DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.9539#0187
■van Sina ,
De grootste oorlogs-schepen voe-
ren niet boven veertig stukken: zora-
mige dertig : andere twintig én tien.
Al hun geichut op de schepen is kl&in-
der, dan dat van d' onzen, en schie-
ten zommige niet boven acht pont
yzer: andere slechts vier, drie, twee en
een. Eenige zijn gegoten van koper :
andere van yzer.
Oorlogs-schepen ,met veertig stuk-
ken geschuts voeren acht honderdt
man: die met tien, twee honderd: ge-
meenelijk meer krijghs , als boots-
volk.
Het geweer, dat zy hanteren,is een
musket, piek., pijl, boog, schild en
zwaerd : zy gebruiken ook stink-pot-
ten, en meenigerlei slag van vuurwer-
ken,en rusten veele branders of brant-
schepen toe.
De oorlogs-schepen zijn op een
ander fatsoen gemaekt, als d' onze: te
weten breed achter, gelijk onze spie-
gel-schepen : en ook breed van vo-
re ; hoewel voor niet breder dan
drie voet, en trekken van het midden
na vore smal toe.
Gene kiel hebben de Sineesche
schepen ; maer de bodem is heel plat.
De grootste, zoo wel alsdeklein-
ste, voeren ssechts twee masten, zon-
der stengen , ree, of boeghsprieten.
De zeilen zijn gemaekt van rot-
tings en bamboes-bladen , in dezer
wijze:
Eerst word een netwerk van ge-
spouwen dunne rottings gemaekt, op
de grote van het zeil: hier op, ter aer-
de gespreid , vijf dik bamboes-bla-
den geleid : en eindelijk op deze
weer een ander netwerk van gespou-
vven rottings , gemaekt op een zel-
ve wijze gelijk het onderste. Al het
welk rontom en in 't midden op en
aen elkandre vast genaeit wordt.
De zeilen zijn met touwetjesaen
de mast vast gemaekt, gelijk die van
onze boeiers, die t'elkens, wanneer
het zeil te strijken is, los, en wan-
neer het weer by te zetten is , een
voor een weer vast moeten 'gemaekt
Worden. Hetlosgemaekte zeil word
opgerolt en langs het schip geleid.
Deze touwetjes zijn vanhair: maer
de kabels van rottings gemaekr.
, os Taising. i 3 9
De zeilen hebben gene brallen of
boelings ; maer een deel kleine tou-
wetjes , die van boven den top tot
beneden toe langs het zeil vast ge-
maekt zijn, en alle, ontrent een vaem
van 't zeil, aen malkandre vast ge-
knoopt worden.
Zy hebben geen wand , desgelijx
gene staggen.
D'Ankers zijn gemaekt van zeer
zwaer hout, welk zinkt in 't water,
en wei vast in den grond houd : met
armen , gelijk d' onzen ; dan heb-
ben gene anker-stokken; van gelijken
gene.ringen : maer is door het eind,
daer onze anker-stok aen vast is, een
tou.
Gene vlagge-spel hebben de Si-
neesche schepen ; maer inplaetsvan
die, een mast , staende ter plaetse
in 't schip , daer onze bezaens-mast
staet.
De vlaggen hangen aen het een
eind van een lange stok, boven aen
de mast. Deze stok word by een tou,
welk over een katrol aen hetboven-
ste eind van de mast loopt , en on-
trent in het midden vast gemaekt is,
naer om hoogh gehezen : aen het
ander eind is een ander tou, om het
een eind van de stok neer te trek-
ken, en het ander, daer de vlagh aen
is, naer om hoog tcdoen gaen.
Zy voeren ook vlaggen en wim-
pels van de grote en fokke mast,
naer uitwijzing der nevensgaendeaf-
beeldingen.
In de vlaggen voeren de oorlogh-
schepengewonelijk een ronde kring ;
en niet, zoo Linschoten getuigd
drie halve manen met zeven iterrcn,
na de Mahometaensche wijze. D' ee-
ne helftis root, en d' andere geel ge-
verft, en de gehele kring omringt met
drie en veertigh slipjes.
De wimpels zijn gemaekt na het
fatsoen van een duizendbeen , aen
het einde ingesneden of met twee slip-
pen.
Wanneer de schepen ten anker lo-
pen, word het roer , (welk van een
ander fatsoen is, als dat van onze
schepen) opgetilt en binnen boord
gehaelt, en, op het uitzeilen , weer
op zijneplaetse gebraght.
•S 2. Een
De grootste oorlogs-schepen voe-
ren niet boven veertig stukken: zora-
mige dertig : andere twintig én tien.
Al hun geichut op de schepen is kl&in-
der, dan dat van d' onzen, en schie-
ten zommige niet boven acht pont
yzer: andere slechts vier, drie, twee en
een. Eenige zijn gegoten van koper :
andere van yzer.
Oorlogs-schepen ,met veertig stuk-
ken geschuts voeren acht honderdt
man: die met tien, twee honderd: ge-
meenelijk meer krijghs , als boots-
volk.
Het geweer, dat zy hanteren,is een
musket, piek., pijl, boog, schild en
zwaerd : zy gebruiken ook stink-pot-
ten, en meenigerlei slag van vuurwer-
ken,en rusten veele branders of brant-
schepen toe.
De oorlogs-schepen zijn op een
ander fatsoen gemaekt, als d' onze: te
weten breed achter, gelijk onze spie-
gel-schepen : en ook breed van vo-
re ; hoewel voor niet breder dan
drie voet, en trekken van het midden
na vore smal toe.
Gene kiel hebben de Sineesche
schepen ; maer de bodem is heel plat.
De grootste, zoo wel alsdeklein-
ste, voeren ssechts twee masten, zon-
der stengen , ree, of boeghsprieten.
De zeilen zijn gemaekt van rot-
tings en bamboes-bladen , in dezer
wijze:
Eerst word een netwerk van ge-
spouwen dunne rottings gemaekt, op
de grote van het zeil: hier op, ter aer-
de gespreid , vijf dik bamboes-bla-
den geleid : en eindelijk op deze
weer een ander netwerk van gespou-
vven rottings , gemaekt op een zel-
ve wijze gelijk het onderste. Al het
welk rontom en in 't midden op en
aen elkandre vast genaeit wordt.
De zeilen zijn met touwetjesaen
de mast vast gemaekt, gelijk die van
onze boeiers, die t'elkens, wanneer
het zeil te strijken is, los, en wan-
neer het weer by te zetten is , een
voor een weer vast moeten 'gemaekt
Worden. Hetlosgemaekte zeil word
opgerolt en langs het schip geleid.
Deze touwetjes zijn vanhair: maer
de kabels van rottings gemaekr.
, os Taising. i 3 9
De zeilen hebben gene brallen of
boelings ; maer een deel kleine tou-
wetjes , die van boven den top tot
beneden toe langs het zeil vast ge-
maekt zijn, en alle, ontrent een vaem
van 't zeil, aen malkandre vast ge-
knoopt worden.
Zy hebben geen wand , desgelijx
gene staggen.
D'Ankers zijn gemaekt van zeer
zwaer hout, welk zinkt in 't water,
en wei vast in den grond houd : met
armen , gelijk d' onzen ; dan heb-
ben gene anker-stokken; van gelijken
gene.ringen : maer is door het eind,
daer onze anker-stok aen vast is, een
tou.
Gene vlagge-spel hebben de Si-
neesche schepen ; maer inplaetsvan
die, een mast , staende ter plaetse
in 't schip , daer onze bezaens-mast
staet.
De vlaggen hangen aen het een
eind van een lange stok, boven aen
de mast. Deze stok word by een tou,
welk over een katrol aen hetboven-
ste eind van de mast loopt , en on-
trent in het midden vast gemaekt is,
naer om hoogh gehezen : aen het
ander eind is een ander tou, om het
een eind van de stok neer te trek-
ken, en het ander, daer de vlagh aen
is, naer om hoog tcdoen gaen.
Zy voeren ook vlaggen en wim-
pels van de grote en fokke mast,
naer uitwijzing der nevensgaendeaf-
beeldingen.
In de vlaggen voeren de oorlogh-
schepengewonelijk een ronde kring ;
en niet, zoo Linschoten getuigd
drie halve manen met zeven iterrcn,
na de Mahometaensche wijze. D' ee-
ne helftis root, en d' andere geel ge-
verft, en de gehele kring omringt met
drie en veertigh slipjes.
De wimpels zijn gemaekt na het
fatsoen van een duizendbeen , aen
het einde ingesneden of met twee slip-
pen.
Wanneer de schepen ten anker lo-
pen, word het roer , (welk van een
ander fatsoen is, als dat van onze
schepen) opgetilt en binnen boord
gehaelt, en, op het uitzeilen , weer
op zijneplaetse gebraght.
•S 2. Een