106
MÉLANGES D'ARCHÉOLOGIE.
H. EXPLICATION
mSTORIOUE ET SYMBOUQUE.
îj'histoire du philosophe Craton est probablement ce que !a plupart des iccteurs con-
naissent le moins dans tous les faits historiques rappelés par l'artiste liégeois; et, bien qu'on
soit assez excusable d'ignorer ce trait, parce qu'il ne repose sur aucun récit authentique,
il importe de le connaître, pour comprendre les monuments consacrés durant le moyen âge
à la légende de saint Jean l'Evangéliste '.Voici, à peu de chose près, ce qu'en dit la Légende
dorée, d'après Mellitus dont je donnerai le texte en note ^ : « Un jour (à Ephèse), le pbi-
' Par exemple dans mi vitrail de Chartres.
- ,!e suivrai l'extrait donne par Bernardus Guidonis dans
son&MMTora/ (Bihl. royale, , n" 159) où le texte
est parfois préférable à celui que suivait Fabricius (Cod.
apocr. N. T. , P. 11F, 607, sq). « ... Altéra vero die
Craton phiiosophus in foro proposuerat de contemptu
mundi hujusmodi spectaculum. Duosjuvencsfratresditis-
simos fecerat distracto patrimonio gemmas cmere singulas,
ut eas in conspectu omnis frangèrent poputi. Quod quum
facerent pueri, contigit inde transitum habere apostolutn ;
et convocans ad se Cratonem philosophum, ait : Stultus
est iste mundi contemptus qui hominum ore laudatur, et
condemnatur divino; sicutjana est medicina in qua non
vitia curantur animarnm, sed ncc corporum. Magistcr
itaquemeusjuvenem cupientem advitam aeternam attin-
gere, bis verbis instruxit (Matth. xix, 21) ut si vellet per-
fectus esse, venderet omnia sua et daret pauperibus; quo
facto thesaurum in caelo acciperet, et vitam quae fincm
non habetinveniret. Cui Craton dixit: Humanae cupidi-
tatis fructus in medio hominum positus, confractusest;
sed si vere Deusest magistertuus, et vulthocheri ut
pauperibus crogetur census pretiosarmn duarum gemma-
rum, fac eas reintegrari ut quod ego feci ad famam homi-
num, tu facias adgloriatn ejus qucmtuum magistrum esse
commendas. Tune beatus Johannes colligens fragmenta
gemmarum et ponens ca in unum, elevavit oculos ad
caelum et ait : Domine Jesu Christc, cui nihil impossibile
est; qui perditum tnundum per lignum concupiscentiae ,
perlignum crucis tuaetuis fidelibusreparasti; qui nato
cacco oculos quos natura excaecaverat reddidisti ; qui mor-
tuum Lazarutn et sepultum post quartum diem ad superos
revocasti, et omnes morbos omnemque aegritudinem vir-
tutistuæverbocurasti; adesto, Domine, super istos lapides
pretiosos quos, ignorantes fructum cleemosynæ, ad plausus
hominum confregerunt. Tu, Domine , per manus angelo-
rum tuorum modo repara ; ut, pretio eorum, misericordiæ
usus expletus, faciat credentes tibi ad tuum pervenire im-
perium ; qui cum Pâtre et Spiritu Sancto vivis et régnas in
sæcula sæculorum. Quumque respondissent fideles qui
cum apostolo erant, et dixissent Avne?:, ita sunt solidata
MÉLANGES D'ARCHÉOLOGIE.
H. EXPLICATION
mSTORIOUE ET SYMBOUQUE.
îj'histoire du philosophe Craton est probablement ce que !a plupart des iccteurs con-
naissent le moins dans tous les faits historiques rappelés par l'artiste liégeois; et, bien qu'on
soit assez excusable d'ignorer ce trait, parce qu'il ne repose sur aucun récit authentique,
il importe de le connaître, pour comprendre les monuments consacrés durant le moyen âge
à la légende de saint Jean l'Evangéliste '.Voici, à peu de chose près, ce qu'en dit la Légende
dorée, d'après Mellitus dont je donnerai le texte en note ^ : « Un jour (à Ephèse), le pbi-
' Par exemple dans mi vitrail de Chartres.
- ,!e suivrai l'extrait donne par Bernardus Guidonis dans
son&MMTora/ (Bihl. royale, , n" 159) où le texte
est parfois préférable à celui que suivait Fabricius (Cod.
apocr. N. T. , P. 11F, 607, sq). « ... Altéra vero die
Craton phiiosophus in foro proposuerat de contemptu
mundi hujusmodi spectaculum. Duosjuvencsfratresditis-
simos fecerat distracto patrimonio gemmas cmere singulas,
ut eas in conspectu omnis frangèrent poputi. Quod quum
facerent pueri, contigit inde transitum habere apostolutn ;
et convocans ad se Cratonem philosophum, ait : Stultus
est iste mundi contemptus qui hominum ore laudatur, et
condemnatur divino; sicutjana est medicina in qua non
vitia curantur animarnm, sed ncc corporum. Magistcr
itaquemeusjuvenem cupientem advitam aeternam attin-
gere, bis verbis instruxit (Matth. xix, 21) ut si vellet per-
fectus esse, venderet omnia sua et daret pauperibus; quo
facto thesaurum in caelo acciperet, et vitam quae fincm
non habetinveniret. Cui Craton dixit: Humanae cupidi-
tatis fructus in medio hominum positus, confractusest;
sed si vere Deusest magistertuus, et vulthocheri ut
pauperibus crogetur census pretiosarmn duarum gemma-
rum, fac eas reintegrari ut quod ego feci ad famam homi-
num, tu facias adgloriatn ejus qucmtuum magistrum esse
commendas. Tune beatus Johannes colligens fragmenta
gemmarum et ponens ca in unum, elevavit oculos ad
caelum et ait : Domine Jesu Christc, cui nihil impossibile
est; qui perditum tnundum per lignum concupiscentiae ,
perlignum crucis tuaetuis fidelibusreparasti; qui nato
cacco oculos quos natura excaecaverat reddidisti ; qui mor-
tuum Lazarutn et sepultum post quartum diem ad superos
revocasti, et omnes morbos omnemque aegritudinem vir-
tutistuæverbocurasti; adesto, Domine, super istos lapides
pretiosos quos, ignorantes fructum cleemosynæ, ad plausus
hominum confregerunt. Tu, Domine , per manus angelo-
rum tuorum modo repara ; ut, pretio eorum, misericordiæ
usus expletus, faciat credentes tibi ad tuum pervenire im-
perium ; qui cum Pâtre et Spiritu Sancto vivis et régnas in
sæcula sæculorum. Quumque respondissent fideles qui
cum apostolo erant, et dixissent Avne?:, ita sunt solidata