DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.28749#0581
P ARS
EXT
»Js>
De Decreto Gratiani.
efuUQra-
u.inus c?
quo tem•
porefcri°
fjertt.
CAPtlT PRIMIIM.
De Dccreco Grariani non corre-
&Q.
§e l
^ra mfcriptio Dccrcti (Srctttctni > Concordis
diEcordaotium Canonutn : 83 qu&
illius rcLiio.
\<?4i Ratianum patria Clusinum ,
ptofeffione Monachum Sandi
'M FcElicis Bononiensis, OrdinisS.
Benedidti Opus suum,quod ho-
die vulgo dicitur d ecretumGra-
^P^W^^%/^?',adQrna.sse circa annum 1151
communis estopinio, & postGlosisamadGi«<!-
nem 51. cauf.2. q.6. atcjue Corredlores Roma-
nos verioremcredic AubercusMirzns in Scholiis
ad Henrieum Gandavensem deScriptoribusEc-
cles.
q?u vtra In Plerisque vetastis Exemplaribus, inquiunt,
Colltihris Corretstores Romani in Prasfatione , haec tam~
injcripiio. quam inscriptio rubrisiitterisposita est. Concor-
diz difcordantwm Camnttm addita in quibus-
dam didcioncywcipitsineulh Gratianimentione.
Hsc inscriptio extat etiam, inquit Stephanus
Baluzius in Pr^fatione ad Dialoges Antonii Au-
gustini ,in duobus Codicibus MSS. Bibliothecs
Regiae, in uno Sancfti Germani Parisiensis , & in
alio Bibliothecae Colbertins, tum etiaminanti-
quis editionibus, Sic etiam inmelioribusedi-
tiouibus, ait Antonius Augustinus lib. r„ dtal. 1.
Antonii Democharis & Antonii Contii vox illa
Decretitmy utpote inepta,in multitudinem mu-
tata est. Decretoruin coliedlanea Demochares,
DecretorumCctnontcorum colleclaneaConcms ap-
pellavit.
Decretorum enim, pergit Antonius Augusti-
nuSjColIedtionem este hanc nemo negaverir,non
unius Decreti explanationem.
Decreti nomen collecstionem Gratiani non
accepiffeab Ivonisaut Burchardi colledrione e-
videns est ; quandoquidem , ut bene observat
Antonius Augustinus , veteres librilvonisnon
habeant titulum Decreti,fedvocantur, Excerp-
tiontsEc.clesasitcarum Regularum. Burehardi
vero libr i veteres carent inscripdone; sed in edi-
to non Decretum, sed Decretorum Libri zo> ap-
pellantur. Collettionos BurchardiWHrmatiensis
appellat Ivo Carnotensis inEpist.74.
Qua vero ratione ineptus titulus Decreii
colledtioni Gratiani datus fuerit,plane incertum
eftsillud non obscurum,cur opussuum Gratianus
vocarepotuerit, Concordtam difcordantmm Ca~
nonum.
Gratianus enim non tantum Decreds colli-
gendbjUtilsidorus, Burchardus,Ivo aliiquc an-
tiquioresCanonum Colle&ores feceranc, ope-
ram deditjsed eo potissimum incubuit, ut certis
qu^stionibus propositis,quid in utramque par-
tern ex Canonibus qui incer se nonnnmquam
pugnare videbantur, inquiunt Corredores Ro-
mani in praefatione,dici posset, ipse & afteuer,
<& explicaret : omniumqne eorum varietatem,
quae speciem. dissensionis habebat ad concordictm
revocaret.
Hst.c correistoresRgmaQhqui eapropter dtu-
lum hunc,tamquamopericonvenientiorem edi*
tioni praefigendunl crediderunt. Hinc in omni-
bus editionibus post Romanam corredtionem
hoc Gratiani volumen inscribitur ; Concordia
dsfcordantium Canonum.
\ Sed quod mirum, ncque ratio, neque eden-
tium auftoritas efficere potuit,ut usus Scholasti-
cusnomen operismutarec ; semper enim usque tusi
in hodiernum dicm retinuit nomen Decreti; nec
fere subaiio nomine in Scholis aut judiciis in-
notescit. Unde huic communi ac inolito usui me
accoramodans , ne aliasidioma ignotutnloqui
videar , hanc Gratiani colh^kionemDecrctum
Gratiam voco.
§. I I.
Divso operu ? Ejufque sorma.
Titulus
Dccrcti
cur retea-
Vnde Dc-
crctum
dsciaft
colleclto
Gratiani
bttttd con~
(iat.
Cur rette
dicMur
concor-
di.a diicor
dantiurn
Cano -
nuffl.
QPus suum Gratianus in tres principal/ores
partesdivisic.
Prima pars continet centum & unam distin-
cHones ; quas distmlLicnes sunt totidem capita si-
ve se<5liones,quibus materiam distincftam propo-
nit,& subjedis Conctliorum, Pontificum Decre*
tis,vel aliorum sentendis exponit.
Videtur Gratianus in hac urs&in tertia spe-
cialiter nomen dftmblionum assumpsisse ; quod
licec & in secunda parte Canonum apparen-
temdiscordiam in concordiam vocare incendat;
tamen prscipue in hac & tertia parte , distin-
guendo varias locorum temporumque circum-
stantiaSjid faceresaragac.
In viginti primis distin&ionibus tracftat de ori-
gine,audoricate,& variisspeciebusjuris ; idque
confuse,addu<ftis quibusdam divisionibus. Pri-
mo in jusdivinum &humanum; in naturale&
positivum.
Secundo in jus scripturru Tertio, in JusCi-
vile & Ecclesiasticurn,
Post hiec explicat prascipuas parte e quibus
jus Ecclesiasticum constat ; qux sunt Cano-
nes Conciliorum , de quibus agit dift. 1/.
l6. 17. 83 18. Item Decreta & Epistola; De-
cretales Pondficum de quibus tracftat dift. 19.
& sentendae SS. Patrum de quibus disserit
dft.2o.
In reliquis distindTionibus de Clericis & eo-
rum variis speciebus,Dignitatibus, promotio-
nibus, honoribus eorumque officiis ; adeaue
ipse Gratianus& GoIIedtores Decretalium asse-
rant,a distindtione 2,i.incipere traUatum ordi-
nandorum & desinere in distin&ione lor.
Secunda pars Decreti continet 36. causas \ &
singulte causie siuas qutestiones.
Porro causte sunt quasi totidem hypocheses
sive casus pofitiones ; quarum occasione va-
rias qUtestiones forrnar & proponit; quas fre-
quenter in utramque partem, allegatis Canoni-
bus discutic ; luam deinde sententiam depro-
mens.
Exempli-gratia causl prima proponit hune
casum* uQuidam habens filium , obtulit
,, eum didssirao Ccenobio ; exatftus ab Ab-
,,bate , & afratribus decem libras solvit ,
„ut silius susciperetur , ipso taineu , bene-
,,ficio jetatis , Iioc ignorante. Crevit puec
„&per incrementa temporum & officiorum
O * ad
Pars L
quidhfa,
beat.
SUiid di*.
iun<dio.
§lgid in
d(^^incHo ,
nibussr/*'
cietur.
sUftd sar*
te II. eon-
tineatur.
®suid cau”
Cx 2
EXT
»Js>
De Decreto Gratiani.
efuUQra-
u.inus c?
quo tem•
porefcri°
fjertt.
CAPtlT PRIMIIM.
De Dccreco Grariani non corre-
&Q.
§e l
^ra mfcriptio Dccrcti (Srctttctni > Concordis
diEcordaotium Canonutn : 83 qu&
illius rcLiio.
\<?4i Ratianum patria Clusinum ,
ptofeffione Monachum Sandi
'M FcElicis Bononiensis, OrdinisS.
Benedidti Opus suum,quod ho-
die vulgo dicitur d ecretumGra-
^P^W^^%/^?',adQrna.sse circa annum 1151
communis estopinio, & postGlosisamadGi«<!-
nem 51. cauf.2. q.6. atcjue Corredlores Roma-
nos verioremcredic AubercusMirzns in Scholiis
ad Henrieum Gandavensem deScriptoribusEc-
cles.
q?u vtra In Plerisque vetastis Exemplaribus, inquiunt,
Colltihris Corretstores Romani in Prasfatione , haec tam~
injcripiio. quam inscriptio rubrisiitterisposita est. Concor-
diz difcordantwm Camnttm addita in quibus-
dam didcioncywcipitsineulh Gratianimentione.
Hsc inscriptio extat etiam, inquit Stephanus
Baluzius in Pr^fatione ad Dialoges Antonii Au-
gustini ,in duobus Codicibus MSS. Bibliothecs
Regiae, in uno Sancfti Germani Parisiensis , & in
alio Bibliothecae Colbertins, tum etiaminanti-
quis editionibus, Sic etiam inmelioribusedi-
tiouibus, ait Antonius Augustinus lib. r„ dtal. 1.
Antonii Democharis & Antonii Contii vox illa
Decretitmy utpote inepta,in multitudinem mu-
tata est. Decretoruin coliedlanea Demochares,
DecretorumCctnontcorum colleclaneaConcms ap-
pellavit.
Decretorum enim, pergit Antonius Augusti-
nuSjColIedtionem este hanc nemo negaverir,non
unius Decreti explanationem.
Decreti nomen collecstionem Gratiani non
accepiffeab Ivonisaut Burchardi colledrione e-
videns est ; quandoquidem , ut bene observat
Antonius Augustinus , veteres librilvonisnon
habeant titulum Decreti,fedvocantur, Excerp-
tiontsEc.clesasitcarum Regularum. Burehardi
vero libr i veteres carent inscripdone; sed in edi-
to non Decretum, sed Decretorum Libri zo> ap-
pellantur. Collettionos BurchardiWHrmatiensis
appellat Ivo Carnotensis inEpist.74.
Qua vero ratione ineptus titulus Decreii
colledtioni Gratiani datus fuerit,plane incertum
eftsillud non obscurum,cur opussuum Gratianus
vocarepotuerit, Concordtam difcordantmm Ca~
nonum.
Gratianus enim non tantum Decreds colli-
gendbjUtilsidorus, Burchardus,Ivo aliiquc an-
tiquioresCanonum Colle&ores feceranc, ope-
ram deditjsed eo potissimum incubuit, ut certis
qu^stionibus propositis,quid in utramque par-
tern ex Canonibus qui incer se nonnnmquam
pugnare videbantur, inquiunt Corredores Ro-
mani in praefatione,dici posset, ipse & afteuer,
<& explicaret : omniumqne eorum varietatem,
quae speciem. dissensionis habebat ad concordictm
revocaret.
Hst.c correistoresRgmaQhqui eapropter dtu-
lum hunc,tamquamopericonvenientiorem edi*
tioni praefigendunl crediderunt. Hinc in omni-
bus editionibus post Romanam corredtionem
hoc Gratiani volumen inscribitur ; Concordia
dsfcordantium Canonum.
\ Sed quod mirum, ncque ratio, neque eden-
tium auftoritas efficere potuit,ut usus Scholasti-
cusnomen operismutarec ; semper enim usque tusi
in hodiernum dicm retinuit nomen Decreti; nec
fere subaiio nomine in Scholis aut judiciis in-
notescit. Unde huic communi ac inolito usui me
accoramodans , ne aliasidioma ignotutnloqui
videar , hanc Gratiani colh^kionemDecrctum
Gratiam voco.
§. I I.
Divso operu ? Ejufque sorma.
Titulus
Dccrcti
cur retea-
Vnde Dc-
crctum
dsciaft
colleclto
Gratiani
bttttd con~
(iat.
Cur rette
dicMur
concor-
di.a diicor
dantiurn
Cano -
nuffl.
QPus suum Gratianus in tres principal/ores
partesdivisic.
Prima pars continet centum & unam distin-
cHones ; quas distmlLicnes sunt totidem capita si-
ve se<5liones,quibus materiam distincftam propo-
nit,& subjedis Conctliorum, Pontificum Decre*
tis,vel aliorum sentendis exponit.
Videtur Gratianus in hac urs&in tertia spe-
cialiter nomen dftmblionum assumpsisse ; quod
licec & in secunda parte Canonum apparen-
temdiscordiam in concordiam vocare incendat;
tamen prscipue in hac & tertia parte , distin-
guendo varias locorum temporumque circum-
stantiaSjid faceresaragac.
In viginti primis distin&ionibus tracftat de ori-
gine,audoricate,& variisspeciebusjuris ; idque
confuse,addu<ftis quibusdam divisionibus. Pri-
mo in jusdivinum &humanum; in naturale&
positivum.
Secundo in jus scripturru Tertio, in JusCi-
vile & Ecclesiasticurn,
Post hiec explicat prascipuas parte e quibus
jus Ecclesiasticum constat ; qux sunt Cano-
nes Conciliorum , de quibus agit dift. 1/.
l6. 17. 83 18. Item Decreta & Epistola; De-
cretales Pondficum de quibus tracftat dift. 19.
& sentendae SS. Patrum de quibus disserit
dft.2o.
In reliquis distindTionibus de Clericis & eo-
rum variis speciebus,Dignitatibus, promotio-
nibus, honoribus eorumque officiis ; adeaue
ipse Gratianus& GoIIedtores Decretalium asse-
rant,a distindtione 2,i.incipere traUatum ordi-
nandorum & desinere in distin&ione lor.
Secunda pars Decreti continet 36. causas \ &
singulte causie siuas qutestiones.
Porro causte sunt quasi totidem hypocheses
sive casus pofitiones ; quarum occasione va-
rias qUtestiones forrnar & proponit; quas fre-
quenter in utramque partem, allegatis Canoni-
bus discutic ; luam deinde sententiam depro-
mens.
Exempli-gratia causl prima proponit hune
casum* uQuidam habens filium , obtulit
,, eum didssirao Ccenobio ; exatftus ab Ab-
,,bate , & afratribus decem libras solvit ,
„ut silius susciperetur , ipso taineu , bene-
,,ficio jetatis , Iioc ignorante. Crevit puec
„&per incrementa temporum & officiorum
O * ad
Pars L
quidhfa,
beat.
SUiid di*.
iun<dio.
§lgid in
d(^^incHo ,
nibussr/*'
cietur.
sUftd sar*
te II. eon-
tineatur.
®suid cau”
Cx 2