DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.28749#0365
Pastoralu
consiitutio ajfi.gyiat mdgn&Ecclesid Confiantwefoleosfiep-
tnaainta Ubrarnm aum reditum/am ob caufiam,ut ficilt*■
cet exequis sine sumpru & gracis fiant tu urbe Consian~
tmcpohtana.
Ec Caroius IX. in edi6to Aurelianensi an41560 art.
15.inhibair omnibus Ecclesiasticis quidquam exigere
pro administratione Sacramentorum , fiepulturts, aut
alia quacumque re spirituali , non obitante prtetensa
laudabili con(uetudine& comnauni usu ; permittens
nihiiominus cujusque discretioni offerrequod sibi vi-
debitur. Hisconformeest Arrestum SenatusTholcsa-
niapud Papon. lib, /. tit, 3. art, 7.
§. 20.
sifiuis sit Judcx cowfietcns in fwterhi Compe-
tentix. .
£>Ive jus commune , stveConcilium Tridentinum , at-
que Synodos Belgicas spe&emus.cognitio, & deter-
minatioportiomsad Ordinarium locispe&at 5 idque
etiam contra exemptos,G?p. 1 de Pr&bfinVl. Clem r. de
sure Patronatus fihonal, Imd, Sejfi.j, c. 7. & Sejfi,: 4. cap.
23. deResormat.Ideoque etiam a Senatu Regioiitigan-
tes super hac materia adEpiscopum remisti fuere;ut vi-
dere est apud Brodeau in notis ad 'LouenwmLit.C.num.
48.EtRenatum Choppinum Itb.^.de S.Psttt 4Ȥ'8.
Verum cum moribus Belgii & vicsnarumProvincia-
rumobtineat, quod Episcopicie polsestorio rerurn eti-
am spiritualium,ac stngulariter de possestdrio Decima-
rum non cognoscant , ideoque nec per provisionem
postestionem adjudicarequeant; hinc fit,m qusstio su-
per congrua portione seu conipetentia hodie pastim
ad judicesRegiosdevolvatur ; uc hi saltem perprovi*
stonem congruam portionem astignent*
Unde Antonius Faber in Codicctit.de surtfid.om-
nium judtcum defimt. ig. postquam dixit de congrute
portionis debito cognoscerejudicemLaicumnon pcs-
se, quoniam ea res ad Ordinarii cognitionem perdnet,
subjungit; Obtmmt tamenpr&fierttmapudGallos , (3
apud nos , ut de eo judex Laicus wcid.enter sialtem &
provifionaliter pronuntiet. Necpue tdper ufiurpattonem
dumtaxat &fine ratione , ut cjmdam calumniaatur\
fied vel ob tdmaxtmfi quodcum lisfiuperpetitorio coram
Cap. III. $39
pudice Ecclefiasttco magnas plerumque moras siecum
trahat, permtttendum non eft cumonem C3 Partchurm
laborare interim tnopta 3 altmentis deftitutum neces-
fartis autmarum fibt commtjsiarum euram falutemque
deserere. lutereft namque Principie 3 RetpubhcA pro-
vtderi, ne cjmd tale accidat. Ideoque 3 adPrinctpem
PrinciptJcjue Magiftratum ea curapertmet, nonsielum
fi Parochus probet fie ejfie tn quastpojsejioneperctptend*
congrua porttonis (qutcafius nuUam haberet duhitatio-
nem , cum etiam tn bcnejictahbm pojfiejfiorh cogmtto ad
judicem Laicttm spcciet, ut saptus dtxtmus)fiedetiamsi
ntillapofiejjionis ejusimodiprobatio adseratur.
Eamdem apud Belgas consuetudinem este,quotidia-
na ¬istima praxis naanifeste ostendit,
Et quidem hcec sententia provisionalis, ait Brodeau
lococitato, manet & executioni mandatur, doneeper
tres sententias conformes coramjudice Ecclesiastico
petitoriumplene fueritevacuatum: & hatcest air,pra-
xis Curiir, pluribus arrestis confitmara; notatque Osfi-
cialiCurite Ecdesiassicae fas noneste, pendentepetito-
rio , Vicario minorem portionem astignare perprovi-
stonemquamjudexRegiusassignaverat: & itajudica-
tumn.Feb. 1637
Adhaec , quia Decimae infeudatxa IaicispostesEs
mcribushodiernis tamquam seuda&bona profanaac
patrimonialia repircantur , edam cognitionontantum
super possessbrio sed & pecitorio harum Decimarum
privadve adjudices Regios spedat ; cumqueportio
congrua faciatpartem Vcctmdrum , cognitio de por-
tionecongrua quasprattenditur ex Decimisinfeudatis
omnimode devoiuta est moribusnostris ad Tribunal
Regium, nec potest J udex Ecclestasticus ullatenus cog-
noscere de congrua portione, st Decimat e quibus por-
tio petitur, a Laicis postideantur, & infeudats este prai-
tendantur. Vide lateBrodeauadLouetium loco citato.
EtRebuftum tracl.De Portione congrua quaft, 7, ubi
asterit quod an. 1 //7. remtjja fuit caufia ad Judtcem Re-
gtum cu:ufida?n Curatt, qut petebat Dectmas coram ?u-
dice Ecclefiafttco CJ portionem congrttam , a quofuerat.
appellatum tawqudfn abufiu, dieens Dectmas ejje infieu-
daias, CJ) abusive judicatum decrevit Curta. Plura ar-
resta stmilia notat Tornet ht.P.c, 108.
E P 1 L O G U S.
Ex MoUno Qraiiont de Deeimis defendeudis Capfiitefinali.
jLlud postremum stt , quod per viscera misericorclise Dei rogo Canonieorum & Mona-
* chorumCollegiaatqueCapitula , utDecimassuasnondefendantsordidecontraPastores
fuos, sedmeminerint, primo lococas deberiPastoribus, uc videlicetexinde duplicem hono®
rem, hoc cst, abundantem Competentiam ac sustentationem percipianr. Qiqare quod eis Ca-
nonicedebetur, qui prac reliquis portantponausdiei & a:stus, hoc integreacstneullamolestia
percipiant. Imminuaturpotiusnumerus Monachorum&Canonicorum. Nimiaenimabsur-
diras cft , Pastores Canonicaporcione Viros Ecclestasticos defraudare, quodnemo vir bonus
ftagitare,neque ullus Epi/copusiolerare po tcst.jhuec Moianus.
APPENDIX PRIMA.
Refponfum Doiiorum Lovamenfium in materia Comfetentid.
C A S U S torum viverecogatur , facile potest intelligi. Quid
enim frequentius, quam ut Parochiani voluniariasillas
INPagoN.quondamassignata fuit certa portio De- colledas renuant, st Pastor eorum vitiis virilitcrobst-
cimaruminsustentationem Pafloris, quaeintercepta flat ,nec concupiscentiisconsentirevelit; atqueitain-
Civitate Bredana ( sub cujus teritorio Pagus N. est senstbiliter fit,m eo timore etiam perculsus Pastor,sub«
situsj integra per Hollandos confiicata & ablataest; ditorum vitiaamdisfimulet, autpalpet, veletiampla-
adeo ut ab eo tempore Pa-stor sustenrationem suam ac- centia loquatur.Quod temporaleattinet, Parochianos
cipere coadfus sit ex voluntariis Collecftis leu oblatis nonpossesineeorumincommodo,sufficientemsusten-
Parochianorum non sine magno eorum tum spirituali tationem parocho subministrare ,hodiernar prarsertim
tumtemporaliincommodo. temporum calamitates atque gravissims onerumim-
Quodenim animarum regimen detrimentum patia- positiohes per StatusHollandi£e,per seloquuntur, His
tur per hoc quod Pastor ex voiuatariis oblatissubdi- ltaconsticutis.
Ff %
consiitutio ajfi.gyiat mdgn&Ecclesid Confiantwefoleosfiep-
tnaainta Ubrarnm aum reditum/am ob caufiam,ut ficilt*■
cet exequis sine sumpru & gracis fiant tu urbe Consian~
tmcpohtana.
Ec Caroius IX. in edi6to Aurelianensi an41560 art.
15.inhibair omnibus Ecclesiasticis quidquam exigere
pro administratione Sacramentorum , fiepulturts, aut
alia quacumque re spirituali , non obitante prtetensa
laudabili con(uetudine& comnauni usu ; permittens
nihiiominus cujusque discretioni offerrequod sibi vi-
debitur. Hisconformeest Arrestum SenatusTholcsa-
niapud Papon. lib, /. tit, 3. art, 7.
§. 20.
sifiuis sit Judcx cowfietcns in fwterhi Compe-
tentix. .
£>Ive jus commune , stveConcilium Tridentinum , at-
que Synodos Belgicas spe&emus.cognitio, & deter-
minatioportiomsad Ordinarium locispe&at 5 idque
etiam contra exemptos,G?p. 1 de Pr&bfinVl. Clem r. de
sure Patronatus fihonal, Imd, Sejfi.j, c. 7. & Sejfi,: 4. cap.
23. deResormat.Ideoque etiam a Senatu Regioiitigan-
tes super hac materia adEpiscopum remisti fuere;ut vi-
dere est apud Brodeau in notis ad 'LouenwmLit.C.num.
48.EtRenatum Choppinum Itb.^.de S.Psttt 4Ȥ'8.
Verum cum moribus Belgii & vicsnarumProvincia-
rumobtineat, quod Episcopicie polsestorio rerurn eti-
am spiritualium,ac stngulariter de possestdrio Decima-
rum non cognoscant , ideoque nec per provisionem
postestionem adjudicarequeant; hinc fit,m qusstio su-
per congrua portione seu conipetentia hodie pastim
ad judicesRegiosdevolvatur ; uc hi saltem perprovi*
stonem congruam portionem astignent*
Unde Antonius Faber in Codicctit.de surtfid.om-
nium judtcum defimt. ig. postquam dixit de congrute
portionis debito cognoscerejudicemLaicumnon pcs-
se, quoniam ea res ad Ordinarii cognitionem perdnet,
subjungit; Obtmmt tamenpr&fierttmapudGallos , (3
apud nos , ut de eo judex Laicus wcid.enter sialtem &
provifionaliter pronuntiet. Necpue tdper ufiurpattonem
dumtaxat &fine ratione , ut cjmdam calumniaatur\
fied vel ob tdmaxtmfi quodcum lisfiuperpetitorio coram
Cap. III. $39
pudice Ecclefiasttco magnas plerumque moras siecum
trahat, permtttendum non eft cumonem C3 Partchurm
laborare interim tnopta 3 altmentis deftitutum neces-
fartis autmarum fibt commtjsiarum euram falutemque
deserere. lutereft namque Principie 3 RetpubhcA pro-
vtderi, ne cjmd tale accidat. Ideoque 3 adPrinctpem
PrinciptJcjue Magiftratum ea curapertmet, nonsielum
fi Parochus probet fie ejfie tn quastpojsejioneperctptend*
congrua porttonis (qutcafius nuUam haberet duhitatio-
nem , cum etiam tn bcnejictahbm pojfiejfiorh cogmtto ad
judicem Laicttm spcciet, ut saptus dtxtmus)fiedetiamsi
ntillapofiejjionis ejusimodiprobatio adseratur.
Eamdem apud Belgas consuetudinem este,quotidia-
na ¬istima praxis naanifeste ostendit,
Et quidem hcec sententia provisionalis, ait Brodeau
lococitato, manet & executioni mandatur, doneeper
tres sententias conformes coramjudice Ecclesiastico
petitoriumplene fueritevacuatum: & hatcest air,pra-
xis Curiir, pluribus arrestis confitmara; notatque Osfi-
cialiCurite Ecdesiassicae fas noneste, pendentepetito-
rio , Vicario minorem portionem astignare perprovi-
stonemquamjudexRegiusassignaverat: & itajudica-
tumn.Feb. 1637
Adhaec , quia Decimae infeudatxa IaicispostesEs
mcribushodiernis tamquam seuda&bona profanaac
patrimonialia repircantur , edam cognitionontantum
super possessbrio sed & pecitorio harum Decimarum
privadve adjudices Regios spedat ; cumqueportio
congrua faciatpartem Vcctmdrum , cognitio de por-
tionecongrua quasprattenditur ex Decimisinfeudatis
omnimode devoiuta est moribusnostris ad Tribunal
Regium, nec potest J udex Ecclestasticus ullatenus cog-
noscere de congrua portione, st Decimat e quibus por-
tio petitur, a Laicis postideantur, & infeudats este prai-
tendantur. Vide lateBrodeauadLouetium loco citato.
EtRebuftum tracl.De Portione congrua quaft, 7, ubi
asterit quod an. 1 //7. remtjja fuit caufia ad Judtcem Re-
gtum cu:ufida?n Curatt, qut petebat Dectmas coram ?u-
dice Ecclefiafttco CJ portionem congrttam , a quofuerat.
appellatum tawqudfn abufiu, dieens Dectmas ejje infieu-
daias, CJ) abusive judicatum decrevit Curta. Plura ar-
resta stmilia notat Tornet ht.P.c, 108.
E P 1 L O G U S.
Ex MoUno Qraiiont de Deeimis defendeudis Capfiitefinali.
jLlud postremum stt , quod per viscera misericorclise Dei rogo Canonieorum & Mona-
* chorumCollegiaatqueCapitula , utDecimassuasnondefendantsordidecontraPastores
fuos, sedmeminerint, primo lococas deberiPastoribus, uc videlicetexinde duplicem hono®
rem, hoc cst, abundantem Competentiam ac sustentationem percipianr. Qiqare quod eis Ca-
nonicedebetur, qui prac reliquis portantponausdiei & a:stus, hoc integreacstneullamolestia
percipiant. Imminuaturpotiusnumerus Monachorum&Canonicorum. Nimiaenimabsur-
diras cft , Pastores Canonicaporcione Viros Ecclestasticos defraudare, quodnemo vir bonus
ftagitare,neque ullus Epi/copusiolerare po tcst.jhuec Moianus.
APPENDIX PRIMA.
Refponfum Doiiorum Lovamenfium in materia Comfetentid.
C A S U S torum viverecogatur , facile potest intelligi. Quid
enim frequentius, quam ut Parochiani voluniariasillas
INPagoN.quondamassignata fuit certa portio De- colledas renuant, st Pastor eorum vitiis virilitcrobst-
cimaruminsustentationem Pafloris, quaeintercepta flat ,nec concupiscentiisconsentirevelit; atqueitain-
Civitate Bredana ( sub cujus teritorio Pagus N. est senstbiliter fit,m eo timore etiam perculsus Pastor,sub«
situsj integra per Hollandos confiicata & ablataest; ditorum vitiaamdisfimulet, autpalpet, veletiampla-
adeo ut ab eo tempore Pa-stor sustenrationem suam ac- centia loquatur.Quod temporaleattinet, Parochianos
cipere coadfus sit ex voluntariis Collecftis leu oblatis nonpossesineeorumincommodo,sufficientemsusten-
Parochianorum non sine magno eorum tum spirituali tationem parocho subministrare ,hodiernar prarsertim
tumtemporaliincommodo. temporum calamitates atque gravissims onerumim-
Quodenim animarum regimen detrimentum patia- positiohes per StatusHollandi£e,per seloquuntur, His
tur per hoc quod Pastor ex voiuatariis oblatissubdi- ltaconsticutis.
Ff %