DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.9539#0186
i j8 Befchryving des Keizerrijk*
den dereerstekomstevandePortuge- digt, meteen geschenk van een witte
en in Indien. Danisnamaelsgestaekt hen of fesant, wierd de gezant by
n achter gebleven, eensdeels door de 'sKeizersleer-meesterC/^#«<»g;, een
verre afgelegentheid der plaetsen: i grote sterrekunde, begiftigt met ze
eensdeels uit vreeze voor de Portuge-
sen. Maer na Japan, de Filipp'mer ei-
landen , Mac as ar re,Java, Kamboya,Sion,
en Cochinchina,.zenden deSinesen ook
nu noch over zee hunne kielen, gela-
den met koop-waren: inzonderheid
die van het Landschap van Fokien:
want naulix eenige andere Sinesen va-
ren ter zee of bezoeken, tegen 's Rijx
wetten, uitheemschegewesten
ker werk-stuk, wonder kunstig door-
wrocht, welk van zelf, zonder ophou-
den, een onfeilbare weg na 't zuide
toonde, 'tzy men dien te water ofte
lande reisde. Dit werk-stuk wierd met
twee letter-grepen Zinan genoemt,
gcheellijk met de zelfde, met de wel-,
ken heden 'sdaegs de Sinesen den
zeil-steen noemen. Tot een onfeil-
baer bewijs , zeit Martijn , desselfs
Keizer Hiaou , die des jaers voor \ gebruik al tc dien tijde by de Sinesen
's Heilands geboorte hondert en veer- j gevonden zy geweest.
tig begon te heerschen, zond, na het\ Het is niet, gelijk ons kompas, in
t'onderbrengen der Koningrijken J twee en dertig strepen verdeilt, maer
Tuepi (heden Tunking en Laos ,)Tavon, j slechts in vier, na de vier Hooft- win-
Takia, na 'tweste gelegen, onder be- J den van Oost, West, Zuideen Noor-
leid van den Veltheer Chankieng, een ' de
vloot schepen na'tooste, door de Si
neeschezee, of zeeboezem Sang ge-
heten.
Doch worden de plaetsen die deze
vloot met zijne kielen quam aen te
doen, by deSineesche Schry vers nau-
lix aengeroert ,• hoewel geen wonder:
want gelijk deze volken een groot en
hoog gevoelen van zich zelf hebben,
alzoo achten zy niemand , dan zich
zelfs, en dingen van uitheemsche vol-
ken en Koningrijken, nietwaerdigte
weten noch te beschrijven. Derhal-
ven men niet zeggenkanofdevloot
na Japan of na $ eilanden Liufon, Cei-
lon,Ja-va, Kamboya en diergelijke plaet-
sen is overgesteken.
Het vroeg uitvinden van den zeil-
steen en kompas, door deSinesen, ge-
ven ook gene onfeilbare bewijzen van
hunnen(chipvaert overzee.
Zoo Martijn getuigt, zou de zeil-
steen en desselfs wijzen na 't zuide en
noorde of 't kompas vele eeuwen
voor de geboorte des Heilands , eer
de volken van Europedaer kennis af
hadden, by de Sinesen bekent zijn ge-
weest. Want als onder de regering van
Keizer Zing, die des jaers voor de ge-
De Sinesen verstaen zich weinig of
niet óp de schipvaert, nochte weten,
van gene hoogte te peilen met den
graedboog. Zy regelen zich alleen-
lijk na het kompas en avond-sterre.
By opstaen van storm en onweer zoe-
ken zy niet de ruime zee, gelijk d'on-
zendoen, maer lopen met hetsehip
tegen 'tland aen , en springen over
boord , met een geroep Se qua , Se-
qua.
'k Zal hier laten volgen,'t geen my,
aengaende de Sineesche schepen, ter
hand gekomen is, uit de schrilten van
zekeren Schotsman David Wricht,
die een lange wijle zich op het ei-
land Formoja en Sina opgehouden
heeft.
De Sinesen noemen hunne grote
en oorlogs-schepen Tzoen , en niet
Jonken of Jouenchen , gelijk de mee-
sten geschreven hebben ; maer ver-
staen met dien naem onze Christen
schepen. Eenige dezer voeren elf-
honderdlast: zommige duizend: an-
dere zes, andere twee-honderd : an-
dere minder lasten.
De oorlogh-schepen hebben twee
schansen , een achter en een voor:
boorte des Heilands elf hondert vijf- j dan staen hooger, als 't boord van
tien begon te heerschen, deKozinzi-) 'tschip. In deze bevind haer de knjgs
ners, by de Sinesen Kiaochi genaemt,
voor d' eerste reize eenen gezant aen
den zeiven Keizer hadden afgevaer-
naght, ten tijde van een gessooten
gevecht, beneven al het krijgs - ge-
weer.
De
den dereerstekomstevandePortuge- digt, meteen geschenk van een witte
en in Indien. Danisnamaelsgestaekt hen of fesant, wierd de gezant by
n achter gebleven, eensdeels door de 'sKeizersleer-meesterC/^#«<»g;, een
verre afgelegentheid der plaetsen: i grote sterrekunde, begiftigt met ze
eensdeels uit vreeze voor de Portuge-
sen. Maer na Japan, de Filipp'mer ei-
landen , Mac as ar re,Java, Kamboya,Sion,
en Cochinchina,.zenden deSinesen ook
nu noch over zee hunne kielen, gela-
den met koop-waren: inzonderheid
die van het Landschap van Fokien:
want naulix eenige andere Sinesen va-
ren ter zee of bezoeken, tegen 's Rijx
wetten, uitheemschegewesten
ker werk-stuk, wonder kunstig door-
wrocht, welk van zelf, zonder ophou-
den, een onfeilbare weg na 't zuide
toonde, 'tzy men dien te water ofte
lande reisde. Dit werk-stuk wierd met
twee letter-grepen Zinan genoemt,
gcheellijk met de zelfde, met de wel-,
ken heden 'sdaegs de Sinesen den
zeil-steen noemen. Tot een onfeil-
baer bewijs , zeit Martijn , desselfs
Keizer Hiaou , die des jaers voor \ gebruik al tc dien tijde by de Sinesen
's Heilands geboorte hondert en veer- j gevonden zy geweest.
tig begon te heerschen, zond, na het\ Het is niet, gelijk ons kompas, in
t'onderbrengen der Koningrijken J twee en dertig strepen verdeilt, maer
Tuepi (heden Tunking en Laos ,)Tavon, j slechts in vier, na de vier Hooft- win-
Takia, na 'tweste gelegen, onder be- J den van Oost, West, Zuideen Noor-
leid van den Veltheer Chankieng, een ' de
vloot schepen na'tooste, door de Si
neeschezee, of zeeboezem Sang ge-
heten.
Doch worden de plaetsen die deze
vloot met zijne kielen quam aen te
doen, by deSineesche Schry vers nau-
lix aengeroert ,• hoewel geen wonder:
want gelijk deze volken een groot en
hoog gevoelen van zich zelf hebben,
alzoo achten zy niemand , dan zich
zelfs, en dingen van uitheemsche vol-
ken en Koningrijken, nietwaerdigte
weten noch te beschrijven. Derhal-
ven men niet zeggenkanofdevloot
na Japan of na $ eilanden Liufon, Cei-
lon,Ja-va, Kamboya en diergelijke plaet-
sen is overgesteken.
Het vroeg uitvinden van den zeil-
steen en kompas, door deSinesen, ge-
ven ook gene onfeilbare bewijzen van
hunnen(chipvaert overzee.
Zoo Martijn getuigt, zou de zeil-
steen en desselfs wijzen na 't zuide en
noorde of 't kompas vele eeuwen
voor de geboorte des Heilands , eer
de volken van Europedaer kennis af
hadden, by de Sinesen bekent zijn ge-
weest. Want als onder de regering van
Keizer Zing, die des jaers voor de ge-
De Sinesen verstaen zich weinig of
niet óp de schipvaert, nochte weten,
van gene hoogte te peilen met den
graedboog. Zy regelen zich alleen-
lijk na het kompas en avond-sterre.
By opstaen van storm en onweer zoe-
ken zy niet de ruime zee, gelijk d'on-
zendoen, maer lopen met hetsehip
tegen 'tland aen , en springen over
boord , met een geroep Se qua , Se-
qua.
'k Zal hier laten volgen,'t geen my,
aengaende de Sineesche schepen, ter
hand gekomen is, uit de schrilten van
zekeren Schotsman David Wricht,
die een lange wijle zich op het ei-
land Formoja en Sina opgehouden
heeft.
De Sinesen noemen hunne grote
en oorlogs-schepen Tzoen , en niet
Jonken of Jouenchen , gelijk de mee-
sten geschreven hebben ; maer ver-
staen met dien naem onze Christen
schepen. Eenige dezer voeren elf-
honderdlast: zommige duizend: an-
dere zes, andere twee-honderd : an-
dere minder lasten.
De oorlogh-schepen hebben twee
schansen , een achter en een voor:
boorte des Heilands elf hondert vijf- j dan staen hooger, als 't boord van
tien begon te heerschen, deKozinzi-) 'tschip. In deze bevind haer de knjgs
ners, by de Sinesen Kiaochi genaemt,
voor d' eerste reize eenen gezant aen
den zeiven Keizer hadden afgevaer-
naght, ten tijde van een gessooten
gevecht, beneven al het krijgs - ge-
weer.
De