die één jaar vroeger werk van hem reproduceerden en daarbij
slechts zijn naam als maker van dat werk vermeldden, nu een opdracht aan hem onder
een prent stellen, zooals men alleen voor personen van aanzien placht te doen. De kunstenaar
moet wel een goeden naam gehad hebben, dat hij zoo kort na zijne vestiging in Keulen
— hoogstens drie jaar, daar het hoog-altaar in de Oude Kerk in Maart 1572 gereed gekomen
is — zulk een aanzienlijk ambt bekleedde. Helaas vermag ik niet te zeggen, hoelang onze
beeldhouwer in Keulen gewoond heeft en welke werken hij daar uitgevoerd heeft; pogingen
om iets naders omtrent ’s kunstenaars verblijf in die stad te weten te komen bleven zonder
resultaat. Waar het een architect van Salentin von Isenburg gold, ried de Keulsche
stadsbibliothecaris, prof. Hansen, mij echter aan eens navraag te doen bij het Koninklijk
Staats-archief te Düsseldorf.
Toen ik mij hierop tot genoemde instelling wendde, werd mij geantwoord, dat in
het archief van het Keurbisdom Keulen, voor wat de 16de eeuw betreft, groote leemten zijn,
waardoor o. a. de rekeningen van Salentin geheel ontbreken, zoodat, tenzij ik bepaalde kerken
kon opgeven, voor welke Tetrode gewerkt heeft, verdere onderzoekingen naar den kunstenaar
dus te veel tijd in beslag zouden nemen. Laat ons hopen, dat die reden eenmaal in rustiger
tijden vervalt, wellicht zal het ons dan mogelijk worden ook uitvoeriger over dit verblijf
in Keulen te schrijven. Zoo mr. Willem uitsluitend voor Bisschop Salentin gearbeid heeft,
kan zijn aanwezigheid aldaar niet van langen duur geweest zijn, aangezien diens regeering
reeds in 1577 afgeloopen was.
In ieder geval is het waarschijnlijk, dat Tetrode vóór 1587 weer naar zijn land
teruggekeerd is. Uit dat jaar immers dateert zijn schotelontwerp, door Hendrik Goltzius
uitgevoerd en door diens leerling Jacob de Gheyn gegraveerd ~). Beide zijn Haarlemmers,
zou hij misschien omstreeks dat jaar in Haarlem geweest zijn?
Hiermede is onze kennis van het leven van Willem van Tetrode ten einde.
Immers drie zijner tijdgenooten, wier arbeid wij nog niet nagingen, nml. Pieter van Opmeer,
Michael Vosmeer en Arent van Buchell, verhalen niets, dat tot vollediger kennis van zijn
leven kan bijdragen. 1 2
1) Gekozen 23 October 1567 legt hij negen jaren later op 19 September 1576 zijn waardigheden
neer, waarschijnlijk in verband met plannen tot een huwelijk, dat hij een jaar later aanging met
Antonia van Arenberg. Zie Ennen, Geschichte der Stadt Köln. dl. IV, p. 628.
2) Zie artikel Prof. Jhr. Dr. J. Six, Onze Kunst, Maart 1915. Dit ontwerp is geteekend Guilelmus
Telrho. Telkens vindt men ’s kunstenaars naam anders geschreven. In de rekeningboeken van de Oude Kerk
te Delft staat zoowel v. Tettenroede als v. Tetroede, v. Tedrood en v. Tetrod. In het Latijn vinden
we Tetrodius, Tetrodeus, Tetrodeius en Telrho naast elkander in gebruik. Nagier (cl Künstlerlexicon)
noemt nog twee andere namen op nml. Tetterdil en Tettesdet, die vermoedelijk op onzen beeldhouwer
betrekking hebben en op hem onbekende prenten naar het werk van letrode moeten voorkomen.
132